شعر پژوهی، جلد ۱۰، شماره ۲، صفحات ۴۵-۷۲

عنوان فارسی تحلیل پیوند شعر، نگارگری و قدرت، در مطالعۀ معناشناختی کشتی شیعه در شاهنامه طهماسبی
چکیده فارسی مقاله جایگاه ویژه‌شاهنامۀ فردوسی نزد ایرانیان، موجب شده است تا این اثر همواره مدّ نظر قدرت‌مداران قرار داشته باشد. یکی از مظاهر این توجه، در نگاره‌های متعددی جلوه می‌کند که بر مبنای اشعار شاهنامۀ فردوسی خلق شده است. این نگاره‌ها از دو منظر اصلی قابل مطالعه هستند: نخست آنکه هریک را تنها به‌منزلۀ بازنمودی از متن ادبی بررسی کنیم و به مؤلفه‌های شکل‌گرایانه، شگردها و مکتب هنری آنها بپردازیم. دیگر آنکه از منظر معناشناسی، دلالت‌های معنایی را مورد دقت قرار دهیم که نگاره را نه‌ تنها به متن ادبی مورد نظر، بلکه آن را به مؤلفه‌های برون متنی، به‌خصوص، مؤلفه‌های اجتماعی- سیاسی زمان تولید اثر مربوط میسازد. در این پژوهش، بر مبنای نگرش دوم، نگارۀ "کشتی شیعه" از شاهنامۀ طهماسبی را همراه با قطعه شعری از شاهنامۀ فردوسی، معروف به "گفتار اندرستایش پیغمبر" مطالعه می‌کنیم و با استخراج و بررسی دلالت‌های معنایی، نشان میدهیم که این نگاره تا چه ‌حد تحت تأثیر مؤلفه‌های برون‌متنی سیاسی- اجتماعی زمان خویش قرار دارد. در چنین تحقیقی، مطالعۀ ترکیب‌بندی و نشانه‌های تصویری نگارۀ مرتبط با اثر ادبی، در مسیر کشف و تبیین کارکردهای سیاسی- اجتماعی‌ است و نشان می‌دهد که این نگاره تنها افزوده‌ای بر متن ادبی نبوده است بلکه ابزار قدرتی در خدمت گفتمان مسلط جامعه است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله شعر، نقاشی ایرانی(نگارگری)، قدرت، شاهنامه طهماسبی،

عنوان انگلیسی A Survey on The Relations Among Poetry, Miniature and Power, Based on a Semantic Study of “Keshti-e-shi-e” Painting (Shia’s Ship) of the Shah TahmaspShahnameh
چکیده انگلیسی مقاله The importance of Ferdowsi's Shahnameh (Kings' Stories) for Iranian people has caused it to be permanently considered by the prominent authorities. One of the outcrops of that consideration is the abundance of miniatures based on the Ferdowsi's Shahnameh. These miniatures can be studied from two different aspects: 1.Studying each miniature as an outcrop of the literary text by considering its form, technics and school. 2. Studying it from a semantic view, by considering its semantic significations to extra-textual parameters, such as social-political ones of its creation period. In the present survey which is done on the basis of the second view, the miniature of "Keshti-e-shi-e" of the Shah TahmaspShahnameh is studied, regarding to "An Ode to the Prophet", a poem from Ferdowsi's Shahnameh, to show how the miniature is affected by the socio-political issues of its period. In such a survey, studying of miniature's composition and iconology is regarded to extract and prove its socio-political functions and to show that the miniature is not a redundant outcrop of the poem, but a power tool in the hands of the dominant discourse of the community
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله poem, Iranian miniature, Power, shahname shah tahmasp

نویسندگان مقاله منصوره حاجی هادیان |
فردوسی مشهد


نشانی اینترنتی http://jba.shirazu.ac.ir/article_4362_ba22f627642abffda1e56aaecdfa974a.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/926/article-926-920404.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات