اندیشه سیاسی در اسلام، جلد ۴، شماره ۱۳، صفحات ۳۶-۶۳

عنوان فارسی دگراندیشی در سیاست نامه،تحلیل گفتمان برخورد با مخالف در اندیشه خواجه نظام الملک
چکیده فارسی مقاله طرح بحث عقیدتی و مذهبی درکتاب سیاستنامه خواجه نظام­الملک با هدف استحکام و تثبیت پایه­‌های حکومت سلجوقی صورت گرفته است. خواجه نظام‌الملک در این کتاب در باره مذاهب رایج دوره سلجوقی شافعی و حنفی تعصب زیادی به خرج می‌­دهد. او پیروان سایر مذاهب را با صفاتی مانند بددین و بدمذهب خطاب می­‌کند و برای تاثیرگذاری بیشتر بر مخاطب و توجیه ضدیت با مخالفان مذهبی که همان مخالفان سیاسی او می‌­باشند، حکایت‌­هایی را به تناسب موضوع می‌­آورد. دگراندیشی و برخورد بامخالف درسیاست­نامه مساله‌­ای است که در این نوشتار با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف توصیف،تحلیل و تبیین می‌­شوند. تحلیل گفتمان چگونگی تبلور و شکل‌­گیری معنا و پیام واحدهای زبانی در ارتباط با عوامل درون متن را بررسی می­‌کند. سیر تکوینی تحلیل گفتمان منجر به تحلیل گفتمان انتقادی می‌­شود که ریشه در زبان­شناسی انتقادی دارد و در این میان رویکرد انتقادی نورمن فرکلاف جامع­ترین چهارچوب تحلیل گفتمان انتقادی به حساب می­‌آید. در این نوشتار ابتدا اندیشه و نگرش خواجه نظام‌­الملک با مخالفان مذهبی در متن و حکایات سیاست­نامه توصیف و سپس براساس روش فرکلاف مورد تحلیل و تبیین قرار می‌­گیرد و به این سئوال پاسخ داده می‌­شود خواجه نظام الملک در کتاب سیاست­نامه چگونه با مخالفان مذهبی خود رفتار می‌­کند؟ پاسخ به این سوال با به کاربستن روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و تحلیل لایه­‌های پنهان اندیشه خواجه نظام‌­الملک صورت گرفته است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله

عنوان انگلیسی Dissidence in Siasatnameh: Discourse Analysis of Encountering Opponents in Khajeh Nezam al-Molk’s Thought
چکیده انگلیسی مقاله Khajeh Nezam al-Molk in his book of Siasatnameh has covered an ideological and religious discussion to consolidate the pillars of governance in the reign of Seljuk dynasty. The author of Siasatnameh is highly prejudiced in his book in favor of Shafi’i and Hanafi sects, among the common faiths in the period. He addresses the followers of other faiths and sects with insulting terms such as “people of bad religion” and “people of bad faith”. To exert more influence on his readers and justify his opposition to religious opponents – his political opponents per se – he has included anecdotes according to each subject matter. Dissidence and encountering the opponents in Siasatnameh are the two issues this paper is an attmept to explain, analyze and explain through Fairclough’s critical discourse analysis. Discourse analysis studies the way of manifestation and formation of meaning and message of linguistic units in connection with contextual elements. The evolutional survey of discourse analysis leads to critical discourse analysis that has its roots in critical linguistics. In the meantime, the critical approach of Norman Fairclough is the most comprehensive framework for critical discourse analysis. In this paper, we will first explain Khajeh Nezam al-Molk’s thoughts and views vis-à-vis his political opponents through the context and anecdotes, then we will explain and analyze the findings based on Fairclough’s method. The paper is an attempt to find an appropriate response to the question of how Siasatnameh treats its religious opponents. The response to this question has been provided by using Fairclough’s critical discourse analysis method and analyzing the hidden layers of Khajeh Nezam al-Molk’s thoughts.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله

نویسندگان مقاله عباس قدیمی قیداری |
دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تبریز

علی قانعی زوارق |
دانشجوی دکترای تاریخ دانشگاه تبریز


نشانی اینترنتی
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات