|
|
علوم زمین، جلد ۳۴، شماره ۱، صفحات ۳۵-۵۲
|
|
|
| عنوان فارسی |
الگوی رفتاری عناصر نادر خاکی در سامانه‌های مختلف رسوبی معدن مس درآلو : کاربردی در جهت مطالعات زیست‌محیطی |
|
| چکیده فارسی مقاله |
الگوی تفکیک زمین‌شیمیایی و رفتار محیطی عناصر کمیاب خاکی(REE∑) در 5 سامانه مختلف رسوبی مرتبط با معدن مس درآلو مورد بررسی قرار گرفته‌است. برای این منظور، غلظت کل و الگوی تفکیک عناصر REE∑ با استفاده از هضم چند اسیدی و روش استخراج گزینشی mBCR (Modified Community Bureau of Reference, European Commission) مشخص شد. الگوهای بهنجارسازی (نرمالیزاسیون) غلظت کل عناصر REE∑ بر اساس متوسط ترکیب شیل آمریکای شمالی (NASC) و پوسته قاره‌ای بالایی(UCC) رسم شده‌اند. روند کلی تغییرات غلظت در 5 سامانه رسوبی تا حدود زیادی مشابه یکدیگر و غلظت عناصر LREE بالاتر از عناصر HREE است. تنها نمونه برداشت شده از زیر دامپ سنگی- که حاوی عناصر شسته‌شده سولفیدی است- الگوی متفاوت با سایر نمونه‌ها و الگوهای استاندارد نشان می‌دهد. بر خلاف تغییرات غلظت عناصر REE∑، غنی‌شدگی بیشتری در HREEs نسبت به LREEs دیده می‌شود. این الگوی تغییرات غنی‌شدگی مطابق با تمایل بالاتر HREEs نسبت به LREEs برای تحرک در طول هوازدگی و اکسیداسیون است. الگوی تفکیک زمین‌شیمیایی عناصر REE∑ در نمونه‌های رسوب طبیعی و حاوی اکسیدهای آهن و منگنز عمدتا تحت سلطه کسر باقیمانده است. با کمال تعجب، با توجه به شرایط متفاوت تشکیل و پایداری در نمونه‌های برداشت شده از مسیر آبراهه‌های منشعب از معدن، نهشته‌های تبخیری و رسوبات شسته‌شده از دامپ سنگی، الگوی تفکیک عناصر REE∑ عمدتا با دو بخش محلول در اسید و کسر قابل احیا کنترل می‌شود. مطابق با روندهای غنی‌شدگی، روند تحرک و زیست‌دسترس‌پذیری از LREEs به HREEs با یک شیب صعودی افزایش می‌یابد. این نتایج نشان می‌دهد که گونه‌زایی، الگوی تفکیک زمین‌شیمیایی و رفتار محیطی برایREE∑ بدون در نظر گرفتن عوامل محیطی کلیدی به عدم درک و یا حتی تفسیر اشتباه می‌انجامد. نتایج این مطالعه می‌تواند به عنوان مرجعی در سامان‌دهی توسعه معدن و برنامه‌ریزی مناسب زیست‌محیطی معدن مس درآلو مورد استفاده قرار گیرد. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
معدن مس درآلو،
زمین‌شیمی،
REE∑،
بهنجارسازی،
اسنخراج گزینشی mBCR، |
|
| عنوان انگلیسی |
The behavior pattern of REEs in different sedimentary systems in the Dar-e-Allo copper mine: Application for environmental studies |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
The geochemical separation pattern and environmental behavior of rare earth elements (ΣREE) have been investigated in 5 different sedimentary systems related to the Dar-e-Allo copper mine. For this purpose, the total concentration and sequential patterns of ΣREE elements were determined using multi-acid digestion and mBCR (Modified Community Bureau of Reference, European Commission) selective extraction method. The normalization patterns of the total concentration of ΣREE are drawn based on the average North American Shale Composition (NASC) and Upper Continental Crust (UCC). General trends of concentration changes in the five sedimentary systems are very similar to each other, and the concentration of LREEs is higher than that HREEs, just a sample taken from under the rock dump that contains sulfide-leached elements shows a pattern different from other samples and standard patterns. Opposite of the changes in the concentration of ΣREEs, more enrichment is seen in HREEs compared to LREEs. This pattern of enrichment changes is consistent with the higher tendency of HREEs than LREEs for mobility during weathering and oxidation. The geochemical separation patterns of ΣREEs in natural sediment and samples containing iron and manganese oxides are mainly dominated by the residual fraction. Surprisingly, considering the different conditions of formation and stability in the samples taken from the waterways leading to the mine, evaporite deposits and sediments washed from the rock dump, the separation pattern of ΣREEs is controlled mainly with two parts soluble in Acid and reducible fraction. According to the enrichment trends, the trend of mobility and bioavailability from LREEs to HREEs increases with an upward slope. These results show that speciation, geochemical separation pattern and environmental behavior for ΣREEs without considering key environmental factors lead to a lack of understanding or even misinterpretation. The results of this study can be used as a reference in organizing the mine development and environmental planning of the Dar-e-Allo copper mine. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
معدن مس درآلو,
زمین‌شیمی,
REE∑,
بهنجارسازی,
اسنخراج گزینشی mBCR |
|
| نویسندگان مقاله |
هدا باوی |
گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
سید رضا موسوی حرمی |
گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
محمد حسین محمودی قرائی |
گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
حامد زندمقدم |
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
اسدالله محبوبی |
گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
محمدرضا توحیدی |
شرکت ملی صنایع مس ایران، کرمان، ایران
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://www.gsjournal.ir/article_170283_02e9fab48d7eb04287b66a67716a3aa4.pdf |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|