|
مرتع، جلد ۱۶، شماره ۲، صفحات ۲۶۶-۲۸۰
|
|
|
عنوان فارسی |
تاثیر احداث راه آهن یزد-اقلید بر تنوع و غنای تیپ های بوتهای و درختچه ای مراتع استان یزد |
|
چکیده فارسی مقاله |
سابقه و هدف: احداث راهها از جمله احداث راهآهن از فعالیتهای مهم درتوسعه هر کشور محسوب میشود و به دلیل داشتن نقش زیر بنایی تاثیرات زیادی بر رشد اقتصادی کشور دارد و از طرفی مراتع نیز به دلیل داشتن خدمات اکوسیستمی متنوع و مهمی که دارند نقش بسزایی در توسعه پایدار اکوسیستمها دارند که بدون در نظر گرفتن ملاحظات محیطزیستی در طول فرایند احداث پروژه راهآهن نمیتوان از محیط زیست پیرامون محافظت نمود، پروژه های خطی مختلف از جمله احداث راهآهن بر اکوسیستمهای مختلف میتواند اثرات منفی را بر محیط زیست اطراف راهآهن داشته باشد. بنابراین مطالعه اثر راهآهن بر اکوسیستمهای مرتعی از اهمیت زیادی برخوردار است. مواد وروشها: این مطالعه اثرات احداث راهآهن یزد-اقلید را بر تنوع و غنای پوشش گیاهی مراتع منطقه حفاظتشده کالمند-بهادران بررسی نموده است. بدین منظور از روش نمونهبرداری تصادفی-سیستماتیک در چهار تیپ پوشش گیاهی درمنه، علف شتر، قیچ و رمس در سه فاصله از راهآهن (0-250 متر، 250-500 متر، 500-1000 متر) استفاده شد. پارامترهای پوشش گیاهی و تراکم در هر پلات اندازهگیری گردید، بدینصورت که در داخل هر منطقه 4 ترانسکت 100 متری به طور تصادفی و تعداد 2 پلات در ابتدا و انتهای هر ترانسکت به صورت سیستماتیک قرار داده شد تعداد و اندازه پلاتها با توجه به نوع و وضعیت پوشش گیاهی موجود در منطقه مورد مطالعه تعیین گردید که در این مطالعه در تیپ رمس و قیچ از پلاتهای 25 متر مربعی و در تیپ درمنه و علف شتر از پلاتهای 4 متر مربع استفاده شد. در داخل هر پلات و در امتداد هر ترانسکت درصد پوشش و تعداد پایه (تراکم) تعیین شد. سپس با استفاده از دادههای مذکور شاخصهای تنوع و غنا شامل شاخصهای تنوع ( شانون و سیمپسون) (& Shannon Simpson)، غنا (مارگالف و منهینیک)( Margalef &Menheni )، یکنواختی و تعداد با استفاده از نرم افزار Past محاسبه و با استفاده از نرم افزار Spss (نسخه 16) و آنالیز واریانس و آزمون دانکن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که احداث راهآهن تاثیراتی بر تنوع و غنای پوشش گیاهی مراتع داشته است. در تیپ درمنه احداث راهآهن باعث تاثیر معنیداری (01/0P<) بر تنوع، غنا و تعداد حاصل از دادههای درصدپوشش گیاهی داشته است به طوریکه شاخصهای شانون، سیمپسون، مارگالف، منهینیک و تعداد در فاصله 0-250 متری از راهآهن کاهش یافت و اما احداث راهآهن تاثیر معنیداری بر شاخصهای تنوع و غنای حاصل از دادههای تراکم پوشش گیاهی و همچنین شاخص یکنواختی نداشت، در تیپ علفشتر احداث راهآهن تاثیر معنیداری بر شاخصهای تنوع (شانون و سیمپسون) (01/0P<) و شاخص مارگالف حاصل از دادههای درصد پوششگیاهی (05/0P<) داشته به طوریکه در فاصله 0-250 متری از راهآهن این شاخصها افزایش و در فواصل 250-500 متری و500-100 متری از راهآهن این شاخصها کاهش داشت و بر هیچکدام از شاخصهای تنوع و غنای حاصل از داده های تراکم پوشش گیاهی و شاخص های تعداد و یکنواختی تاثیر معنیداری نداشت، در تیپ قیچ نیز احداث راهآهن تنها باعث افزایش معنیدار شاخصهای غنای حاصل از دادههای تراکم پوشش گیاهی، منهینیک (01/0P<) و مارگالف (05/0P<) در فاصله 0-250 متری از راهآهن شد و احداث راهآهن تاثیر معنیداری بر شاخص های تنوع و غنای حاصل از دادههای درصد پوشش گیاهی و تعداد و یکنواختی نداشت. در تیپ رمس احداث راهآهن تاثیر معنیداری بر هیچکدام از شاخصهای تنوع و غنای حاصل از دادههای تراکم و درصد پوششگیاهی نداشته است نتیجه گیری: در این مطالعه میتوان نتیجهگیری کرد که احداث راهآهن از یک سو به دلیل رشد گونههای مهاجم، غیربومی و فرصتطلب باعث افزایش تنوع و غنا در بعضی از مناطق شده است و از سوی دیگر به دلیل عملیات ساخت و ساز احداث باعث از بین بردن پوششگیاهی و کاهش تنوع و غنا در برخی از مناطق شده است که در هر دو صورت تنوع زیستی مراتع را مورد تهدید قرار میدهد و پیشنهاد میشود برنامه های احیا و بازسازی پوشش گیاهی مراتع بعد از عملیات احداث راهآهن مورد پایش و بررسی قرار گیرد. |
|
کلیدواژههای فارسی مقاله |
پوششگیاهی، راهآهن، مراتع، تنوع، غنا |
|
عنوان انگلیسی |
The effect of Yazd-Eghlid railway construction on diversity and richness of shrub and Bush-tree rangelands inYazd province |
|
چکیده انگلیسی مقاله |
Railway construction is one of the important activities in the development of any country and in developing countries, the need for roads is one of the main axes of development. Railway construction operations can effect on desert rangelands around railway. This study investigates the effects of Yazd-Eghlid railway construction on vegetation diversity and richness in the rangelands of Kalmand-Bahadoran protected area. For this purpose, random-systematic sampling method was used in four types of vegetation at three distances from the railway (0-250, 250-500, 500-1000). Vegetation parameters and density were measured in each plot. Finally, diversity (Shannon and Simpson), Richness (Margalf and Mannick), number and Evenness indices were calculated by Past software. The data were analyzed in Spss software using analysis of variance and Duncan test. The results of the study showed that railway construction had a significant effect (P < 0.01) on diversity and richness and number indices obtained from vegetation percentage data in Artemisia sieberi vegetation type; so that these indices decreased at a distance of 0-250 m from the railway. In Cornulaca monacantha vegetation type, railway construction had a significant effect on the diversity indices (Shannon and Simpson) (P < 0.01) and Margalef index obtained from vegetation percentage data (P < 0.05) so that they increased in the distance of 0-250 meters from the railway, while they decreased in other regions. In Zygophylum eurypterum vegetation type, Railway construction increased significantly Menhinick (P < 0.01) and Margalef (P < 0.05) richness indices obtained from vegetation density data at the distance of 0-250 m from the railway. There was no significant difference among regions in terms of diversity and richness indices in Hammada salicornica vegetation type, According to the results, railway construction reduced the diversity and richness in some areas. it should be considered in vegetation restoration programs using native species. |
|
کلیدواژههای انگلیسی مقاله |
Vegetation, Railway, Rangelands, Diversity, Richness |
|
نویسندگان مقاله |
سمیرا حسین جعفری | Samira Hossein jafari Education and Extension Organization (AREEO) سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
هانیه خداداد سریزدی | Hanieh Khodad Saryazdi Yazd University دانشگاه یزد
محمدرضا علمی | Mohammad reza Elmi Yazd University دانشگاه یزد
|
|
نشانی اینترنتی |
http://rangelandsrm.ir/browse.php?a_code=A-10-1327-1&slc_lang=fa&sid=1 |
فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
کد مقاله (doi) |
|
زبان مقاله منتشر شده |
fa |
موضوعات مقاله منتشر شده |
تخصصی |
نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|