|
ترویج و توسعه آبخیزداری، جلد ۹، شماره ۳۴، صفحات ۰-۰
|
|
|
عنوان فارسی |
مروری بر مطالعات منشایابی رسوبات آبی در ایران |
|
چکیده فارسی مقاله |
منشایابی رسوبات آبی روشی مناسب برای تعیین سهم منابع در تولید رسوب و بهعنوان تکنیک فرسایش و رسوب برای شناسایی منشا و حرکات رسوبات در داخل رودخانه و برآورد نسبی فرسایش خاک است که در دهه های اخیر کاربرد آن افزایش یافته است. مرور جامع پیشینه پژوهشی در زمینه فرسایش خاک و رسوب، مدل های ترکیبی، ردیاب های مختلف و روش های نمونه برداری در مطالعات گوناگون منشایابی در مقیاس ایران انجام شده است. داده های موجود بهمنظور رسیدن به دیدگاهی واحد و ارائه ردیاب های موثر در منشایابی و تعیین سهم منابع رسوب در تولید رسوب در حوضه های آبخیز ایران مورد مقایسه قرار میگرفت. بررسی های حاصل نشان داد که مطالعات منشایابی از سال 1387 شروع و با کمک ردیابهای ژئوشیمیایی، رادیونوکلوئید، عناصرکمیاب، کانیشناسی، خواص مغناطیسی و آنزیمها انجام گرفته است. تأکید بیشتر مطالعات روی تقسیم بندی منابع در دسته فرآیندی (کاربریها و فرسایش) است. در تقسیم بندی منابع برحسب مکانی (زیرحوزه) زیرحوزه های نزدیک به خروجی بیشترین سهم نسبی تولید رسوب را داشته است. در نمونه گیری از رسوب بیشتر مطالعات مبتنی بر اندازه گیری رسوبات پشت بند اصلاحی یا نمونه بستر آبراهه بوده است. حجم نمونه برداری در سه دسته کلی قرار گرفتند و در صورتیکه در پژوهش، گرانولومتری نمونه مدنظر قرار نگیرد حجم کمتر نمونه در حد 5/0- 1 کیلوگرم ترجیح داده میشود. از بین تمام مطالعات انجام گرفته، دو مورد در مقیاس مکانی محلی (10 کیلومترمربع) و سایر موارد در مقیاس مکانی متوسط (10 تا 10000 کیلومترمربع) انجام گرفته است و هیچ پژوهشی در مقیاس منطقهای (بزرگتر از 10000 کیلومترمربع) صورت نگرفته است. استفاده از آنزیم ها بهصورت محدود بوده است که از جمله دلایل آن هزینه زیاد و مواد شیمیایی است. استفاده از ردیابهایی از جمله عناصر رادیواکتیو به علت پایدار بودن و فلزات سنگین و عناصر نادر بهدلیل عدم واکنش و تغییر غلظت ترجیح داده میشود. جهت کاهش هزینه ها و تحلیل دقیق نتایج، با استفاده از آنالیز آزمایشگاهی نمونه رسوب ردیابهای لازم جهت منشایابی رسوب انتخاب گردد سپس به اندازهگیری غلظت همان ردیاب ها در منابع رسوب پرداخته شود. |
|
کلیدواژههای فارسی مقاله |
تحلیل تشخیص, ردیاب ها, منشایابی, منابع رسوب, مدل های ترکیبی |
|
عنوان انگلیسی |
A review of studies on the sediment fingerprinting in Iran |
|
چکیده انگلیسی مقاله |
Sediment fingerprinting of water sediments is a suitable method to determine the share of resources in sediment production and as an erosion and sedimentation technique to identify the origin and movements of sediments in the river and relative estimation of soil erosion, which has increased in recent decades. A comprehensive review of the research background in the field of soil and sediment erosion, hybrid models, different tracers and sampling methods has been performed in various Iranian-scale origin studies. The available data were compared in order to achieve a unified view and provide effective tracers in the origin and determination of the share of sediment sources in sediment production in Iran's watersheds. The results showed that the source studies have been started since 2008 with the help of geochemical, radionuclide, trace elements, mineralogy, magnetic properties and enzymes. Most studies focus on the division of resources into process categories (uses and erosion). In the division of resources according to location (sub-basins), sub-basins close to the output had the largest relative share of sediment production. In sediment sampling, most studies have been based on the measurement of sediment at the backbone or the sample of the canal bed. Sampling volume was divided into three general categories and if granulometry of the sample is not considered in the research, a smaller sample size of 0.5-1 kg is preferred. Of all the studies, two were conducted at the local spatial scale (10 Km2) and the other at the medium spatial scale (10 to 10,000 Km2) and no research was conducted at the regional scale (greater than 10,000 Km2). The use of enzymes has been limited, due to the high cost and chemicals. The use of tracers such as radioactive elements is preferred due to its stability and heavy metals and rare elements due to lack of reaction and concentration changes. In order to reduce costs and analyze the results accurately, using laboratory analysis of sediment samples, the necessary detectors for sediment fingerprinting should be selected and then the concentration of the same detectors in sediment sources should be measured. |
|
کلیدواژههای انگلیسی مقاله |
Discriminant analysis, Traces, Fingerprinting, Sediment Sources, Combined Models |
|
نویسندگان مقاله |
منظر محمودی
(نویسنده مسئول) | دانشگاه ارومیه
سعید نجفی | دانشگاه ارومیه
|
|
نشانی اینترنتی |
http://wmji.ir/en/ManuscriptDetail?mid=26933 |
فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
کد مقاله (doi) |
|
زبان مقاله منتشر شده |
|
موضوعات مقاله منتشر شده |
|
نوع مقاله منتشر شده |
مقاله تحلیلی |
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|