کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی، جلد ۱۵، شماره ۲۸، صفحات ۲۹۳-۳۱۶

عنوان فارسی بررسی عناصر دینی و اندیشههای عرفانی در حماسه جهانگیرنامه
چکیده فارسی مقاله جهانگیرنامه سروده شاعری گمنام به نام مادح است که در دوران جایگزینی حماسه های دینی، جای حماسه های ملّی و با هدف نیکفرجامی برای داستان رستم و سهراب ساخته شده است؛ نقش نقالان و راویان داستانهای حماسی ایران در سرودن این حماسه قابل توجّه است. دوران آمیختگی و امتزاج داستانها و اسطورههای ایرانی با اساطیر غیر ایرانی را، به طور دقیق، نمی‌توان تعیین کرد. امّا با اطمینان می‌توان گفت که با ورود اسلام به ایران، به تدریج عقاید اسلامی و پس از آن اندیشههای عرفانی، در ادبیّات حماسی ایران، نفوذ بیشتری می‌یابد. این تأثیر تدریجی و افزاینده، تا جایی پیش می‌رود که نه تنها برخی قهرمانان در هر دو روایات ایرانی و غیر ایرانی، سرگذشتی تقریبا همانند می‌یابند، بلکه حماسه‌‌ای همچون جهانگیرنامه سروده می‌شود که تأثیرپذیری از عناصر اسلامی و عرفانی در بن‌مایه و زبان آن، تا حدّ یک ویژگی چشمگیر سبک‌شناسی، پدیدار می‌شود. در این مقاله، نخست به تأثیر عناصر غیر ایرانی درحماسههای ملّی نگاهی انداخته، سپس به توصیف عمدهترین تأثیرات اندیشههای اسلامی و عرفانی، در حماسه جهانگیرنامه پرداخته‌ایم. علاوه بر این، با تکیه بر همین ویژگی سبک‌شناسانه، پیشنهاد شده است که زمان سرودن این حماسه را، بسیار متأخرتر از تاریخی می‌توان شمرد که برخی پژوهشگران پیشین گمان کرده‌اند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله

عنوان انگلیسی A Study of the Religious and Mystical Elements in Jahangirname’s Epic
چکیده انگلیسی مقاله جهانگیرنامه سرودة شاعری گمنام به نام مادح است که در دوران جایگزینی حماسه های دینی، جای حماسه های ملّی و با هدف نیکفرجامی برای داستان رستم و سهراب ساخته شده است؛ نقش نقالان و راویان داستانهای حماسی ایران در سرودن این حماسه قابل توجّه است. دوران آمیختگی و امتزاج داستانها و اسطورههای ایرانی با اساطیر غیر ایرانی را، به طور دقیق، نمی‌توان تعیین کرد. امّا با اطمینان می‌توان گفت که با ورود اسلام به ایران، به تدریج عقاید اسلامی و پس از آن اندیشههای عرفانی، در ادبیّات حماسی ایران، نفوذ بیشتری می‌یابد. این تأثیر تدریجی و افزاینده، تا جایی پیش می‌رود که نه تنها برخی قهرمانان در هر دو روایات ایرانی و غیر ایرانی، سرگذشتی تقریبا همانند می‌یابند، بلکه حماسه‌‌ای همچون جهانگیرنامه سروده می‌شود که تأثیرپذیری از عناصر اسلامی و عرفانی در بن‌مایه و زبان آن، تا حدّ یک ویژگی چشمگیر سبک‌شناسی، پدیدار می‌شود. در این مقاله، نخست به تأثیر عناصر غیر ایرانی درحماسههای ملّی نگاهی انداخته، سپس به توصیف عمدهترین تأثیرات اندیشههای اسلامی و عرفانی، در حماسة جهانگیرنامه پرداخته‌ایم. علاوه بر این، با تکیه بر همین ویژگی سبک‌شناسانه، پیشنهاد شده است که زمان سرودن این حماسه را، بسیار متأخرتر از تاریخی می‌توان شمرد که برخی پژوهشگران پیشین گمان کرده‌اند.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله

نویسندگان مقاله رضا غفوری |
دانش آموخته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه شیراز (Shiraz university)

محمدرضا غفوری | mohammad reza
دانشیار دانشگاه شیراز
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه شیراز (Shiraz university)


نشانی اینترنتی http://kavoshnameh.yazd.ac.ir/article_392_107.html
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1521/article-1521-253663.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات