فرآیند و کارکرد گیاهی، جلد ۱۰، شماره ۴۲، صفحات ۱۷۵-۱۸۸
عنوان فارسی مقایسه بازده و ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس اندام های مختلف مریم نخودی (Teucrium polium L.) در رویشگاه طبیعی استان کرمان
چکیده فارسی مقاله مریم نخودی (Teucrium polium L.) یکی از گیاهان دارویی با ارزش و متعلق به تیره نعناع (Lamiaceae) می­باشد که در سراسر کشور، از دشت­ها و نواحی پست تا ارتفاعات کوهستانی پراکنده می­باشد. در پژوهش حاضر، تعداد 30 گیاه در مرحله گلدهی کامل، به­صورت تصادفی از رویشگاه جیرفت تهیه و به سه گروه 10تایی تقسیم شده و پس از آن اقدام به جداسازی گل، برگ و ساقه هر گروه، جهت انجام آزمایش گردید. استخراج اسانس از هر اندام با سه تکرار و در هر تکرار 200 گرم ماده گیاهی به­روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر، صورت گرفته و ترکیبات شیمیایی آنها با دستگاه گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف­سنج جرمی (GC-MS) شناسایی گردید. عملکرد متوسط اسانس اندام­های مختلف گل، برگ و ساقه به­ترتیب 25/1، 93/0 و 14/0 درصد (وزنی/وزنی) به­دست آمد. اجزای شیمیایی شناسایی شده در گل، برگ و ساقه به­ترتیب 59، 56 و 61 ترکیب بود. نتایج آنالیز ترکیب­های اسانس نشان داد تورِیول، آلفا- پینن، بتا- پینن، بتا- میرسن، دی­ال- لیمونن، الِمول و کاریوفیلن عمده­ترین ترکیب­های تشکیل دهنده اسانس گل و برگ بودند. در اسانس ساقه ترکیب­های تورِیول، الِمول، آگارُسپیرول، کاریوفیلن، اسپاتولنول و کاریوفیلن اکساید به­وفور یافت شدند. اسانس گل و برگ غنی از هیدروکربن­های مونوترپنی و اسانس ساقه غنی از سسکویی­ترپن­های اکسیژن­دار بودند. ترکیب غالب و مشترک در اسانس اندام­های این گونه، تورِیول بود که در اسانس ساقه بیشترین و در گل کمترین مقدار مشاهده گردید. گل مریم نخودی، پتانسیل تولید اسانس بالاتری نسبت به سایر اندام­ها داشت. در نهایت، از تنوع شیمیایی در اسانس اندام­های مختلف این گیاه، می­توان جهت پیشبرد اهداف به­زراعی و به­نژادی در صنایع دارویی، غذایی و آرایشی- بهداشتی استفاده نمود.  
کلیدواژه‌های فارسی مقاله اسانس، اندام گیاه، تنوع شیمیایی، تورِیول، مریم نخودی.
عنوان انگلیسی Comparison of Essential Oil Content and Composition of Different Parts from Teucrium polium L. in Natural Habitat of Kerman Province
چکیده انگلیسی مقاله Teucrium polium L. is one of the valuable medicinal plants which belonging to the Lamiaceae family where grows wild from plains and lowlands to mountain heights in throughout Iran. In the present study, 30 plants in full flowering stage were randomly prepared from Jiroft region of Kerman province and divided into three groups of 10 and then flowers, leaves and stems of each group were isolated for testing. Essential oil was extracted from each organ with three replications and in each repetition 200 g of plant material was done by hydro-distillation using Clevenger apparatus and they were analyzed by a combination of GC-FID and GC-MS techniques, to check for chemical variability. The essential oil contents of flower, leaf and stalk were 1.25, 0.93 and 0.14 % (w/w), respectively. The total number of compounds identified and quantified were 59 in flower, 56 in leaf and 61 in stalk. Results of essential oil compound analysis demonstrated that torreyol, α-pinene, β-pinene, β-myrcene, dl-limonene, elemol and caryophyllene were the major compounds in flower and leaf. However, the major compounds of stalk essential oil were torreyol, elemol, agarospirol, caryophyllene, spathulenol and caryophyllene oxide. Results showed that stalk essential oils of the plant characterized with high content of oxygenated sesquiterpenes. Monoterpene hydrocarbons were rich in flower and leaf. The main and common volatile compound identified in the organs of this species was torreyol which was the highest in the essential oil of the stalk and the lowest in the flower. The content of essential oil in the flower was higher than that in the leave and stalk. Chemical variation of the essential oil of T. polium plant parts can be considered by medicinal plants physiologists and breeders and pharmaceutical, food and cosmetic industries for breeding and processing uses.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Essential oil, Phytochemical variation, Plant organ, Teucrium polium, Torreyol.
نویسندگان مقاله کوروش جلالی | Kourosh Jalali
University of Hormozgan
دانشگاه هرمزگان

علیرضا یاوری | Alireza Yavari
University of Hormozgan
دانشگاه هرمزگان

لیلا جعفری | Leila Jafari
University of Hormozgan
دانشگاه هرمزگان

حسن مومیوند | Mumivand Hasan
Lorestan University
دانشگاه لرستان

نشانی اینترنتی http://jispp.iut.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1272-2&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده باغبانی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات