تحقیقات نظام سلامت، جلد ۱۳، شماره ۲، صفحات ۲۳۶-۲۴۳

عنوان فارسی برآورد سطح امنیت غذایی کشور با شاخص نوین امنیت غذایی جهانی (GFSI)
چکیده فارسی مقاله مقدمه: در دهه‌های اخیر، امنیت غذایی به یک مشکل جهانی تبدیل شده است. از این‌رو، شناسایی و معرفی شاخص جامعی که بتواند تصویر صحیحی از وضعیت امنیت غذایی کشور ارایه نماید، ضروری به نظر می‌رسد.روش‌ها: در پژوهش حاضر، شاخص امنیت غذایی جهانی (Global Food Safety Initiative یا GFSI) برای نخستین بار جهت مطالعه وضعیت امنیت غذایی کشور ایران طی سال‌های 1360 تا 1392 مورد استفاده قرار گرفت. این شاخص در سال 2012 توسط واحد اطلاعات اکونومیست (Economist Intelligence Unit یا EIU) معرفی شد و یک مدل پویای کمی و کیفی متشکل از مؤلفه‌های منحصر به فرد امنیت غذایی در سه زیرشاخص «دسترسی به مقدار کافی و متنوع از مواد غذایی، توان مالی و کیفیت و سالم بودن» می‌باشد. شاخص GFSI در شناسایی عواملی که بر ناامنی غذایی مؤثر هستند، پا را از گرسنگی فراتر نهاده است و بر مؤلفه‌های کیفی نشان دهنده سیاست‌های دولت‌ها تأکید می‌نماید. جهت محاسبه این شاخص، از داده‌های کتابخانه‌ای سطح کلان سازمان خواروبار کشاورزی، بانک جهانی، بانک مرکزی، قانون برنامه و بودجه و وزارت راه و شهرسازی استفاده گردید. کسب امتیاز 1/75 تا 7/89 درصد بهترین وضعیت، 8/57 تا 0/75 درصد وضعیت خوب، 2/44 تا 7/57 درصد وضعیت متوسط و 0/16 تا 1/44 درصد وضعیت بحرانی را نشان می‌دهد.یافته‌ها: وضعیت امنیت غذایی طی دوره مورد بررسی، از یک روند افزایشی همراه با نوساناتی برخوردار بود و در برخی سال‌ها افزایش و در برخی دیگر کاهش داشت؛ به طوری که کمترین سطح امنیت غذایی در سال 1360 با امتیاز 0/28 درصد (وضعیت بحرانی) و بیشترین آن در سال 1389 با 6/71 درصد گزارش شد. سطح امنیت غذایی در آخرین سال مورد مطالعه (سال 1392) با 0/65 درصد، از وضعیت خوبی برخوردار بود.نتیجه‌گیری: با توجه به اهمیت انکار نشدنی امنیت غذایی، لزوم شناسایی وضعیت کشور با شاخص نوین GFSI ضرورت دارد. بر اساس نتایج، وضعیت امنیت غذایی کشور روندی افزایشی را طی می‌کند، اما از بهترین وضعیت این شاخص فاصله دارد که مستلزم تلاش هرچه بیشتر دولت‌مردان در این حوزه است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله امنیت غذایی، شاخص‌ها، کیفیت مواد غذایی، روش‌های محاسباتی،

عنوان انگلیسی A New Assessment of the Food Security Using Global Food Safety Initiative (GFSI) Index
چکیده انگلیسی مقاله Background: In recent years, food security has become a global problem. Therefore, identifying and recommending a comprehensive index that can provide an accurate image of food security situation is necessary.Methods: In this study, Global Food Security Index (GFSI) was used for the first time to identify Iran food security situation during 1981-2013. This index was introduced by Economist Intelligence Unit in 2012 and is a quantitative and qualitative dynamic model that consists of unique dimensions of food security such as affordability, availability, quality and safety. To identify the factors affecting food insecurity, this index focuses on unique qualitative components that illustrate government policies. To calculate the index, the data of macro-level gathering from Food Agricultural Organization, World Bank, Central Bank, and Budget Law were used. If index level rates at 75.1-89.7, it is identified as the best condition, and 57.8-75 as good, 44.2-57.2 as average, and 16-44.1 as critical condition.Findings: Food security situation increased with fluctuations; increases and decreases were seen in some years. So, the lowest level of food security was in 1981 with a score of 28% showed the critical situation and the best levels were in 2011 with a score of 71.6% and last year of studying (2013) with a score of 65% had good situations.Conclusion: Given the undeniable importance of food security, the need to identify new index of GFSI is necessary. According to results, the food security situation increased in Iran; but has distance from the best performance. So, the efforts of policy makers are required to promote the condition.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله

نویسندگان مقاله فاطمه باقرزاده آذر |
گروه توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و بازرگانی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

رضا رنجپور |
دانشیار، گروه توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و بازرگانی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

زهرا کريمي تکانلو |
دانشیار، گروه علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و بازرگانی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران


نشانی اینترنتی http://hsr.mui.ac.ir/index.php/jhsr/article/view/2961
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/188/article-188-2469241.pdf
کد مقاله (doi) 10.22122/jhsr.v13i2.2961
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده مقاله پژوهشی اصیل
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات