|
|
علوم زراعی ایران، جلد ۱۲، شماره ۱، صفحات ۷۶-۸۴
|
|
|
| عنوان فارسی |
بررسی امکان افزایش عملکرد دانه از طریق افزایش وزن دانه در ژنوتیپ‌های گندم زمستانه و بینابین با دستکاری در ظرفیت مخزن |
|
| چکیده فارسی مقاله |
دستکاری و تغییر در اندازه و ظرفیت مخزن (دانه) بمنظور آگاهی از پتانسیل وزن دانه ارقام گندم و درک این نکته که آیا امکان افزایش عملکرد دانه از طریق افزایش وزن دانه وجود دارد، یکی از شرط های مهم برای افزایش عملکرد دانه در واحد سطح است. این آزمایش با استفاده از روش حذف مصنوعی سنبلچه ها و با هدف بررسی امکان افزایش عملکرد دانه از طریق افزایش وزن دانه درسال های زراعی 1384-1382 با پنج ژنوتیپ گندم زمستانه و بینابین در ایستگاه های اردبیل و کرج در دو شرایط آبیاری معمولی وتنش خشکی انتهای فصل (قطع آبیاری بعد از مرحله سنبله رفتن) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. برای بررسی تغییر در اندازه مخزن و امکان افزایش میزان انتقال مواد پرورده به دانه‌ها، 25 و 50 درصد گلچه ها بعد از زمان گرده افشانی به طور مصنوعی حذف شدند. نتایج تجزیه واریانس مرکب در شرایط آبیاری معمول نشان دهنده تفاوت معنی‌دار بین ژنوتیپ ها بود. در این شرایط رقم گاسپارد با عملکرد دانه 7288 کیلوگرم در هکتار بالاترین عملکرد دانه را داشت، ولی در شرایط تنش، ژنوتیپ ها از نظر عملکرد دانه تفاوتی نداشتند. نتایج تجزیه مرکب (دو سال و دو مکان) اثر حذف سنبلچه و ژنوتیپ‌ها بر وزن دانه در شرایط آبیاری معمول حاکی از آن بود که اثرات سال در مکان و ژنوتیپ در سطح احتمال یک درصد و اثر حذف سنبلچه و سال در مکان در ژنوتیپ در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بودند. همچنین نتایج تجزیه مرکب (دو مکان) در شرایط تنش خشکی انتهای فصل نشان داد که اثرات مکان و حذف سنبلچه، در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. حذف سنبلچه ها در شرایط آبیاری معمول پس از اعمال تیمارهای 25 و 50 درصد حذف سنبلچه، به ترتیب باعث افزایش 13 و 18 درصد در میانگین وزن دانه های باقیمانده (در مقایسه با شاهد) شد، ولی در شرایط تنش خشکی انتهای فصل، هر دو تیمار حذف سنبلچه باعث افزایش وزن دانه به میزان 24 درصد در مقایسه با شاهد شدند که حاکی از عدم وجود محدودیت در ظرفیت مخزن و امکان افزایش عملکرد دانه از طریق وزن دانه در هر دو شرایط محیطی (آبیاری معمول و تنش خشکی) و به ویژه در شرایط تنش خشکی انتهای فصل است. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
|
|
| عنوان انگلیسی |
Study of the possibility of increasing grain yield by increasing grain weight in winter and facultative wheat genotypes with manipulating sink capacity |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Understanding of grain weight potential and determining of how it is affected by manipulating the sink capacity and assimilate supply and possibilities for increasing grain yield is a prerequisite for increasing grain yield in new wheat cultivars. This study was conducted to determine the importance of grain weight as well as assimilates supply, using removal spikelets method, in increasing grain yield in both normal irrigation (NI) and terminal drought stress (TDS) conditions. The experimental design was randomized complete block design (RCBD) with five genotypes at two locations (Karaj and Ardabil) under both NI ans TDS conditions in 2003- 2004 and 2004- 2005 cropping seasons. Grain yield of each bread wheat genotype was measured in both locations in each year. After anthesis stage, 25% and 50% of spikelets of main stem were artificially removed, in each genotype. Results of combined analysis of variance and mean comparisons for grain yield showed that the highest grain yield of 7288 kg ha-1 was obtained from cv. Gaspard with in NI conditions. However, there was not significant differences among cultivars for grain yield in TDS conditions. Results of combined analysis of variance also showed that the effect of genotype and year × location interaction as well as the effect of artificial spikelet removal and year × location × genotype on grain weight were significant at P< 0.01 and P< 0.05, in NI conditions, respectively, Effect of location and artificial spikelet removal on grain weight were also significant at P< 0.01 in TDS conditions. Genotype × artificial spikelet removal interaction on grain weight was not significant at P< 0.05. Artificially reducing spikelet numbers by 25% and 50% to increase assimilate supply to the remaining grains increased grain weight by about 13% and 18% in NI conditions, respectively. While, removing spiklets in TDS conditions increased the weight of remaining grains by about 24% as compared to the control (no removal). It is concluded that considerable potential exists for increasing grain weight and as consequences grain yield in winter/facultative wheat genotypes, hence, increasing wheat production in winter/facultative wheat growing areas in Iran. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
|
|
| نویسندگان مقاله |
سیروس محفوظی |
موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج
سازمان اصلی تایید شده: موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
سید شهریار جاسمی | seyed shahriar
موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج
سازمان اصلی تایید شده: موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://agrobreedjournal.ir/browse.php?a_code=A-10-1-172&slc_lang=fa&sid=fa |
| فایل مقاله |
اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/959/article-959-195528.pdf |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
تخصصی |
| نوع مقاله منتشر شده |
علمی - پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|