|
کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی، جلد ۱۹، شماره ۳۸، صفحات ۱۶۱-۱۹۶
|
|
|
عنوان فارسی |
بررسی خاستگاه غیاب رستم در منابع پیش از اسلام |
|
چکیده فارسی مقاله |
رستم بزرگترین و محبوبترین شخصیّت حماسههای ایرانی است که تصویری جامع از یک قهرمان ملّی را بهنمایش میگذارد. دایره حضور او از سترگترین آثار ادبی پارسی همچون شاهنامه فردوسی تا فرهنگ شفاهی عامّه ایرانیان را در بر میگیرد. با اینهمه در منابع پیش از اسلام نامی از رستم نیامده است. تنها در چهار متنِ یادگار زریران، درخت آسوریک، بندهش و تکروایتی با نام کلّیِ داستان سغدی رستم اشارات موجزی درباره رستم وجود دارد. بندهش مختصراً در دو موضع از او نام بردهاست و از اشاره یادگار زریران و درخت آسوریک هم هیچگونه اطّلاعی درباره او بهدست نمیآید؛ امّا هرچه منابع عمدتاً دینی-حکومتیِ پیش از اسلام در مواجهه با این شخصیّت مهم اساطیری/تاریخی سکوت کردهاند، در منابع پس از اسلام بهفراوانی از او سخن رفته است؛ بهطوریکه عمده متون پهلوانیِ پس از اسلام، حول رستم و خاندان رستم شکل گرفتهاند. با وجود انفصال منابع پس از اسلام از منابع پیش از اسلام مربوط به رستم، او محبوبترین و مشهورترین قهرمان ملّی در گستره ادبیّات فارسی است؛ شخصیّتی که دارای حوزه نفوذ فراگیری در حماسههای ملّی، روایات عامیانه و حتّی ادبیّات عرفانی است. با توجّه به تعارض رستم با مقدّسان آیین زردشت مانند کاووس، گشتاسپ، توس و اسفندیار و همچنین رابطه او با ببر بیان و برخی قراین پنهان در شاهنامه و نیز سایر قراین فرامتنی ارائه شده در این مقاله، فرضیّه سانسور و حذف رستم از متون دینی/حکومتیِ پیش از اسلام به ذهن متبادر میشود. از دیگرسو بهنظر میرسد در انتساب رستم به ضحّاک و زایش اهریمنگونهاش از پهلو، موبدان نقش بسیار پر رنگی داشتهاند. |
|
کلیدواژههای فارسی مقاله |
رستم، شاهنامه، موبدان زردشتی، اساطیر تاریخی، حکومت دینی، |
|
عنوان انگلیسی |
An Investigation into the Absence of Rostam in Pre-Islamic Sources |
|
چکیده انگلیسی مقاله |
In pre-Islamic sources, no mention is made of Rostam. Only a brief reference to him can be traced in four texts: Yadegar-e Zariran, Drakht-i Asurig (The Assyrian Tree), Bundahishn, and a narrative called the Sogdian story of Rostam. In Bundahishn, he is referred to twice but briefly and no comprehensive account of him could be drawn from the reference made to him in Drakht-i Asurig. Notwithstanding that almost all pre-Islamic sources, predominantly the religious/governmental sources, treated this mythological and historical towering character with silence, much is said about him in the post-Islamic sources and texts in a way that the majority of the heroic texts in post-Islamic era are centered around Rostam and his kin. Despite the gulf between the pre-Islamic and post-Islamic era germane Rostam, he is venerated as the most prominent and popular national hero in Persian literature. He is portrayed as one who has immense influence on national epic, folk narratives and even mystical literature. In the light of the contention that existed between Rostam and the Saints of Zoroastrianism such as Kay-Kavus, Vishtaspa, Tous, and Sepandiyar, Rostam's affinity with Babr-e Bayan (Palangine), some of the hidden evidence present in the Shahnameh, and also taking into account some other hypertext evidence presented in this article, this presumption comes to mind that maybe Rostam was meant to be censored from the pre-Islamic religious/governmental sources. Furthermore, it seems that Mobeds played a pivotal role in associating Rostam with Zahhak and describing his caesarean birth as a demonic birth from his mother's flank. |
|
کلیدواژههای انگلیسی مقاله |
Rostam, Shahnameh, Zoroastrian Mobeds, theocracy |
|
نویسندگان مقاله |
|
|
نشانی اینترنتی |
http://kavoshnameh.yazd.ac.ir/article_1347_946801d882f03fd5a181a1e328cc701b.pdf |
فایل مقاله |
اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1521/article-1521-1336621.pdf |
کد مقاله (doi) |
|
زبان مقاله منتشر شده |
fa |
موضوعات مقاله منتشر شده |
|
نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|