مهندسی آبیاری و آب ایران، جلد ۵، شماره ۲، صفحات ۱۲۶-۱۴۴

عنوان فارسی تیشه قانون به ریشه آب: تحلیلی پژوهشی بر قانون «تعیین تکلیف چاه‌های آب فاقد پروانه بهره‌برداری»
چکیده فارسی مقاله آب، روح­بخش­ حیات و قانون، نظم­بخش زندگی است. بحران آب مسئله تازه­ای نیست، هرچند که در سال­های اخیر، نمود عینی و ملموس پیدا کرده است. از طرفی قوانین نانوشته، عرف و شرع نیز سابقه­ای کهن در فرهنگ این مرز و بوم دارد؛ اما قدمت قوانین رسمی و مدون که لازمه یک جامعه مدنی است، به‌خصوص قوانین مرتبط با آب عمر چندانی در کشور ندارد و به ده­های اول قرن جاری برمی­گردد. قانون‌ آب‌ و نحوه‌ ملی‌ شدن آن‌، قانون‌ توزیع‌ عادلانه‌ آب‌ و اخیراً قانون تعیین تکلیف چاه­های آب فاقد پروانه بهره­برداری از جمله تاثیرگذارترین قوانین در زمینه آب به حساب می­آیند. هدف از این پژوهش نقد و بررسی قانون «تعیین تکلیف چاه­های آب فاقد پروانه بهره­برداری» می­باشد. پژوهش حاضر از نوع تحقیق ترکیبی می‌باشد که با بهره‌گیری از فن پیمایش در سال­های 1392 و 1393 انجام شده و از سوالات نیمه­ساختارمند برای مصاحبه و از سوالات بسته، کوتاه پاسخ و تشریحی در پرسشنامه به‌عنوان ابزار تحقیق استفاده شده است. جامعه آماری شامل کارشناسان فنی و حقوقی شرکت آب منطقه­ای فارس، کارشناسان رسمی دادگستری در رشته آب و قضات دادگستری فعال در زمینه آب می‌باشد. تجریه و تحلیل به‌صورت کیفی و کمی صورت گرفته و از نرم­­افزارهای آماری SPSS20 و Exel2013 برای آنالیز آماری و رسم نمودار استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که قانون «تعیین تکلیف چاه­های آب فاقد پروانه بهره­برداری» محافظ منابع آب زیرزمینی نمی‌باشد (امتیاز 4/6 از 20)، یک قانون غیرجامع و غیرکارشناسانه (امتیاز 7/6 از 20) بوده و قابلیت اجرای صحیح و قانونی آن در عمل، ضعیف (امتیار 7/10 از 20) می­باشد. مقایسه آماری «من ویتنی یو تست» بین جنسیت، مدرک و رشته تحصیلی نشان می­دهد که بین نظرات و دیدگاه­های کارشناسان مرد و زن، لیسانس و فوق­لیسانس و همچنین کارشناسان فنی و حقوقی در خصوص نقش «قانون تعیین تکلیف» در حفاظت از منابع آب زیرزمینی تفاوت آماری معنی­داری وجود نداشته و همگی نمره بسیار پایینی به زیست­محیطی بودن این قانون داده­اند و هیچ­یک این قانون را محافظ منابع آب زیرزمینی نمی­دانند. در ادامه نیز ایرادات قانونی و چالش‌های اجرایی این قانون به‌صورت توصیفی ذکر شده است. محدود کردن حوزه عمل این مصوبه به دشت­های آزاد کشور و یا تقدیم سریع لایحه جهت لغو و یا بازنگری بنیادین قانون تعیین تکلیف چاه­های آب فاقد پروانه بهره­برداری و تسریع در تدوین و تقدیم لایحه «قانون جامع آب» توسط وزارت نیرو، از پیشنهادات این پژوهش می­باشد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله

عنوان انگلیسی Ax of law to the root of the water: A research analysis of the law of "Determination for illegal wells"
چکیده انگلیسی مقاله Water is the soul of life and law is the organizer of life. Although water crisis is not a new concern, recently, it has been an objective problem. Unwritten law and canonical rule has an old root in country, but formal law which is a necessary for modern society is the young one esp. law of water which refers to 1930s. The three most effective laws in the field of water are: law of “water and trends of its nationalization (1968)”, law of “justice distribution of water (1982)”, and recently, law of "Determination for illegal wells (2010)". The main objective of this research paper was to study and criticize the law of "Determination for illegal wells”. This research was a descriptive- correlational research using survey technique which was done during 2013 and 2014. Semi-structured questions were used for interview. Also questionnaire as research instrument included closed and open ended questions. Research population includes technical and legal affairs experts in Fars Regional Water Authority, official experts of lawcourt in field of Water and also judges for water subjects. Data was extracted in quantitative and qualitative methods. For inferential statistics and drawing diagram, SPSS20 and Excel2013 were used. According to findings, law of "Determination for illegal wells” is not environmentally friendly and cannot preserve groundwater and aquifer (6.4 out of 20), it is not a holistic law (6.7 out of 20), and it is practically a weak law (10.7 out of 20). Mann-Whitney U tests show that there are no significant differences between in viewpoint of experts about the preservative role of this law in regards of gender, education level and field of study. At the end, legal objections and executive challenges are discussed in details. Allocating this law for Non-banned areas, delivering a bill to the parliament for deleting or fundamental revising the law and also preparing the “holistic law for water”, are the suggestions.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله

نویسندگان مقاله آرمان بخشی جهرمی |
دانشجوی دکتری رشته ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات

غلامحسین زمانی |
ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

داریوش حیاتی |
ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز.

محمدهادی صادقی |
دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه شیراز


نشانی اینترنتی http://www.waterjournal.ir/article_73650_a95c61081e430a9831b51a547c425f78.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1222/article-1222-956599.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات