این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
گلجام، جلد ۵، شماره ۱۴، صفحات ۹-۲۸
عنوان فارسی نشانه‌شناسی قالی محرابی: بازتاب معماری مسجد در نقش فرش
چکیده فارسی مقاله هنرهای سنتی گوناگون ایران را می‌توان بازنمایی معنایی واحد در صور گوناگون دانست. همه آنها به مفاهیمی مشترک دلالت دارند که آمیزه‌ای از باورهای ایرانی و اسلامی است. زبان این هنرها نمادین است و هنرمند در اثر خود با ابزار تمثیل متناسب با هر هنر سخن می‌گوید. طراحی قالی و هنر معماری را باید دو جایگاه تجلی نمادها در هنر ایران دانست. هدف پژوهش حاضر تمرکز بر قالی‌های محرابی به‌عنوان نقطه پیوند میان هنر معماری و طراحی فرش و نمایشِ نحوه تأثیر‌گذاری نمادهای کهن معماری بر طراحی نقوش تمثیلی فرش و نحوه جایگزینی و ترادف نمادهای دو هنر، برای نمایش مفاهیم واحد است. پژوهش حاضر به‌روش توصیفی و با رویکرد مقایسه نشانه‌شناسانه این دو هنر از بعد تصویری و تاریخی، به تعقیب جایگزینی عناصر معماری مسجد با نقوش گیاهی نمادین مورد استفاده در قالی‌های محرابی پرداخته است. بررسی این روند جانشینی از طریق بررسی شواهد موردی و نظریات محققان پیرامون بیان نمادینِ هنر ایرانی نشانگر آن است که نقش قالی محرابی که خود ریشه در ساختار سه‌گانه مهرابه‌های باستانی دارد، در سیر تحول خود برای تداعی فضای مسجد و عرش بر روی فضای محدود قالی، نگاره‌های گیاهی را جایگزین ساختارهای معمارانه مسجد نموده و مناره‌ها به‌واسطه ترادف تمثیلی و معنایی خود با درخت سرو، از آنجا که ریشه در زمین و سر بر آسمان دارند، به‌عنوان نمادی از پیوند میان زمین و آسمان جایگزین گشته‌اند، تا هدف هنرمند از هنر به‌عنوان نقطه اتصال میان زمین و آسمان را برآورده سازند. 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله معماری، طراحی فرش، قالی محرابی، سرو، مناره.
عنوان انگلیسی Mihrabi Rugs Structure: Representation of Mosque Architecture in Rug Design
چکیده انگلیسی مقاله Various Persian traditional arts can be understood as different aspects of a unique concept. All of them represent substantial meanings which root in both Islamic and Iranian beliefs. The symbolic language of these arts and the ability of being expressed in various arts let artists to choose proper methods for their work. Rug and architecture are the most important Persian arts and two aspects of Persian symbolic design methods. This paper tries to focus on Mihrabi rugs as a direct reflection of one of architectural components of mosque architecture in rug design as a suitable carpet for praying time. The paper intends to show how ancient and Islamic architectural symbols affect symbolic expression of these rugs and how these different arts show a homogeneous idea in terms of their own capacities. This study uses a descriptive method and a comparative semiotic approach from historical and iconographical viewpoint and traces the mosque architecture elements and symbolic plant designs of Mihrabi rugs. Paradigmatic process shows some evidences regarding designers' efforts to represent triple structure of ancient Mithraism altars in the form of mosque space structures and heaven on the limited space of rugs by replacing a triple division of floral patterns instead of architectural structure of mosques in a symbolic way, so the middle tree represents the ancient tree of life and recalls the main dome and two cypresses with their roots in ground and their heads up to the sky are the symbols of minarets. This fulfills artist's objective to demonstrate such rugs as mosques and linkage between heaven and earth. 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Architecture, Rug Design, Mihrabi rug, Cypress, Minaret
نویسندگان مقاله فرزانه فرشیدنیک | farzaneh farshidnik
school of art amp; architecture, tarbiat modares university
دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تربیت مدرس (Tarbiat modares university)

رضا افهمی | reza afhami
school of art amp; architecture, tarbiat modares university
انشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تربیت مدرس (Tarbiat modares university)

حبیب اله آیت اللهی | habib o llah ayatollahi
school of art, shahed university
دانشگاه شاهد
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه شاهد (Shahed university)

نشانی اینترنتی http://goljaam.icsa.ir/browse.php?a_code=A-10-171-3&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1535/article-1535-573841.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده نماد شناسی و اسطوره شناسی
نوع مقاله منتشر شده علمی - پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات