تاریخ و تمدن اسلامی، جلد ۵، شماره ۱(پیاپی ۹ بهار و تابستان ۱۳۸۸)، صفحات ۵۳-۸۰

عنوان فارسی آراء فقیهان عصر صفوی درباره تعامل با حکومتها
چکیده فارسی مقاله تأسیس و اسقرار دولت صفوی در ایران به عنوان نخستین حکومت مستقّل شیعی مقتدر درتاریخ اسلام، موجب گشت بحث تأیید این دولت و همکاری یا عدم همراهی با آن بدل به یکیاز مباحث مهم جدید در حوزه تفکر و اندیشه سیاسی و حتی نظرات فقهی علمای بزرگ ایندوران شود.از آنجا که تقریبا از بدو پیدایی این دولت – بویژه از عصر شاه طهماسب – تا اواخر سلطنتشاه عباس اول، تولیت امور شرعی و بالاترین مقام دینی و قضایی در اختیار مجتهدان صاحبنامبود، دراین موضوع بحث انگیز جدید میان مجتهدان اختلاف نظر پدید آمد تا آنجا که فراتر ازعمل، در آثار مکتوب آنان نیز نمود پیدا کرد.ظهور جریان اخباریگری در شیعه و قدرت یافتن آن موجب شد که از میانه عهد صفویه تاپایان آن دولت و مدتها پس از آن، اخباریگری بر محافل و مراکز علمی و دینی ایران و عراقچیره شود و بسیاری از علما به آن مشرب گرایش یابند. اگر این تلقّی برخی از محققان که یکیاز علل اساسی پیدایی جریان اخباریگری در این عصر، واکنش گروهی از علما به استفادهابزاری مجتهدان از اجتهاد خویش در تحکیم پایههای حکومت صفوی بوده، صحیح باشد ، بایدانتظار داشت که اخباریان، مخالف همکاری با آن دولت بوده باشند؛ حال آن که بررسی آرا وعملکرد برجستگان اخباری، جز یک مورد استثنایی، نشان میدهد که آنان به رغم مخالفت سخت و جدی با مجتهدان بویژه مجتهدان حامی دولت صفوی، پس از آن که موفق شدندپیروان مکتب اجتهاد و اصولیان را به حاشیه برانند، خود به تأیید دولت برخاستند و مقامات ومناصبی را که پیش از آن در اختیار مجتهدان بود، بر عهده گرفتند.در این مقاله ابتدا بهاختصار دیدگاه علمای سلف درباره "همکاری با دولتها" مرور شده،سپس چون در نیمی از دوران صفویه، مجتهدان اصولی و در نیمی دیگر اخباریان نهاد دین وروحانیت را نمایندگی میکردند، نظرات و عملکرد برجستگان هر دو مکتب بررسی میشود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله صفویه، دین و دولت، اخباریان، مجتهدان، علما،

عنوان انگلیسی The Opinions of the Jurists(Fuqaha) of Safavid Era on Cooperation with Governments
چکیده انگلیسی مقاله The establishment of Safavid dynasty as an independent Shiitedynasty in Islamic history resulted in a vast argument aboutcomplying with it among political and dominions. Since the dynastywas controlled by superb scholars from the beginning, there wascontroversy among jurists on the subject. The advent of Akhbārimovement drew scholars' attention of Iran & Iraq and made it popularamong them. If the idea comes true that this movement was a reactionto misapplication of ÝŪlamā' to strengthen the government, then theAkhbāri would be against the government.While the history shows that despite their opposition withgovernmental scholars, they deprived them of their position and tooktheir place in complying with the government. This article deals withscholar's viewpoint on contribution with government and on the ideasand functions of Akhbāri and scholars. (R.H.)
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Safavid, Religion &, Government, Akhbāri, Jurists

نویسندگان مقاله محمد حسین رجبی دوانی | mohammad hossein rajabi davani
ندارد


نشانی اینترنتی http://jhcin.srbiau.ac.ir/article_4779_970.html
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/678/article-678-433874.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات