این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
تنش‌های محیطی در علوم زراعی، جلد ۱۰، شماره ۲، صفحات ۱۸۳-۱۹۲
عنوان فارسی تأثیر اسید هیومیک، تراکم و آبیاری تکمیلی بر صفات کمی و کیفی نخود (Cicer arietinum L.) محلی نیشابور
چکیده فارسی مقاله مقدمه حبوبات از منابع مهم غذایی سرشار از پروتئین برای تغذیه انسان و دام هستند. دانه حبوبات با دارا بودن 32-18 درصد پروتئین در رژیم غذایی مردم به‌ویژه در تغذیه افراد کم‌درآمد، اهمیت بسیار دارند (Majnoun Hosseini, 2008). نایار و همکاران (Nayyar et al., 2006) معتقدند که زمان گل‌دهی و تشکیل غلاف حساس‌ترین مراحل دوران رشد گیاه نخود نسبت به خشکی می‌باشند و تنش خشکی در مرحله گل‌دهی با کاهش باروری گل‌ها باعث کاهش تعداد دانه در بوته می‌شود. گد و همکاران (Gad et al., 2012) گزارش دادند که با محلول‌پاشی اسید هیومیک عملکرد دانه، وزن 1000 دانه و درصد پروتئین دانه افزایش یافت. هدف از این بررسی تعیین اثر تراکم، آبیاری تکمیلی و اسید هیومیک بر صفات کمی و کیفی نخود محلی نیشابور بود. مواد و روش‌ها به‎‌منظور بررسی تأثیر اسید هیومیک، تراکم و آبیاری تکمیلی بر عملکرد، اجزای عملکرد دانه، درصد پروتئین و عملکرد پروتئین نخود محلی نیشابور، آزمایشی به‌صورت فا‌کتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی نیشابور در سال زراعی 92- 1391 اجرا شد. عامل‌های موردبررسی مشتمل بر اسید هیومیک در دو سطح شامل عدم مصرف و مصرف اسید هیومیک، تراکم در سه سطح شامل 20، 30 و 40 بوته در مترمربع و آبیاری تکمیلی در سه سطح شامل عدم آبیاری، آبیاری در مرحله گلدهی و آبیاری در مرحله تشکیل غلاف بود. در این بررسی بذرها با دست کشت شدند. هر کرت شامل پنج خط با چهار متر طول، فاصله ردیف 25 سانتی‌متر، فاصله بوته روی ردیف 20، 13.3 و 10 سانتی‌متر بر توجه به تراکم 20، 30 و 40 بوته در متر مربع بود. برای تعیین تعداد غلاف در بوته، دانه در بوته، وزن دانه، عملکرد بوته و درصد پروتئین 10 بوته به‌طور تصادفی انتخاب شد. برای تعیین عملکرد دانه، دو ردیف حاشیه و 0.5 متر از دو طرف ردیف‌های وسط حذف و بقیه برداشت و در دمای 70 درجه سانتی‌گراد به‎مدت 48 ساعت در اون گذاشته شد و سپس توزین شد. برای تجزیه واریانس داده‌ها از نرم‌افزار SAS Ver. 9.1.3 و برای مقایسه میانگین‌ها از آزمون حداقل تفاوت معنی‌دار در سطح احتمال پنج درصد استفاده شد. یافته‌ها اثر اسید هیومیک و تراکم بر همه صفات به‌جز وزن 100 دانه و درصد پروتئین و اثر آبیاری تکمیلی بر همه صفات معنی‎دار شد. اثر متقابل اسید هیومیک × آبیاری تکمیلی بر تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد بوته، عملکرد دانه و پروتئین در هکتار و اثر متقابل تراکم× آبیاری تکمیلی بر تعداد دانه در بوته و عملکرد بوته معنی‌دار به دست آمد. مصرف اسید هیومیکهمه صفات را افزایش داد. عملکرد دانه در تیمار مصرف و عدم مصرف اسید هیومیک به ترتیب 2234 و 1752 کیلوگرم در هکتار بود. افزایش تراکم اجزای عملکرد را کاهش اما عملکرد دانه و پروتئین را افزایش داد. عملکرد دانه و پروتئین در تراکم 40 بوته در مترمربع به ترتیب 2264 و 521.4 کیلوگرم در هکتار بود. آبیاری همه صفات به‌جز درصد پروتئین را افزایش داد. عملکرد دانه در تیمارهای آبیاری در مراحل گل‎دهی و تشکیل غلاف به ترتیب 2417 و 2330 و عملکرد پروتئین 561 و 531.9 کیلوگرم در هکتار بود. در این بررسی بیش‌ترین عملکرد دانه و پروتئین با مصرف اسید هیومیک و آبیاری در مرحله گل‏دهی با 2697 و 638.2 کیلوگرم در هکتار به دست آمد که تفاوت معنی‎داری با تیمار مصرف اسید هیومیک و آبیاری در مرحله غلاف‌دهی با 2648 و 615.3 کیلوگرم در هکتار نداشت. در تراکم 40 بوته در مربع بیش‎ترین عملکرد دانه و پروتئین به ترتیب با 2264 و 521.4 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. نتیجه‌گیری اسید هیومیک و مخصوصا تراکم و آبیاری تکمیلی عملکرد دانه و پروتئین نخود را تحت تأثیر قرار دادند. اگرچه با افزایش تراکم اجزای عملکرد کاهش یافتند اما عملکرد دانه افزایش یافت. آبیاری در مرحله گل‎دهی بیشترین تأثیر را بر صفات داشت. عدم آبیاری درصد پروتئین را افزایش داد اما عملکرد پروتئین در این تیمار به‌‎علت پایین بودن عملکرد دانه کمتر از تیمارهای دیگر بود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله درصد پروتئین، عملکرد دانه، غلاف، وزن 100 دانه،
عنوان انگلیسی The effect of humic acid, density and supplementary irrigation on quantity and quality of local chickpea (Cicer arietinum L.) of Neishabur
چکیده انگلیسی مقاله Legumes are from important food and feed resources with rich of protein for human and animals. Pulse seeds by having 18-32% protein have important role in human food regim specially in low input human feeding (Majnoun Hosseini, 2008). Nayyar et al (2006) have believed that flowering and pod setting stages are the sensitive stages of chickpea to drought and water stress at flowering stage with reducing of flowers fertility will reduce number of seeds per plant. Gad et al. (2012) reported that spraying of humic acid increased seed yield, 1000-seed weight and protein percent of peas. The aim of this study was to determine effect of density, supplementary irrigation and humic acid on quantity and quality of local chickpea )Cicer arietinum L. (of Neishabur. Materials and methods In order to study the effect of humic acid, density and supplemental irrigation on yield, yield components, protein percent and yield of local chickpea (Cicer arietinum L.) of Neishabur, an experiment carried out in factorial based on Randomized Complete Block Design with three replications in field research of Islamic Azad university of Neishabur during 2012-2013. The factors was humic acid in two levels of application and non application of humic acid, plant density was in three levels of 20, 30 and 40 plants m-2 and supplemental irrigation in three levels of non irrigation, irrigation at flowering stage and irrigation at pod setting stage. In this study seeds were plated by hand. Each plot included five rows with four meters legth, row spacing 25 cm, plant distance on row based on density 20, 13.3 and 10 cm (20, 30 and 40 plants/m2, respectively). 10 plants were selected randomizedly from each plot and pods/plant, seeds/plant, 100-seed weight, plant yield and protein percent were measured. For determining of seed yield, two border rows and 0.5 m from two ends of middle rows were removed and remains were harvested and were put in oven for 48 hours in 70 °C and then were measured. For analysis variance of data software of SAS Ver.9.1.3 were used and treatment mean differences were separated by the least significant difference (LSD) test at the 0.05 probability level. Results and discussion The effect of humic acid and density on all traits except 100- seed weight and protein percent was significant. All traits were affected by supplemental irrigation. Interaction of acid humic × supplemental irrigation on pods/plant, seeds/plant, plant yield, seed yield and protein yield ha-1 and interaction of density × supplemental irrigation on seeds/plant and plant yield was significant. Consumption of humic acid increased all traits. Seed yield in cosumption and non cosumption of humic acid was 2234 and 1752 kg ha-1, respectively. Increasing of density reduced yield components but seed yield and protein yield ha-1 were increased. Seed and protein yield in density of 40 plants m-2 was 2264 and 521.4 kg ha-1 respevtively. Irrigation increased all traits except protein percent. Seed yield in treatments of irrigation in flowering and pod setting stages was 2417 and 2330 and protein yield was 561 and 531.9 kg ha-1, respectively. In this study, maximum seed and protein yield were obtained by consumption of humic acid and supplemental irrigation at flowering stage with 2697 and 638.2 kg ha-1 that have not differences with cosumption of humic acid and irrigation at pod setting stage with 2648 and 615.3 kg ha-1. Maximum seed and protein yield with 2264 and 521.4 kg ha-1 belonged to treatment of 40 plants m-2. Conclusion Humic acid and spacially density and supplemental irrigation affected chickpea seed and protein yield. Although by increasing of density yield components were decreased but, seed yield were increased. Irrigation at flowering stage had the highest effect on traits. Non irrigation increased protein percent but, protein yield in this treatment because of lower yield of chickpea was less than other treatments.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Pod, Protein Percent, Seed yield, 100-Seed Weight
نویسندگان مقاله علی نخ زری مقدم | nakhzari moghaddam
دانشگاه گنبدکاووس
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه گنبد کاووس (Gonbad kavoos university)

نادیا پارسا |
کارشناس ارشد اگرواکولوژی

حسین صبوری |
دانشگاه گنبد کاووس
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه گنبد کاووس (Gonbad kavoos university)

سعید بختیاری |
استادیار دانشگاه آزاد واحد نیشابور
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه آزاد اسلامی نیشابور (Islamic azad university of neyshabour)

نشانی اینترنتی http://escs.birjand.ac.ir/article_575_6dff77bf5299fabd0794c44a52194d49.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/2420/article-2420-426075.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات