این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
علوم زمین، جلد ۲۶، شماره ۱۰۱، صفحات ۱۴۷-۱۵۸
عنوان فارسی پترولوژی و پتروژنز گدازه‌های بالشی در ناحیه فرومد، شمال خاوری ایران
چکیده فارسی مقاله گدازه‌های بالشی افیولیتی فرومد در باختر سبزوار و حاشیه شمالی خرد قاره ایران مرکزی رخنمون دارند. این گدازه‌ها دربردارنده سنگ‌آهک‌های پلاژیک با ریزفسیل‌های کرتاسه بالایی هستند و در دو گروه سنی تورونین پسین- سانتونین و کنیاسین- کامپانین پسین دسته‌بندی می‌شوند. گدازه‌های بالشی بازالتی به شکل‌های لوله‌ای و غده‌ای هستند و از بیرون به درون هر بالش شامل بخش‌های حاشیه‌ای خارجی (ویتروفیری)، میانی (واریولیتی) و درونی (اینترگرانولار) است. هر بخش دارای بافت خاص خود و مجموعه کانیایی از الیوین ± پلاژیوکلاز ± کلینوپیروکسن است. تشکیل بلورهای اسکلتی به‎ویژه الیوین و به ‌مقدار کمتر پلاژیوکلاز در بخش میانی، نشان از سرعت زیاد هسته‌بندی در این کانی‌ها دارد. سرشت ماگمایی گدازه‌های تورونین پسین- سانتونین توله‌ایتی و گدازه‌های کنیاسین- کامپانین پسین توله‌ایتی- کالک‌آلکالن است. اگر چه غنی‌شدگی عناصر LILE، تهی‌شدگی نسبی از عناصر HFSE، غنی‌شدگی متفاوت عناصر LREE و روند تغییرات خطی عناصر HREE، نشان از شکل‌گیری گدازه‌های بالشی در محیط وابسته به کمان و از منشأ گوشته‌ای ناهمگن با درجات متفاوتی از ذوب بخشی دارد، اما کاهش نسبت‌های Th/Yb، La/Nb، Ce/Nb و Ce/Th نشانگر گرایش آنها به محیط‌های حدواسط میان IAB و MORB است. بر خلاف گدازه‌های تورونین پسین- سانتونین، افزایش نسبت‌هایLa/Yb و Nb/Yb در گدازه‌های کنیاسین- کامپانین پسین نشانگر باروری گوشته و کاهش نسبت Nb/Ta و افزایش نسبی Th بیانگر دخالت مذاب حاصل از ذوب بخشی صفحه فرورونده در زایش این گدازه‌هاست. ژرفای به ‌دست آمده برای محل ذوب سنگ منشأ گدازه‌های بالشی منطقه میان 40 تا 70 کیلومتر برآورد می‌شود که بیانگر ذوب بخشی در محدوده پهنه لرزولیت اسپینل‌دار است. به نظر می‌رسد تشکیل گدازه‌های بالشی افیولیتی فرومد در یک حوضه حاشیه‌ای متمایل به پشت کمان مربوط به پهنه فرافرورانشی رخ داده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Petrology and petrogenesis of pillow lavas of Forumad area, Northeast Iran
چکیده انگلیسی مقاله The Forumad ophiolite pillow lavas crop out at west of Sabzevar and at the periphery of north central Iran microcontinent. These lavas include Upper Cretaceous pelagic limestone with microfossils and are classified in two Late Turonian- Santonian and Coniacian- Late Campanian groups. These basaltic pillow lavas have tubular and flattened forms, with external (vitrified), medial (variolite) and internal (intergranuler) parts. Each part has its own texture with mineral composition of clinopyroxene ± plagioclase ± olivine. The medial part is characterized by formation of skeletal crystals of olivine and lesser extend of plagioclase, indicating high nucleation rate. The nature of Late Turonian- Santonian lavas is tholeiitic and Coniacian- Late Campanian lavas are tholeiitic and calc-alkaline. Despite of enrichment in LILE, relative depletion of HFSE, different enrichment in LREE and various linear trends of HREE which suggest the formation of pillow lavas in the arc environment and the heterogeneous mantle with varying degrees of partial melting, but low ratios of Th/ Yb, La/ Nb, Ce/ Nb and Ce/ Th indicate that they are more inclined to intermediate between IAB and MORB environments. Unlike Late Turonian – Santonian lavas, high ratios of La/Yb, Nb/ Yb in Late Coniacian – Late Campanian lavas represent mantle fertility and decrease of Nb/ Ta ratios as well as relative increase of Th exhibit the effect of partial melting of subducted slab in genesis of these lavas. The depth of partial melting was 40 to 70 km in the spinel lherzolite stability zone. It seems that the formation of Forumad ophiolitic pillow lavas is accrued in a marginal basin to a back arc basin of a supra-subduction zone.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله رضا کهنسال |
دانشجوی دکترا، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه شهید بهشتی (Shahid beheshti university)

منصور قربانی |
دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه شهید بهشتی (Shahid beheshti university)

سیدمحمد پورمعافی | seyed mohammad پورمعافی
دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه شهید بهشتی (Shahid beheshti university)

مرتضی خلعت بری جعفری | khalatbari jafari
استادیار، پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: سازمان زمین شناسی

جعفر عمرانی |
دکترا، سازمان زمین‎شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

نشانی اینترنتی http://www.gsjournal.ir/article_41050_7ce111387415c7081b6cce04d830384e.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/960/article-960-406283.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات