|
|
جامعه شناسی ایران، جلد ۱۱، شماره ۲، صفحات ۷۰-۱۰۰
|
|
|
| عنوان فارسی |
تحلیل تفاوتهای مکانی سرمایه اجتماعی در مناطق شهری و روستایی مرزی کشور (مقایسه تطبیقی مراکز شهری و روستایی شهرستان ارومیه) |
|
| چکیده فارسی مقاله |
سرمایه اجتماعی به‌عنوان عاملی مهم و اساسی در ابعاد مختلف توسعه یک جامعه، موضوع پژوهش حاضر است. اهمیت‌اش آن‌قدر زیاد است، که از زوایای گوناگون روند رشد و توسعه یک جامعه را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. با توجه به تحولات اخیر جهان (به‌ویژه در سطح منطقه خاورمیانه) و اعمال فشارهای مختلف بر کشور، از ناحیه دولت‌های خارجی در راستای دست‌یابی به اهداف زیاده‌طلبانه خود، بحث مرزداری و حفظ و صیانت از مرزهای کشور در مقابل این فشارها، می‌تواند به‌عنوان یک امر سرنوشت‌ساز مطرح باشد. مطابق با این امر، اساس مطالعات این تحقیق در بُعد اول بر پایه نظریه جین جیکوب مبنی‌بر این‌که در حفظ و نگهداری و بالابردن کیفیت زندگی در یک مکان، عامل سرمایه اجتماعی نسبت به نهادهای رسمی (نیروهای حفاظتی و انتظامی) نقش و مسئولیت بیشتری ایفا می‌کند، استوار می‌باشد. منطبق بر همین ایده و در بُعد دوم، با توجه به شیوع تفکر رشد نقاط شهری در مناطق مرزی و با فرض بالابودن میزان سرمایه اجتماعی در نقاط روستایی نسبت به مراکز شهری، نامناسب‌بودن اندیشه رشد نقاط شهری با هزینه تخلیه روستاها در نقاط مرزی مطرح شده است، که با ضرورت‌های ژئوپلیتیکی منافات خواهد داشت. درنتیجه مطابق با این ابعاد، در این پژوهش مفهوم سرمایه اجتماعی به‌عنوان یک عامل سرنوشت‌ساز در راستای سیاست‌گذاری‌های مرزی با تأکید بر حفظ و صیانت از مرزها فرض شده است و این مهم‌ترین هدف تحقیق است. قلمرو جغرافیایی این بررسی، مقایسه مراکز روستایی و شهری، واقع در سطح شهرستان ارومیه (به‌عنوان یک منطقه حساس مرزی در شمال غرب کشور) انتخاب شدند و بررسی سرمایه اجتماعی و پیگیری اهداف تحقیق در این قلمرو جغرافیایی و اجتماعی صورت می‌گیرد. روش تحقیق این پژوهش، توصیفی ـتحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی و کتابخانه‌ای و بررسی‌های میدانی با استفاده از ابزار پرسش‌نامه است. نرم‌افزارهای آماری (SPSS) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (ARC, GIS) نیز جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائه نقشه‌های تحلیلی منطقه به‌کار گرفته شده‌اند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که میزان سرمایه اجتماعی در ابعاد مختلف آن، در سطح مراکز روستایی بیشتر از مراکز شهری است. به‌طوری که طبق نظریه جین جیکوب در زمینه نقش بیشتر بالابودن سرمایه اجتماعی در یک مکان در حفظ و نگهداری آن نسبت به نهادهای رسمی، می‌توان به بالابودن میزان سرمایه اجتماعی در سطح مراکز روستایی منطقه مورد مطالعه اشاره کرد، که این وضعیت می‌تواند به‌عنوان یک پتانسیل در سطح مراکز روستایی تلقی شده و در روند سیاست‌گذاری‌های مرزی دولت مؤثر واقع گردد. از طرف دیگر با توجه به بالابودن میزان سرمایه اجتماعی مراکز روستایی نسبت به مناطق شهری مورد مطالعه، اندیشه رشد نقاط شهری در مناطق مرزی با هزینه تخلیه نقاط روستایی که در سال‌های اخیر شتاب گرفته، چندان نمی‌تواند الگوی مناسبی باشد و با ضرورت‌های ژئوپولیتیکی منافات خواهد داشت. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
|
|
| عنوان انگلیسی |
|
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
|
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
|
|
| نویسندگان مقاله |
خدارحم بزى | بزى
عضو هیأت علمى دانشگاه زابل
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه زابل (Zabol university)
اکبر کیانى | کیانى
عضو هیأت علمى دانشگاه زابل
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه زابل (Zabol university)
امیر راضى | راضى
کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزى شهرى
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://www.jsi-isa.ir/article_24136_e39d299e2cd615f6ee57d01398829fd2.pdf |
| فایل مقاله |
اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/743/article-743-395189.pdf |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|