جامعه شناسی ایران، جلد ۱۶، شماره ۱، صفحات ۷۱-۸۸

عنوان فارسی زبان و تفکر در پرتو ترجمه های دوره ناصرالدین شاه قاجار (۱۳۱۳-۱۲۶۴ه.ق)
چکیده فارسی مقاله نوشتار حاضر بر محور این مساله اصلی متمرکز است که نشان دهد چگونه می‌توان ترجمه‌های دوره ناصرالدین شاه را به‌عنوان برآیند ذهن و زبان مترجمان و متفکران در ارتباط با دنیای بیرونی ارزیابی کرد؟ در این راستا برآنیم تا نسبت زبان ترجمه متون علمی و فرهنگی جدید در جامعه مبدا (اروپا) را با فهم و زبان و اندیشه مترجمان ایرانی در جامعه مقصد ارزیابی نماییم زیرا در پرتو این نوع بررسی بسیاری از نواقص و مسائل دنیای ذهن و زبان مترجمان و متفکران ایرانی در مواجهه با متن‌های تولید شده در دنیای جدید مشخص خواهد شد. به منظور تبیین مساله فوق از روش‌های تحلیل متن و مفاهیم زبانی با مراجعه به برخی نظریه‌ها و الگوهای روش‌شناختی تحلیل گفتمان از جمله لاکلاو و موف و میشل فوکو استفاده می‌شود که براساس آن‌ها، زبان ترجمه‌ها مهم‌ترین عرصه ارتباط اجتماعی بوده که با حضور مقتدرانه خود به بازنمایی و تصویرسازی درک انسان از وجود خود و دنیای بیرونی پرداخته و آن‌ را در دنیای نوشتارهای اروپایی سامان و معنا بخشیده است. دستاورد تحقیق ما نشان می‌دهد که ترجمه به مثابه یکی از مهم‌ترین کانال‌های انتقال فهم از دنیای جدید به ایفای نقش مهمی در معرفی و استخراج یک برنامه تحول‌ساز و فرایند دگرگونی از درون متن‌های تولیدشده در دنیای اروپایی را برای اهداف مترقیانه برخی رجال سیاسی و فرهنگی عصر ناصری پرداخت امّا برخی موانع زبانی و فکری از یک سو و مقطعی بودن سیاستگزاری‌های متولیان دولتی و درباری در عرصه ترجمه از سوی دیگر باعث شدند تا این فرایند انتقال زبانی و فکری عمدتاً در حدّ محدودی باقی بماند و دچار انقطاعات تاریخی گردد با این حال جامعه ایران در تداوم گرایش خود به این راه در قالب‌های گوناگونی زبانی و بیانی به تداوم اهداف و بازتولید آمال جدید خود پرداخت. در این راستا بود که مفاهیم جدید در قالب تالیفات اقتباسی و مقالات و روایت‌های روزنامه‌های جدید از تحولات مدرن، بازتاب فرهنگی و اجتماعی پیدا کرد و مقدمه فهم پیشامشروطگی گروه‌های فعال اجتماعی جامعه ایران از تحولات سیاسی، فکری و اجتماعی اروپای قرن نوزدهم گردید. 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله

عنوان انگلیسی Language and Thought in the Light of Translations During Nasir aldin Shah Period
چکیده انگلیسی مقاله This article attempts to show how the translation process at Nasir al-din Shah's period can be concerned as an interaction between minds and languages of translators. We would like to compare the original European texts with their understandings by Iranian translators, as through this comparison, many of the shortcomings and problems of the minds and languages of translators and Iranian intellectuals will be determined. In order to explain the above problem, I used the method of text analysis and linguistic concepts by referring to certain methodological theories and patterns of discourse analysis of Laclau and Mouffe and Michel Foucault's theories. In fact, the Language of translation is the most important arena for social interaction and its powerful presence helped represent and visualize our understanding of self and the European world. Research findings show that translation as one of the main transmission channels of understanding played an important role in introducing the process of change and transformation of the European texts, and helped for progressive goals of some political and cultural figures of the era of Nasir al-din shah, but the language and intellectual barriers and the administration's policy led to some failures. However, the Iranian society continued this attempt in various forms. New concepts adopted in the form of publications and newspaper articles and new versions of modern developments helped the cultural and social activist groups understanding the socio-political and intellectual changes in Europe in nineteenth century.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله

نویسندگان مقاله محمد امیر احمدزاده | mohammad amir
استادیار پژوهشکده تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
سازمان اصلی تایید شده: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی


نشانی اینترنتی http://www.jsi-isa.ir/article_21105_f1980432b5e1abdc0b56afd4cea7cb84.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/743/article-743-395081.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات