پژوهشنامه تاریخ اسلام، جلد ۱، شماره ۳، صفحات ۳۳-۴۸

عنوان فارسی بررسی اعتقادنامه قادری و تأثیر اجتماعی ـ سیاسی آن در معتزله بغداد
چکیده فارسی مقاله اختلاف‌ها و منازعه‌های فرقه‌ای میان اهل حدیث و معتزله در سده دوم هجری، به پیروی مأمون خلیفه عباسی از سیاست محنه و دفاع دستگاه خلافت از اندیشه معتزله انجامید، اما با پایان یافتن خلافت واثق و آغاز حکومت متوکل که به اهل حدیث گرایش داشت، این سیاست به سرانجام نرسید و معتزله در عرصۀ سیاست، به کناری گذاشته شدند و از این‌رو، قدرت اهل حدیث و نیروهای سنت‌گرا فزونی گرفت. اختلاف‌های مذهبی در قالب کوشش‌های سیاسی و مجادله‌های کلامی در سده‌های چهارم و پنجم هجری گسترش یافت و دنبال شد. صدور فرمان القادر بالله، دیگر خلیفه عباسی را به نام «اعتقادنامه قادری»، آغاز دوره «محنه دوم» می‌توان نامید. البته این فرمان را خلیفه‌ای سنی مذهب به انگیزه دفاع و کمک به اهل‌سنت در برابر معتزله و دیگر گروه‌های مخالف صادر کرده بود و از سوی دیگر به‌رغم فرمان محنه اول، پی‌آمدهای آن آرام آرام در عرصۀ سیاسی و اجتماعی جهان اسلام به‌ویژه جامعۀ بغداد رخ می‌نمود. این مقاله به بررسی و تبیین اوضاع تاریخی، علل و انگیزه‌های صدور این «اعتقادنامه» و تأثیرش در معتزلیان با توجه به جایگاه آنان در وضع سیاسی و اجتماعی جامعۀ بغداد می‌پردازد. 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله القادر بالله، اعتقادنامه قادری، محنه دوم، معتزله، اهل‌سنت

عنوان انگلیسی
چکیده انگلیسی مقاله
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله

نویسندگان مقاله محمدعلی چلنگر | mohammad ali


کوهسار نظری |



نشانی اینترنتی http://journal.isihistory.ir/browse.php?a_code=A-10-1-16&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1472/article-1472-388294.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات