این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مطالعات اجتماعی ایران، جلد ۵، شماره ۴، صفحات ۶۲-۸۵
عنوان فارسی نظریه آشفتگی و آشفتگی اجتماعی در ایران
چکیده فارسی مقاله در این مقاله با استفاده از «نظریه آشفتگی» به بررسی جامعه ‌ایران و علوم اجتماعی در آن خواهیم پرداخت. ابتدا نشان خواهیم داد که جامعه ایران رفتاری «آشفته» از خود نشان می‌دهد و به دلایلی که ذکر خواهد شد می‌توان آن را به‌مثابه یک سیستم آشفته در نظر گرفت. این امر با برشمردن برخی خصوصیات سیستم‌های آشفته، از جمله «حساسیت به شرایط اولیه» و سازوکار‌های «انبساط و تاشدگی» و جستجوی آن‌ها در جامعه ایران، انجام شده است. برخی از نمودهای این آشفتگی مانند هنجارنبودن توزیع متغیرهای تعریف‌کننده سیستم و ناسازگاری پایگاهی در ایران بدین منظور بررسی شده‌اند. با قائل‌شدن تفکیکی اساسی میان «آشفتگی» و «پیچیدگی» و ارائه سنخ‌شناسی، جامعه ایران را با جوامع غربی مقایسه کرده‌ایم. در چارچوب نظریه آشفتگی از اصطلاحات برخی نظریه‌پردازان، به‌ویژه «تمایز ساختی» و «هماهنگی کارکردی» اسملسر و «جامعه کوتاه‌مدت» کاتوزیان، در تدوین نتایج این مقایسه بهره برده‌ایم. علاوه بر چیستی جامعه ایران، چرایی ناکامی علوم اجتماعی ـ به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مظاهر و عناصر معرفت مدرن ـ یکی دیگر از اهداف این مقاله است. بدین منظور، پیامدهای این سنخ‌شناسی بر شکل‌گیری علوم اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته و تلاش کرده‌ایم نظرات سیدجواد طباطبایی در این زمینه را وارد چارچوب نظری خود نماییم. آشفتگی در اثر دو فرایند «انبساط» و «تاشدگی» به وجود می‌آید. اساس استدلال ما این است که در جوامع توسعه‌یافته غربی، پیچیدگیِ ایجادشده در اثر انبساط، به دلیل تمایز ساختی و هماهنگی کارکردی به ساختمندشدن انجامیده است. این ساختمندی را در رابطه دیالکتیکی میان بنیان‌های معرفتی و ساختار اجتماعی غربی نشان داده‌ایم. در ایران، در کنار انبساط، تاشدگی نیز عمل کرده است. این امر امکان «تقلیل‌گرایی» و «انتزاع‌سازی» را، که مقدمه شکل‌گیری علوم اجتماعی در غرب بود، غیرممکن کرده است. در واقع، عناصر تشکیل‌دهنده جامعه آشفته قابل تقلیل نیستند، زیرا مرزهای مقولات همواره در حال تغییرند. با وجود این، با ذکر نمونه‌هایی استدلال می‌کنیم که چرا، علی‌رغم اشتراکات بسیار با «نظریه امتناع» طباطبایی، نظریه آشفتگی امکان‌های جدیدی برای جامعه‌شناسی در ایران متصور می‌داند. هدف این نظریه جستجوی نظم در بطن آشفتگی است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Chaos Theory and Social Chaos in Iran
چکیده انگلیسی مقاله Using the ‘chaos theory’ this article argues that the Iranian society shows a chaotic behavior, and it can be considered as a chaotic system. To illustrate this point, some traits of the chaotic systems such as “sensitivity to initial condition” and “stretching and folding” mechanisms are considered, by which we discuss characteristics of the Iranian society. Some manifestations of chaos are investigated such as: non-normal distribution of variables and status inconsistency. Making an essential distinction between “chaos” and “complexity”, we have compared the Iranian chaotic society with the developed complex societies of the West. Some theories’ terms, especially Smelser’s concepts of “structural differentiation” and “functional unification” and Katouzian’s“short term society”, have been used to make this comparison. The other goal of this paper is to explain why the social sciences in Iran, as one of the important elements of the modern knowledge, have not been prospering. Thus, the consequences of this typology on the emergence of the social sciences are examined and we have tried to introduce Tabatabayi’s theory into our theoretical framework. Chaos is born by “stretching” and “folding” mechanisms. The basis of our inference is that in the developed societies of the West, due to “structural differentiation” and “functional unification”, the complexity has led the societies to structuration. We have considered this structuration, in its dialectical relation between the western social structures and epistemological foundations. There has always been a “folding” besides “stretching” in Iran and this has made “reductionism” impossible – which has been a requisite of the emergence of social sciences. In fact, the constituent elements of a chaotic society are not reducible, because the boundaries of categories are always changing. At last, in spite of subscribing to Tabatabayi’s theory, we have shown some new possibilities for sociology in Iran by using a few examples. The goal of this theory is to search order in chaos.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله بهروز صفری |
کارشناس ارشد جامعه شناسی، دانشگاه بوعلی سینا
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه بوعلی سینا (Bu ali sina university)

نشانی اینترنتی http://www.jss-isa.ir/article_21474_2d28d435e7487182767b2553d3c6974b.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1109/article-1109-387963.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات