تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، جلد ۲۸، شماره ۲، صفحات ۳۴۲-۳۵۵
عنوان فارسی تأثیر مراحل مختلف برداشت بر عملکرد اندام هوایی، اسانس و ترکیب‌های اصلی اسانس آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.)
چکیده فارسی مقاله به‌منظور بررسی اثر مراحل مختلف برداشت بر عملکرد اندام هوایی، اسانس و ترکیب‌های اصلی اسانس آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.)، آزمایشی طی سال‌های 88-1386 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در استان اصفهان انجام شد و بهترین زمان برداشت گیاه از نظر بالاترین عملکرد اندام هوایی، درصد و عملکرد اسانس و میزان تیمول بررسی گردید. اندام هوایی گیاه در چهار مرحله فنولوژیکی مختلف شامل: 1) مرحله آغاز گلدهی، 2) مرحله 50% گلدهی 3) مرحله گلدهی کامل و 4) مرحله بذردهی، برداشت و در هوای آزاد و در سایه خشک گردید. نتایج بدست آمده حکایت از اثر معنی‌دار مراحل مختلف برداشت بر کلیه صفات مورد مطالعه داشت. براساس میانگین صفات، بیشترین وزن خشک اندام هوایی و عملکرد اسانس در مرحله گلدهی کامل و بیشترین درصد اسانس در مرحله 50% گلدهی بدست آمد. اثر متقابل سال در مرحله برداشت مشخص نمود که در مجموع تیمار مربوط به مرحله گلدهی کامل سال دوم، بیشترین وزن خشک اندام هوایی و عملکرد اسانس را (به‌ترتیب معادل با 3083 و 61/68 کیلو‌گرم در هکتار) تولید نموده‌است. بیشترین درصد اسانس اندام هوایی در طی دو سال متعلق به مرحله 50% گلدهی بود و سال تأثیر معنی‌داری روی درصد اسانس نداشت. شش ترکیب بیشترین درصد اسانس را تشکیل دادند که در بین آنها تیمول ترکیب غالب در هر چهار مرحله برداشت بود. بیشترین مقدار تیمول در مرحله ابتدای گلدهی (9/85%) حاصل شد که نسبت به سایر مراحل برداشت اختلاف معنی‌داری را نشان داد. دومین ترکیب غالب اسانس کارواکرول بود که در مرحله بذردهی به حداکثر مقدار خود رسید و تفاوت معنی‌داری با سایر مراحل برداشت داشت. سه ترکیب پارا سیمن، 1،8-سینئول و گاما-ترپینن در مرحله 50% گلدهی، حداکثر مقدار را دارا بودند (به‌ترتیب 4/3، 4/1 و 8/1%) و بورنئول همانند کارواکرول در مرحله بذردهی بیشترین مقدار (53/2%) را نشان داد. در مجموع براساس نتایج بدست آمده بهترین زمان برداشت آویشن دنایی جهت رسیدن به حداکثر پتانسیل عملکرد اندام هوایی، عملکرد اسانس و عملکرد تیمول مرحله گلدهی کامل می‌باشد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی The effect of different harvesting stages on aerial parts yield, essential oil percentage and main components of Thymus daenensis Celak.
چکیده انگلیسی مقاله In order to study the effect of different harvesting stages on aerial yield, essential oil percentage and essential oil components in Thymus daenensis Celak., an experiment was conducted in Esfahan as a randomized complete blocks design with 3 replications during 2007- 2009 and the best harvest time for maximum aerial yield, essential oil yield and amount of thymol were investigated. Aerial parts of the plants were harvested at four stages including: beginning of flowering, 50% flowering, full flowering and fruit set and were dried in the shade. The results showed that different harvesting stages had significant effects on all evaluated traits. According to the results of mean comparisons, the highest aerial dry weight and essential oil yield occurred at full flowering stage and the highest essential oil percentage was recorded at 50% flowering. Interaction effect of year and different harvesting stages showed that the highest aerial dry weight and essential oil yield (3083 and 68.61 kg/ha respectively) were recorded at full flowering stage in the second year. In both years, the highest amount of essential oil percentage was observed at 50% flowering and the year had no significant effect on this trait. The essential oil was mainly consisted of six components, among them thymol was dominant at four harvesting stages. The highest amount of thymol was obtained from beginning of flowering stage (85.9%) which had significant difference compared to other stages. The second dominant component was carvacrol at fruit set which showed significant difference compared to other stages. The maximum amount of P-cymene, 1,8-cineole and δ-terpinene were recorded at 50% flowering stage (3.4, 1.4 and 1.8% respectively). Borneole was also dominant (2.53%) at fruit set. In conclusion, full flowering stage was identified as the best time for harvesting of T. daenensis to achieve the maximum aerial yield, essential oil and thymol yield.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله لیلی صفایی |
مربی پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان
سازمان اصلی تایید شده: مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان

ابراهیم شریفی عاشورآبادی | sharifi ashorabadi
استادیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران
سازمان اصلی تایید شده: موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع

حسین زینلی |
استادیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان
سازمان اصلی تایید شده: مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان

مهدی میرزا |
استادیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران
سازمان اصلی تایید شده: موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع

نشانی اینترنتی http://ijmapr.areeo.ac.ir/article_3051_affc333f0ea77da5a4788508731e23c8.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/717/article-717-370844.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات