تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، جلد ۳۲، شماره ۱، صفحات ۱-۱۳
عنوان فارسی بررسی بازده و ترکیب‌های اسانس شش توده از مرزه رشینگری (Satureja rechingeri Jamzad) در شرایط زراعی
چکیده فارسی مقاله مرزه‌ها گیاهان یک‌ساله یا چندساله معطر از خانواده نعنا هستند که قسمت‌های سبز آنها به‌صورت خوراکی و اسانس آنها به فراوانی در صنایع غذایی و دارویی استفاده می‌شود. مرزه رشینگری (Satureja rechingeri Jamzad) یکی از گونه‌های انحصاری جنس مرزه در ایران است که در استان ایلام به‌صورت خودرو می‌روید. در این تحقیق به‌منظور زراعی کردن این گونه و بررسی کمّیت و کیفیت اسانس آن در حالت زراعی، ابتدا بذر شش توده از این گونه از رویشگاه‌های طبیعی در استان ایلام جمع‌آوری شده و در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، در سه تکرار کشت شدند. به‌منظور بررسی و مقایسه کمّی و کیفی اسانس این توده‌ها، سرشاخه‌های گلدار آنها، طی سه سال متوالی پس از کشت جمع‌آوری شدند و پس از خشک‌شدن در محیط آزمایشگاه به روش تقطیر با آب مورد اسانس‌گیری قرار گرفتند. ضمن محاسبه بازده اسانس، ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس‌ها با استفاده از کروماتوگرافی گازی تجزیه‌ای (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف‌سنج جرمی (GS-MS) و محاسبه شاخص بازداری مورد اندازه‌گیری و شناسایی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بازده اسانس چهار جمعیت از شش جمعیت مورد بررسی در سه سال پس از کشت دارای یک روند افزایشی بوده و در سال سوم به 8/4% تا 6% رسید. ترکیب‌‌ عمده اسانس همه جمعیت‌ها در سه سال متوالی پس از کاشت، کارواکرول بود که بین 80% تا 88% اسانس را در گیاهان دو و سه ساله به خود اختصاص ‌داد. براساس این نتایج و بهبود بازده اسانس در نمونه‌های کشت شده نسبت به نمونه‌های خودرو و همچنین حفظ کیفیت اسانس با توجه به مقدار بالای کارواکرول، می‌توان کشت و توسعه مرزه رشینگری را در شرایط زراعی محل اجرای تحقیق و شرایط مشابه توصیه کرد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله مرزه (Satureja rechingeri Jamzad)، توده، اسانس، کارواکرول،
عنوان انگلیسی Study of essential oil content and composition of six populations of Satureja rechingeri Jamzad in farm condition
چکیده انگلیسی مقاله Satureja species are aromatic plants, belonging to Lamiaceae family. The green parts and essential oils of Satureja species are used in medicinal and food industries. Satureja rechingeri Jamzad is an endemic species growing wild in Ilam province. In this research, the seeds of six populations were collected from natural habitats for domestication of this species and study the essential oil content and composition in cultivated plants. The seeds were cultivated in the research farm of Research Institute of Forests and Rangelands in three replications in a complete randomized blocks design. For comparing the yields and constituents of essential oil, the aerial parts of each accession were collected in full flowering stage at three consecutive years. The plant materials were subjected to hydro-distillation after drying in room temperature. The oil yields were calculated and the oil compositions were identified by GC and GC/MS analysis and retention indices. Our results showed an increasing pattern for the oil yields of four populations during three years after cultivation and then it reached to 4.8%-6% in the third year. The major compound in all oils was carvacrol accounted for 80 to 88% in two- and three- year-old plants. According to the obtained results and improved yield of essential oil in cultivated samples compared to the wild ones as well as high levels of carvacrol, the cultivation of S. rechingeri in the same condition could be recommended.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله فاطمه سفیدکن |
استاد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع

ریحانه طایب نیا |
دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه آزاد اسلامی کرج (Islamic azad university of karaj)

مهدی میرزا |
دانشیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع

نشانی اینترنتی http://ijmapr.areeo.ac.ir/article_106132_a80a514cc3baf23e22c760d8e523e1dc.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/717/article-717-370529.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات