جاویدان خرد، جلد ۱۰، شماره ۲۴، صفحات ۵-۲۸
عنوان فارسی احیای علم در مثنوی معنوی
چکیده فارسی مقاله از مسائلی که در سنّت تصوّف و عرفان اسلامی به آن توجّه بسیار شده است، مسأله علم و دانایی است و شؤون و مراتب آن و تفاوت دانایی حقیقی از نادانی‏ای که خود را دانایی می‏نماید و اینکه چگونه می‏توان به این دانایی حقیقی رسید. از این‏رو یکی از مساعی اصلی عارفان مسلمان، خصوصاً به هنگامی که علوم دیگر به نام علم مشهور می‏شوند، احیای علم حقیقی است. کتاب احیاء علوم الدین امام محمّد غزالی یکی از نمونه‏های اوّلیه و بارز این تلاش است. مثنویمولوی نیز از یک جهت، احیاء علوم‏‌الدین دیگری است. مولانا در این کتاب شریف در عین اینکه به مصادیق حماقت و نادانی اشاره می‏کند و اصناف نادانان و احمقان را برمی‏شمارد، علم و عقل و مراتب آن و رابطه میان علم و جهل و آن جهل را که علم می‏نماید و ارتباط میان این علم با علوم دیگر را نیز معیّن می‏کند. در این مقاله ضمن نشان‏دادن مراتب علم در مثنوی، اعمّ از نقلی، عقلی، قلبی و تجربی و ریاضی، به بیان ارتباط هر یک با دیگری و تعیین حدّ هرکدام پرداخته می‏شود و به این مسأله نیز توجّه می‏شود که حقیقت دانایی در مثنوی با علم و دانایی در دوره جدید چه نسبتی دارد و این پرسش به طور اجمالی بررسی می‏شود که آیا چنان‏که بعضی از روشنفکران مسلمان می‏پندارند، تفکّر عرفانی مانع پیشرفت علم در تاریخ تمدّن اسلامی شده است؟
کلیدواژه‌های فارسی مقاله علم دین، مثنوی، مولوی، احیای علم، دانایی،
عنوان انگلیسی The Revival of Knowledge in Mathnawi Maʽnavi
چکیده انگلیسی مقاله One issue which was the center of attention in Islamic Sufism and mysticism was knowledge and sapience and its aspects and hierarchy, the difference between the real knowledge and sapience and ignorance which shows itself as wisdom, and how it is possible to achieve such a sapience. Hence one of the attempts of the Muslim mystics was –especially when other sciences were considered as a knowledge- to revive the real knowledge. The book entitled ‘The Revival of the Knowledge of Religion’ by Muhammad Ghazali is one of the primitive and obvious examples of such attempt. There is in one respect resemblance between ‘Mathnawi Maʽnavi’ and ‘The Revival of the Knowledge of Religion’. While Mawlavi shows the examples of benightedness and refers to the groups of benighted people in this noble book, he determines the knowledge and intellect and its hierarchy, the relation between sapience and ignorance and demonstrates the benightedness which shows itself as a sapience. He also refers to the relation between knowledge and other sciences. In this paper, I tend to delineate the hierarchy of knowledge such as narrative, intellectual, heartfelt, experiential and mathematical ones and their relations with each other and determine the boundaries of each of them. Furthermore, I consider the relation between the real knowledge and sapience in Mathnawi with the concept of knowledge and consciousness in the modern age. I also examine briefly the question whether mystical thought – as some Muslim intellectuals claim- has hindered the progress of science in the history of the Islamic civilization?
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله شهرام پازوکی |
دانشیار مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

نشانی اینترنتی http://www.javidankherad.ir/article_32902_d22e09d3d356afc314e8fe32fbe78b9b.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/750/article-750-370223.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات