این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
جنگل ایران، جلد ۱۷، شماره ۲، صفحات ۲۴۱-۲۵۸
عنوان فارسی معادلات آلومتری زی‌توده و اندوختۀ کربن دو گونه بادام طاووسی (Prunus arabica (Olivier) Meikle) و بادام برگ‌سنجدی (Prunus elaeagrifolia (Spach) Fritsch) در جنگل‌های کره‌بس چهارمحال و بختیاری
چکیده فارسی مقاله مقدمه: جنگل‌ها از بوم‌سازگان‌های پیچیده و حیاتی هستند که در فرایند مدیریت تغییرات اقلیمی و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای بسیار اثرگذارند. حفظ و مدیریت جنگل‌ها با توجه به اهمیت آنها در ذخیره‌سازی کربن و قرار داشتن در معرض تهدیدهای ناشی از فعالیت‌های انسانی ضروری است. برآورد دقیق زی‌توده و ذخیرۀ کربن، به‌ویژه در جنگل‌های زاگرس، برای طراحی راهبردهای مدیریتی اهمیت دارد. این تحقیق به بررسی و برآورد زی‌توده و ذخیرۀ کربن دو گونۀ مهم جنگلی، بادام طاووسی (Prunus arabica (Olivier) Meikle) و بادام برگ‌سنجدی (Prunus elaeagrifolia (Spach) Fritsch) می‌پردازد و برای نخستین بار مناسب‌ترین مدل‌های آلومتریک را برای این گونه‌ها ارائه می‌دهد. این مدل‌ها با استفاده از ویژگی‌های سنجش‌پذیر درختان، برآوردهای بسیار دقیقی ارائه می‌دهند. مواد و روش‌ها: این تحقیق در رویشگاه طبیعی بادام جنگلی کره‌بس در شهرستان خانمیرزا در استان چهارمحال و بختیاری انجام گرفت. با پیاده کردن 30 قطعه ‌نمونۀ 1000 متر مربعی در منطقه به روش نمونه‌برداری تصادفی طبقه‌ای، 30 پایه (15 پایه از هر گونه) از طبقات مختلف تاجی انتخاب و پارامترهای کمّی آنها شامل قطر متوسط تاج، قطر قطورترین جست، تعداد جست و ارتفاع کل اندازه‌گیری شد. درختچه‌های انتخاب‌شده، قطع و در عرصه توزین شدند و نمونه‌برداری برای تعیین وزن خشک و درصد کربن انجام گرفت. درصد کربن در آزمایشگاه به روش احتراق اندازه‌گیری شد. مدل‌های یک و چندمتغیره برای ایجاد معادلات آلومتریک استفاده و اعتبارسنجی شدند. یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که در بادام طاووسی، مدل‌های تک‌متغیرۀ توانی با متغیر قطر متوسط تاج دارای بیشترین ضریب تبیین (98/0) و کمترین خطای پیش‌بینی (4/16 درصد) بودند. همچنین مدل‌های دومتغیره با ترکیب قطر متوسط تاج و قطر قطورترین جست و نیز متغیرهای ارتفاع و قطر قطورترین جست نتایج مشابهی ارائه دادند و ضریب تبیین آنها به 93/0 رسید. در مورد بادام برگ‌سنجدی، بهترین مدل معادلۀ تک‌متغیرۀ توانی برمبنای قطر متوسط تاج با ضریب تبیین 93/0 و خطای 1/16 درصد بود. افزون‌بر این، همۀ مدل‌های دومتغیرۀ این گونه نیز با ضریب تبیین حدود 80/0 بودند، اما مقدار خطای برآوردی در آنها زیاد بود. نتیجه‌گیری: این پژوهش به اهمیت زی‌توده به‌منزلۀ شاخصی اساسی در سنجش بهره‌وری و سلامت بوم‌سازگان‌های جنگلی و نقش آن در ارزیابی ذخایر کربن و مدیریت کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای تأکید دارد. مدل‌های آلومتریک، به‌ویژه معادلات توانی، برای برآورد دقیق زی‌توده و اندوختۀ کربن در گونه‌های بادام طاووسی و برگ‌سنجدی به‌خوبی استفاده می‌شوند. قطر متوسط تاج و قطر قطورترین جست، بهترین پیش‌بینی‌کننده‌ها برای زی‌توده شناسایی شدند. همچنین معادلات چندمتغیره در بوم‌سازگان‌های خاص، به‌ویژه جنگل‌های زاگرس که تحت تأثیر فعالیت‌های انسانی قرار دارند توصیه می‌شود. در کل، نتایج نشان‌دهندۀ توان زیاد مدل‌های آلومتریک برای بهبود دقت برآوردهای زی‌توده و کربن در مناطق جنگلی است. نتایج این پژوهش به افزایش دانش علمی دربارۀ دینامیک زی‌توده و کربن کمک می‌کند و می‌تواند در بهینه‌سازی سیاست‌های مدیریتی، حفاظتی و ارزشگذاری این بوم‌سازگان‌ها مؤثر باشد و آسیب‌های ناشی از روش‌های تخریبی را به حداقل برساند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تغییرات اقلیمی،پویایی زی‌توده،ذخیره‌سازی کربن،مدل‌های تک‌متغیره،معادلات توانی،
عنوان انگلیسی Allometric equations for biomass and carbon stock of Prunus arabica (Olivier) Meikle and Prunus elaeagrifolia (Spach) Fritsch in the Kareh-bas forest of Chaharmahal and Bakhtiari Province
چکیده انگلیسی مقاله Introduction: Forests play a vital role as ecosystems in combating climate change and reducing greenhouse gases. Due to their high significance in carbon storage and exposure to anthropogenic threats, effective conservation and management of forests are essential. Accurate estimation of biomass and carbon storage, especially in Zagros forests, is crucial for designing management strategies. This study investigates and estimates the biomass and carbon stock of two important forest species, Prunus arabica (Olivier) Meikle and Prunus elaeagrifolia (Spach) Fritsch, and presents suitable allometric models for these species for the first time. The models offer non-destructive and precise estimates using measurable tree characteristics. Material and Methods: This research was conducted in the natural habitat of the wild almond in Kareh-Bas, Khanmirza County, Chaharmahal and Bakhtiari Province. Thirty sample plots (1000 square meters) were established in the area and 30 individuals (15 individuals of each species) were selected using stratifed random sampling from different crown classes and their quantitative parameters including average crown diameter, diameter of the thickest shoot, number of shoots and total height were measured. The selected shrubs were cut and weighed in the field and sampling was carried out to determine dry weight and carbon percentage. Carbon percentage was measured in the laboratory and by combustion method. Univariate and multivariate models were used to develop allometric equations and their validation was investigated.Results: The results indicated that for Prunus arabica, single-variable (univariate) power models using average crown diameter had the highest coefficient of determination (0.98) and the lowest prediction error (16.4%). Additionally, two-variable models combining average crown diameter with the diameter of the thickest shoot and either height or diameter also yielded similar results, attaining a coefficient of determination of 0.93. For Prunus elaeagrifolia, the best models included univariate power models based on average crown diameter with a coefficient of determination of 0.93 and an error of 16.1%. All multivariate models for this species were also deemed valid, with a coefficient of determination around 0.80 and an approximate error in them is high. Conclusion: This study emphasizes the importance of biomass as a key indicator in assessing the productivity and health of forest ecosystems and its role in evaluating carbon reserves and management of reduction of greenhouse gases. Allometric models, particularly power equations, are effective for accurately estimating biomass and carbon storage in Prunus arabica and Prunus elaeagrifolia species. Average crown diameter and the diameter of the thickest shoot were identified as the best predictors of biomass. The study also highlights the need for multivariate equations in specific ecosystems, particularly in the Zagros forests, which are influenced by human activities. Overall, the results demonstrate the high potential of allometric models to improve the accuracy of biomass and carbon estimates in forests. The results of this study contribute to a greater scientific understanding of biomass and carbon dynamics, which can inform optimized management and conservation policies, ecosystem valuation, and the minimization of damage from destructive practices.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله تغییرات اقلیمی,پویایی زی‌توده,ذخیره‌سازی کربن,مدل‌های تک‌متغیره,معادلات توانی
نویسندگان مقاله سهراب غفاری |
دانشجوی دکتری، گروه علوم جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد

یعقوب ایرانمنش |
دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان

محمدکاظم پارساپور |
پژوهشگر پسادکتری، بخش تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد

حمیدرضا ریاحی بختیاری |
استادیار پژوهش، گروه علوم جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد

نشانی اینترنتی https://www.ijf-isaforestry.ir/article_224724_5008f48d8da1704e421e052597a424ba.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات