این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
جنگل ایران، جلد ۱۷، شماره ۲، صفحات ۱۵۹-۱۷۲
عنوان فارسی بررسی خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک توده‌های متأثر از زوال بلوط ایرانی در جنگل‌های کهگیلویه و بویراحمد
چکیده فارسی مقاله مقدمه: زوال بلوط در زاگرس از جهت‌های مختلف ارزیابی شده است. این اتفاق مهم‌ترین چالش بوم‌سازگان‌های جنگلی زاگرس در دهۀ اخیر محسوب می‌شود. عوامل متعددی سبب خشکیدگی می‌شوند که از مهم‌ترین آنها می‌توان به عوامل اقلیمی و دخالت‌های انسانی اشاره کرد. این عوامل زمینه را برای زوال این درختان فراهم می‌کنند و سبب تغییراتی در ویژگی‌های خاک که از مهم‌ترین منابع پایه بوم‌سازگان‌هاست می‌شوند. در این پژوهش تلاش شد با استفاده از روش‌های منطبق بر استاندارد در پایش جهانی خاک در مناطق خشک و نیمه‌خشک، چارچوب کاری استانداردی در زمینۀ این موضوع در جنگل‌های زاگرس تنظیم و اجرا شود. مواد و روش‌ها: دو رویشگاه در دامنۀ شمالی سی‌سخت و سراب‌تاوه در استان کهگیلویه و بویراحمد مشخص شد. از بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) در تودۀ متأثر از زوال، پنج درخت سالم و پنج درخت خشکیده و در تودۀ شاهد فقط پنج درخت سالم انتخاب شد. در هر قطعه‌ نمونه یک پروفیل حفر و زیر تاج هر درخت از دو عمق خاک صفر تا 30 و 30 تا 60 سانتی‌متر یک نمونۀ ترکیبی تهیه شد. سپس نمونه‌های خاک برای اندازه‌گیری متغیرهای فیزیکی و شیمیایی به آزمایشگاه منتقل شدند. نتایج: مقادیر ذرات رس در قطعه ‌نمونۀ شاهد بیشتر از قطعه ‌نمونۀ زوال بود (به‌ترتیب 68/46 و 46/31 درصد) و بافت خاک برای توده‌های شاهد و زوال به‌ترتیب رسی و لومی- رسی بود. بررسی‌ها در شیب شمالی جنگل‌های تحت بررسی نشان داد که متغیرهای هدایت الکتریکی (58/0 دسی‌زیمنس بر متر)، فسفر قابل ‌جذب و پتاسیم تبادلی (به‌ترتیب 20 و 820 میلی‌گرم در کیلوگرم) و کربنات کلسیم (34/37 درصد) در تودۀ متأثر از زوال و کلسیم و منیزیم محلول (به‌ترتیب 84/16 و 23 میلی‌گرم در کیلوگرم)، کربن آلی و نیتروژن کل (به‌ترتیب 7/2 و 27/0 درصد) در تودۀ شاهد بیشتر بودند. در تودۀ متأثر از زوال، مقادیر پتاسیم تبادلی و نیتروژن کل خاک در عمق 60-30 سانتی‌متر بیشتر از عمق 30-0 سانتی‌متر بود، حال‌ آنکه مقادیر این عناصر در تودۀ شاهد در عمق 30-0 سانتی‌متر به‌طور معنی‌داری بیشتر از عمق 60-30 سانتی‌متر بود. ویژگی‌های بصری دو تودۀ متأثر از زوال و شاهد براساس روش لادا، در وضعیت خوب و براساس امتیازهای آزمایشگاهی در وضعیت متوسط قرار داشتند. نتیجه‌گیری: خاک با بافت رسی در قطعه ‌نمونۀ شاهد به حفظ بیشتر رطوبت و مواد غذایی کمک کرده است و از طرفی در توده‌های تحت تأثیر زوال، لاشبرگ ورودی به خاک کم است و در نتیجه بیشتر مقادیر پارامترهای اندازه‌گیری‌شدۀ فیزیکی و شیمیایی خاک به‌خصوص در عمق اول در مقایسه با تودۀ سالم کمتر بوده است. با توجه به ارزیابی لادا به‌طور کلی، دو تودۀ متأثر از زوال و شاهد بلوط ایرانی در شیب شمالی جنگل‌های کهگیلویه و بویراحمد از شرایط مناسب و خوبی برخوردار بودند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله درخت سالم و خشکیده،زاگرس،شیوه‌نامۀ لادا،عناصر غذایی خاک،نیمرخ خاک،
عنوان انگلیسی Assessing soil physicochemical characteristics of stands affected by declining Iranian oak in Kohgilouye and Boyerahmad forests
چکیده انگلیسی مقاله Introduction: Oak decline in Zagros has been evaluated from different aspects and this event is the most important challenge for Zagros forest ecosystems in the last decade. Several factors cause decline, among the most important of which we can mention climatic factors and human interventions, which provide the basis for a decline in these trees and lead to changes in soil characteristics which is one of the most important bases of ecosystems. In this study, an attempt was made to set up and implement a standard framework related to this issue in Zagros forests using standard methods in global soil monitoring in arid and semi-arid regions. Material and Methods: Two sites were determined in the northern slope of Sisakht and Sarab-Taveh in Kohgiluyeh and Boyer Ahmad provinces. The species of Quercus brantii Lindl., in the affected by decline stand five healthy and five declined trees, and in the control stand five healthy trees were selected. A profile was dug in each sample plot and on the south side and under a canopy of each tree a composite sample was prepared from two soil depths of 0-30 and 30-60 cm. The soil samples were then taken to laboratory to measure physical and chemical characteristics.  Results: The amount of clay particles in the control sample was greater than in the degraded sample (46.68% and 31.46%, respectively), and the soil textures for the control and degraded samples were clay and loam-clay, respectively. According to the results on the north slope in Zagros forest, soil values such as electrical conductivity parameters (0.58 ds/m), available phosphorus, and exchangeable potassium (20 and 820 ppm respectively) and Caco3 (37.34%) increased significantly in the affected by decline stand and dissolved calcium and magnesium (16.84 and 23 ppm, respectively) organic carbon and total nitrogen (2.7 and 0.27% respectively) were higher in control stand. Also, in the affected by decline stand, the amount of organic carbon, exchangeable potassium, and total nitrogen in the soil at the depth of 30-60 cm was higher than at the depth of 0-30 cm. But, in the control stand and at a depth of 0-30 cm, it was significantly more than at a depth of 30-60 cm. Finally, based on the standard scoring table by the LADA method, the visual characteristics of the two affected by decline stand and control were in good condition, and according to the laboratory scores, they were in an average condition. Conclusion: In the control sample, more moisture and nutrients can be retained in the soil with a clay texture. In addition, the input of forest litter into the soil is lower in the degraded plots and, as a result, most of the measured physical and chemical parameters of the soil, especially in the first depth, were lower compared to the healthy stand. In general, in the affected by decline and control stands of Q.brantii in the northern slope of the Zagros forests, Kohgiluyeh and Boyer Ahmad, were in good condition.  
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله درخت سالم و خشکیده,زاگرس,شیوه‌نامۀ لادا,عناصر غذایی خاک,نیمرخ خاک
نویسندگان مقاله محمد متینی زاده |
دانشیار، مؤسسۀ تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

الهام نوری |
کارشناس ارشد پژوهش،‌ مؤسسۀ تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

طاهره علی زاده |
کارشناس ارشد پژوهش،‌ مؤسسۀ تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

مهدی پورهاشمی |
استاد، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

فاطمه فرجی |
دکتری جنگلداری،‌ دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

فرهاد خاکساریان |
کارشناس ارشد پژوهش،‌ مؤسسۀ تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

نشانی اینترنتی https://www.ijf-isaforestry.ir/article_214189_568cff0d9117924d9c8b44083896405d.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات