|
|
پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، جلد ۴۰، شماره ۳، صفحات ۸۶۵-۸۹۹
|
|
|
| عنوان فارسی |
تدوین هستی‌شناسی مشاغل علم اطلاعات و دانش‌شناسی |
|
| چکیده فارسی مقاله |
هدف از پژوهش حاضر، تدوین هستی‌شناسی مشاغل حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی است. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش، از نوع پژوهش‌های توصیفی است. جامعه پژوهش شامل کلیه مشاغل حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی بود. در این پژوهش برای استخراج و شناسایی لیست مشاغل رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران، آیین‌نامه‌های سازمان استخدامی کشور، کتاب بانک مشاغل ایران، و لیست مشاغل رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی در کشورهای پیشرفته مورد بررسی قرار گرفت و تعدادی از مشاغل استخراج شد. سپس، بر اساس تحلیلی که بر روی سرفصل دروس رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی انجام گرفت و مهارت‌هایی که توسط دانشجویان کسب می‌شود، تعدادی شغل برای دانش‌آموختگان رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی ارائه شد و سرانجام، در لیست مشاغل تهیه‌شده وارد شد. در پژوهش حاضر برای ایجاد مدل مفهومی حوزه مشاغل علم اطلاعات و دانش‌شناسی از رویکرد تحلیل حوزه استفاده شد و روایی صوری و محتوایی مدلِ ارائه‌شده توسط 8 نفر از متخصصان حوزه مطالعات صنفی کشور تأیید شد. سرانجام، هستی‌شناسی مشاغل حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی با استفاده از نسخه 5 نرم‌افزار «پروتژه» طراحی شد. در پژوهش حاضر، با بهره‌گیری از روش هفت-مرحله‌ای ساخت هستی‌شناسی «سندلوسکی» که شامل تعیین دامنه و پوشش هستی‌شناسی، تعیین سلسله‌مراتب هستی‌شناسی، تعیین جفت‌های مفهومی، تعیین رده‌ها، توصیف ویژگی‌ها، تعریف چهریزه‌ها و ایجاد نمونه است، به تدوین هستی‌شناسی مشاغل حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران پرداخته شده است. در این پژوهش انواع مشاغل و مهارت‌های مورد نیاز هر شغل شناسایی شده و هستی‌شناسیِ طراحی‌شده که دارای 4 کلاس اصلی و 90 زیرکلاس است، قرار گرفت. هستی‌شناسی ارائه‌شده می‌تواند به طرح طبقه‌بندی مشاغل و ایجاد پایگاه‌های دانش‌بنیان کمک شایانی کند و همچنین می‌تواند به نهادها و سازمان‌های مرتبط با اشتغال رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی از جمله انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی در تعریف ردیف‌های شغلی کمک کند. گروه‌های علمی و دانشجویان نیز می‌توانند از این هستی‌شناسی در آموزش و یادگیری مهارت‌های مورد نیاز برای اشتغال یاری گیرند. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
هستی‌شناسی،شغل،مشاغل علم اطلاعات و دانش‌شناسی،مشاغل کتابداری و اطلاع‌رسانی، |
|
| عنوان انگلیسی |
The Development of the Information Science and Knowledge Studies Occupations Ontology |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
The aim of this study is to design an ontology for occupations within the field of Information Science and Knowledge Studies. This research is applied in nature and follows a descriptive research methodology. The study population includes all occupations related to information science and knowledge studies. To identify and compile a list of occupations in this field in Iran, various resources were reviewed, including the regulations of the National Employment Organization, the Iranian Job Bank book, and lists of occupations related to information science and knowledge studies from advanced countries. Following this, based on an analysis of the curriculum and the skills acquired by students in this field, a number of occupations were identified and incorporated into the final list. For the conceptual modeling of occupations within information science and knowledge studies, a domain analysis approach was utilized, and the content and face validity of the proposed model were confirmed by eight experts in professional studies within the country. Finally, the ontology for occupations in information science and knowledge studies was designed using version five of the Protégé software. This study employed the seven-step ontology development methodology proposed by Sandelowski, which includes determining the scope of the ontology, establishing the ontology hierarchy, identifying conceptual pairs, defining classes, describing attributes, specifying facets, and creating instances. The study identified various occupations and the skills required for each, resulting in an ontology comprising four main classes and 90 subclasses. The proposed ontology can significantly contribute to the classification of occupations and the creation of knowledge-based job databases. Furthermore, it can assist relevant institutions and organizations, such as the Iranian Library and Information Science Association, in defining job positions within the field. Academic groups and students can also use this ontology to support the teaching and learning of the skills needed for employment. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
هستی‌شناسی,شغل,مشاغل علم اطلاعات و دانش‌شناسی,مشاغل کتابداری و اطلاع‌رسانی |
|
| نویسندگان مقاله |
مهدی رحمانی |
دکتری تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی؛ استادیار؛ گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی؛
دانشگاه اصفهان؛ اصفهان، ایران؛
فرهاد هادی نژاد |
دکتری تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی؛ استادیار؛ گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی؛
دانشگاه اصفهان؛ اصفهان، ایران؛
|
|
| نشانی اینترنتی |
https://jipm.irandoc.ac.ir/article_717859_cb06bd0af471676710da2852db8b485b.pdf |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|