|
|
پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، جلد ۴۰، شماره ۳، صفحات ۸۲۵-۸۶۴
|
|
|
| عنوان فارسی |
سواد هوش مصنوعی: ضرورت تحول در برنامه‌های درسی و نقش کتابداران در آموزش آن |
|
| چکیده فارسی مقاله |
در عصر حاضر، سواد هوش مصنوعی به‌عنوان یک مهارت ضروری برای همه افراد مطرح است. سواد هوش مصنوعی فراتر از دانش فنی است و درک پیامدهای اجتماعی، اخلاقی و اقتصادی این فناوری را شامل میشود. این سواد به افراد کمک می‌کند تا با هوش مصنوعی به‌صورت انتقادی تعامل کرده و از آن به‌شکلی مسئولانه استفاده کنند. هدف اصلی این پژوهش، تبیین ضرورت تحول در برنامه‌های درسی بر اساس سواد هوش مصنوعی و نقش کتابداران در آموزش آن است. این مطالعه به‌صورت کیفی، و به روش تحلیل مفهوم و کاربرد الگوی شش-مرحله‌ای Levac, Colquhoun & O’Brien (2010) انجام شده است. همچنین برای انتخاب صحیح مقالات در مرحله سوم الگوی مذکور، از فرایندِ انتخابِ مقالات Silva (2015) استفاده شده است. جامعه آماری متونی را شامل میشود که به زبان انگلیسی در پایگاه‌های «اسکوپوس» و «وب‌آوساینس» نمایه شده‌اند. پس از جست‌وجو در پایگاه‌های اطلاعاتی و بازیابی 912 مقاله، به پاکسازی و غربالگری مقالات پرداخته شد و سرانجام، 34 مقاله مرتبط باقی ماند. مرور متون حاکی از عدم ادغام سواد هوش مصنوعی در برنامه‌های درسی مدارس و دانشگاه‌هاست. در ضمن، هنوز رویکردی جامع و یکپارچه برای آموزش آن وجود ندارد. در این بین، کتابداران می‌توانند نقش مهمی در ترویج سواد هوش مصنوعی ایفا کنند. کتابداران با توجه به دانش و مهارت‌های خود در زمینه جست‌وجو و ارزیابی اطلاعات می‌توانند به‌عنوان راهنما و مشاور در زمینه هوش مصنوعی عمل کنند. آن‌ها می‌توانند به کاربران کمک کنند تا اطلاعات دقیق و قابل اعتمادی در مورد هوش مصنوعی پیدا کنند، از ابزارهای هوش مصنوعی به‌طور مؤثر استفاده نموده، و درک درستی از محدودیت‌ها و چالش‌های این فناوری به‌دست آورند. با این حال، برای اینکه آن‌ها بتوانند این نقش خود را به‌خوبی ایفا کنند، نیاز به آموزش و توانمندسازی در زمینه هوش مصنوعی دارند. همچنین، کتابخانه‌ها باید به منابع و ابزارهای لازم برای ارائه خدمات مرتبط با هوش مصنوعی مجهز شوند. در مسیر توسعه سواد هوش مصنوعی، چالش‌هایی نیز وجود دارد؛ از جمله فقدان منابع آموزشی جامع و به‌روز در زمینه سواد هوش مصنوعی؛ مسائل اخلاقی مرتبط با هوش مصنوعی مانند سوگیری، حریم خصوصی و شفافیت؛ سرعت بالای تغییرات در حوزه هوش مصنوعی و نیاز به به‌روزرسانی مداوم دانش و مهارت‌ها؛ و عدم آگاهی و مقاومت در برابر تغییرات و پذیرش فناوری‌های جدید. بنابراین، برای تحقق جامعه‌ای هوشمند و مبتنی بر دانش باید به‌طور جدی به آموزش سواد هوش مصنوعی در همه سطوح توجه شود. با توجه به چالش‌های موجود، نیاز به همکاری و تعامل بین همه بهره‌داران از جمله دولت‌ها، مؤسسات آموزشی، کتابخانه‌ها و بخش خصوصی برای توسعه و ترویج سواد هوش مصنوعی احساس میشود. در این راه، توسعه برنامه‌های آموزشی جامع، حمایت از تحقیقات، ترویج همکاری‌های بین کتابخانه‌ها، مدارس، دانشگاه‌ها و سایر نهادها، ایجاد زیرساخت‌های لازم، و توجه به ابعاد اخلاقی پیشنهاد میشود. با به‌کارگیری این اقدامات، انتظار می‌رود به جامعه‌ای دست یافت که در آن افراد توانایی درک، ارزیابی، و استفاده مسئولانه از فناوری‌های هوش مصنوعی را داشته باشند. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
آموزش عالی،برنامه درسی،دانشجویان،سواد هوش مصنوعی،کتابداران،هوش مصنوعی، |
|
| عنوان انگلیسی |
Artificial Intelligence Literacy: The Necessity of Curriculum Transformation and the Role of Librarians in Teaching It |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
In the present era, AI literacy is recognized as an essential skill for everyone. AI literacy goes beyond technical knowledge and encompasses an understanding of the social, ethical, and economic implications of this technology. It enables individuals to critically engage with AI and use it responsibly. The primary objective of this research is to explain the necessity of transforming curricula based on AI literacy and the role of librarians in its education. This study employs a qualitative approach using concept analysis and the six-phase framework of Levac, Colquhoun & O’Brien (2010). Additionally, to ensure the proper selection of articles in the third phase of this framework, the article selection process proposed by Silva (2015) has been utilized. The research population consists of texts indexed in the Scopus and Web of Science databases in the English language. After searching these databases and retrieving 912 articles, a screening and filtering process was conducted, ultimately resulting in 34 relevant articles. The review of the literature indicates that AI literacy is not integrated into school and university curricula. At the same time, there is still no comprehensive and integrated approach to teaching it. In the meantime, librarians can play an important role in promoting AI literacy. Librarians can act as guides and advisors in the field of AI, given their knowledge and skills in searching and evaluating information. They can help users find accurate and reliable information about AI, use AI tools effectively, and gain a proper understanding of the limitations and challenges of this technology. However, in order for librarians to be able to play this role well, they need training and empowerment in the field of AI. Also, libraries need to be equipped with the necessary resources and tools to provide services related to AI. There are also challenges in the path of developing AI literacy. These include: the lack of comprehensive and up-to-date educational resources in the field of AI literacy; ethical issues related to AI such as bias, privacy, and transparency; the high speed of change in the field of AI and the need for continuous updating of knowledge and skills; and the lack of awareness and resistance to change and the adoption of new technologies. Therefore, to realize a smart and knowledge-based society, serious attention should be paid to AI literacy education at all levels. Given the existing challenges, there is a need for cooperation and interaction between all stakeholders, including governments, educational institutions, libraries and the private sector to develop and promote AI literacy. In this way, it is suggested to develop comprehensive educational programs, support research, promote cooperation between libraries, schools, universities and other institutions, create the necessary infrastructure, and pay attention to ethical dimensions. By adopting these measures, it is expected to achieve a society in which individuals have the ability to understand, evaluate and use AI technologies responsibly. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
آموزش عالی,برنامه درسی,دانشجویان,سواد هوش مصنوعی,کتابداران,هوش مصنوعی |
|
| نویسندگان مقاله |
شهناز خادمی زاده |
دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی؛ دانشیار؛
گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی؛
دانشگاه شهید چمران اهواز؛ اهواز، ایران؛
محمدرضا شکاری |
دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی؛ استادیار؛
گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی؛
دانشگاه شهید چمران اهواز؛ اهواز، ایران؛
|
|
| نشانی اینترنتی |
https://jipm.irandoc.ac.ir/article_725615_1fa44a6ff3baeb8592533fefbf49ad87.pdf |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|