|
|
پژوهشنامه تاریخ اسلام، جلد ۱، شماره ۵۳، صفحات ۵-۲۶
|
|
|
| عنوان فارسی |
بررسی پدیدارشناسانه رویکرد امام علی(ع) در مواجهه با قبیله‌گرایی؛
با تأکید بر بحران ارتداد در دوره خلیفه اول |
|
| چکیده فارسی مقاله |
پژوهش حاضر با تمرکز بر این پرسش اصلی که رویکرد امام علی7 در مواجهه با پدیده قبیله‌گرایی با محوریت بحران بادیه‌نشینان در دوره خلیفه اول چگونه بود؟ به بررسی تحولات اجتماعی و سیاسی جامعه اسلامی پس از رحلت حضرت محمد6 می‌پردازد. در این دوره، بحران ارتداد قبایل بادیه‌نشین و امتناع آنان از پرداخت زکات، ساختار قدرت و مفهوم خلافت را با چالش‌های جدی مواجه ساخت و بازتولید سنت‌های قبیلگی در رفتار کنشگران سیاسی را آشکار کرد. این پژوهش با بهره‌گیری از رهیافت پدیدارشناسی تاریخی و تحلیل گفتمان نشان می‌دهد که امام علی(ع) با تأکید بر گفتمان دینی و عناصر عدالت، تقوا و وحدت اسلامی تلاش کرد تا هویت دینی را بر هویت قبیلگی غالب سازد و بدیل‌های معنوی و اخلاقی را جایگزین مؤلفه‌های قبیلگی کند. در مقابل، نهاد خلافت با تلفیق عناصر قبیلگی و دینی به بازتولید ساختارهای قبیلگی و امتیازدهی به سران قبایل پرداخت. نتایج کلی پژوهش بیانگر آن است که بحران ارتداد، نقطه عطفی در تعارض گفتمان دینی و قبیلگی بود و واکنش امام علی7 الگویی برای گذار از ساختار سنتی قبیلگی به سوی شکل‌گیری هویت و ساختار قدرت دینی در جامعه اسلامی اولیه فراهم ساخت. این پژوهش نشان می‌دهد که تعارض میان گفتمان دینی و قبیلگی نقش مهمی در روند تحولات سیاسی و اجتماعی صدر اسلام ایفا کرد و اتخاذ رویکرد عدالت‌محور و وحدت‌گرای امام علی7، زمینه‌ساز تحول در ساختار قدرت و هویت اجتماعی مسلمانان شد.
|
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
امام علی(ع)، بحران ارتداد، قبیله‌گرایی، گفتمان دینی، وحدت اسلامی. |
|
| عنوان انگلیسی |
A Phenomenological Analysis of Imam Ali’s (AS) Approach to Tribalism: With Emphasis on the Apostasy Crisis during the First Caliph |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
This study focuses on the central question: What was Imam Ali’s (AS) approach toward the phenomenon of tribalism, particularly in the context of the Bedouin (badawī) crisis during the era of the first caliph? It examines the social and political transformations of the Islamic community following the demise of the Prophet Muhammad (PBUH). During this period, the apostasy of the Bedouin (badawī) tribes and their refusal to pay zakat created serious challenges for the structure of power and the concept of the caliphate, revealing the reproduction of tribal traditions in the behavior of political actors. Using a historical phenomenological approach and discourse analysis, this study demonstrates that Imam Ali (AS), by emphasizing religious discourse and the values of justice, piety, and Islamic unity, sought to make religious identity prevail over tribal identity and to replace tribal elements with spiritual and ethical alternatives. In contrast, the caliphal institution, by blending tribal and religious elements, contributed to the reproduction of tribal structures and granted privileges to tribal leaders. The overall findings of the study indicate that the apostasy crisis marked a turning point in the conflict between religious and tribal discourses. Imam Ali’s (AS) response provided a model for transitioning from traditional tribal structures toward the formation of a religious identity and power structure in early Islamic society. This research shows that the conflict between religious and tribal discourses played a significant role in the political and social developments of early Islam, and Imam Ali’s (AS) justice-oriented and unifying approach laid the groundwork for transformation in the power structure and social identity of Muslims.
|
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
Imam Ali (AS), Apostasy Crisis, Tribalism, Religious Discourse, Islamic Unity. |
|
| نویسندگان مقاله |
حسین میدانی نوش آبادی | Hossein Maydani Noushabadi
PhD Candidate in History and Civilization of Islamic Nations, Yadegar-e-Imam Khomeini (RA) Shahr-e-Rey Branch, Islamic Azad University
دانشگاه آزاد اسلامی
مهدی انصاری | Mehdi Ansari
Assistant Professor, Department of History, Yadegar-e-Imam Khomeini (RA) Shahr-e-Rey Branch, Islamic Azad University
دانشگاه آزاد اسلامی
جمشید جلالی شیجانی | Jamshid Jalali Sheikhani
Associate Professor, Department of Religions and Mysticism, Yadegar-e-Imam Khomeini (RA) Shahr-e-Rey Branch, Islamic Azad University
دانشگاه آزاد اسلامی
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://journal.isihistory.ir/browse.php?a_code=A-10-1219-2&slc_lang=fa&sid=1 |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
تخصصی |
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|