تاریخ نامه ایران بعد از اسلام، جلد ۱۶، شماره ۴۲، صفحات ۱۶۳-۱۸۹

عنوان فارسی بررسی فعالیت‎های‎ اقتصادی تجارتخانه کوزه ‎کنانی و چالش‎ های آن در مشهد دوره پهلوی: از صادرات تا تولید صنعتی
چکیده فارسی مقاله حاج کاظم کوزه‎کنانی (متوفی 1316ش.) یکی از تجار ثروتمند و تأثیرگذار مشهد در دورۀ پهلوی اول بود. او پس از انقلاب 1917م. روسیه و تسلط بلشویک‎ها، از بخارا به مشهد مهاجرت کرد و توانست در سال‎های بحران اقتصادی ایران برخلاف بسیاری از تجار که ورشکست شدند، تجارتخانۀ پررونقی در مشهد تأسیس کند و شعبات متعددی از آن‎ را در داخل و خارج از ایران با مرکزیت مشهد دایر نماید. تجارتخانۀ کوزه‎کنانی در ردیف تجارتخانه‌های درجه‌اول خراسان در اوایل دوره پهلوی بود. پژوهش حاضر درصدد است به این سؤالات پاسخ دهد که تجارتخانه کوزه‎کنانی در چه زمینه‎هایی فعالیت می‎کرد؟ کوزه‌کنانی چه راهکارهایی برای رونق اقتصادی تجارتخانه‎اش اندیشید؟ و مهم‌ترین چالش‎های تجارتخانه‎اش چه بود؟ تحقیق حاضر تلاش دارد با تکیه بر اسناد و نشریات به شیوه توصیفی-تحلیلی، وضعیت تجارتخانه کوزه‎کنانی را طی دو دهه بررسی کند. این پژوهش نشان داد کوزه‎کنانی در مشهد فعالیت‎های تجاری‎اش را توسعه داد و پس از مسافرت به اروپا و مطالعه، علاوه بر صادرات و واردات، به جنبه‎های تولیدی، کسب امتیازات انحصاری و وارد کردن کارخانه‎های جدید توجه کرد. او برای عملی کردن اهدافش به دنبال دریافت امتیاز انحصاری کارخانه روغن‎کشی، نخ‎ریسی، متقال‎بافی، کبریت‎سازی و سدسازی و حتی واردات گوسفند قره‎گل برای تولید پوست رفت و توانست کارخانه‎های پنبه‎پاک‎کنی، سیگارسازی، شکلات‎سازی، تعمیر اتومبیل و ریسمان‎بافی دایر کند. فعالیت‎های او در زمینه‎های مختلف با قوانین پیچیده اداری، سوء‎استفاده‎ها و اعمال نفوذ مأموران دولتی همراه شد که موانعی برای پیشرفت فعالیتش ایجاد ‎کردند. با وجود این، تجارتخانۀ کوزه‎کنانی در زمینه تولید شکلات، سیگار و پوست قره‎گل از پیشگامان اقتصادی بود ولی با مرگ وی، پسرانش به‌جای تولید، بیشتر به صادرات روی آوردند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تجارت خارجه،صادرات،صنایع جدید،کوزه‎کنانی،مشهد،

عنوان انگلیسی An Analysis of the Economic Activities of the Kouzeh-Kanani Trading House and Its Challenges in Mashhad during the Pahlavi Era: From Exports to Industrial Production
چکیده انگلیسی مقاله
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله تجارت خارجه,صادرات,صنایع جدید,کوزه‎کنانی,مشهد

نویسندگان مقاله علی نجف زاده |
استادیار گروه تاریخ دانشگاه بیرجند، ایران

فضل الله براقی |
استادیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور، تهران، ایران


نشانی اینترنتی https://tuhistory.tabrizu.ac.ir/article_20038_931ee4465e960c59cb9983b1c67c777b.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات