ادبیات تطبیقی، جلد ۱۶، شماره ۳۱، صفحات ۶۷-۸۷
عنوان فارسی روابط تراروایتی نمایشنامه مجلس قربان سنمار بیضایی و جزاء مینالی ماجد الخطیب
چکیده فارسی مقاله هدف: نهاده کیفیّت روابط، کشف و فهم مبادلات میان روایت‌ها یکی از محورهای اجتناب‌ناپذیر نظری ترامتنی در تجربه روایی است، آنطور که به یکی از شالوده‌های روایت‌شناسی تبدیل گشته است. از نسبت‌های بیناروایتی، که درون یک نظام فرهنگی واحد و یا بینافرهنگی شکل گیرد، بیش‌متنیّت است که هسته نظرگاه ژرار ژنت را به خود اختصاص داده است. در همین راستا، نسبت روایت نمایشنامه‌های «مجلس قربانی سنمّارِ» بیضائی و «جزاء مینالیِ» ماجد الخطیب به عنوان بیش‌روایت با داستان «سمنار و ساختن خُورنق» که در «هفت‌پیکر» نظامی بدان اشارت رفته، به عنوان «پیش‌روایت ویا زِبرمتن» مشهود است.
روش پژوهش: این گفتاورد با روش مقایسه تطبیقی – تحلیلی، در جستجوی کارکرد عناصر کیفی بیش روایتی با عنوان «عناصر پیرا آرایه‌ای» و روابط میان آنها در نمایشنامه بیضائی و نمایشنامه الخطیب به عنوان بیش‌متن ومقایسه آنها با سروده نظامی در هفت پیکر به عنوان پیش‌متن با تکیه بر نظریه تراروایتی ژنت است.
یافته‌ها: عناصر کیفی بیش‌روایتی بسان انگیزه، ارزش، شخصیّت، بهره‌مندی از اسطوره، ملیّت وقومیّت شخصیّت‌ها در هر دو نمایشنامه فارسی و عربی در مقایسه با سروده نظامی به منظور تولید و باروری ‌روایی در سنت‌های روایی هر دو نمایشنامه‌نویس یافت می‌شوند.
نتیجه‌گیری: بهره‌مندی از عناصر پیرا آرایه‌ای در نمایشنامه بیضائی با هویّت‌سازی جمعی در جامعه ایرانیِ و در نمایشنامه الخطیب با مسائل اجتماعی روز و رنج جامعه عراقی انطباق می‌یابد. اما؛ قدرت باروری و تکثیر روایی به منظور تولید یک روایت ماندگار در اثر بیضائی که بیشتر با تحلیل تاریخی و خلق صحنه‌های روانشناختی آمیخته شده، در مقایسه با اثر الخطیب تأثیرگذارتر است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تراروایت،پیراآرایه‌،بیضائی،سنمّار،الخطیب،
عنوان انگلیسی Hypertextuality relations between the play “Sacrifice Assembly Sennemar” by Bahram Baizai and “Minali’s reward” by Majid Al-Khatib with the story “Semnar and Building Khowarnaq” in Nizami’s “The Seven Beauties”
چکیده انگلیسی مقاله Introduction

The issue of the quality of relationships, in discovering and understanding exchanges between narratives is one of the inevitable axes of the theory of intertextuality in narrative experience, as it has become one of the foundations of narratology. One of the internarrative relations, which may be formed within a cultural system or in an intercultural system, is hypertextuality, which is the main core of Gennett's theory. In this way, it becomes possible to examine how the presences of one text from another text according to Genette’s theory. Trying to understand the writing experience of Persian and Arabic playwrights and reflecting on the ways of linking them with the underlying texts is important In this regard, narrative ratio of the plays “Sacrifice Assembly Sennemar” by Baizai and “Minali’s reward” by Majid Al-Khatib as “subtext” with the story of “Semnar and building Khowarnaq” mentioned in “The Seven Beauties” by Nizami, “as pretext or hypotext” is evident.
 

Methodology

This descriptive-comparative study aims to examine the function of qualitative, transtextuality elements or “paranarray elements”, in Baizai's play and Al-Khatib's play as hypertext and their relationships with Nizami’s poem, in The Seven Beauties as hypotext, on Genette’s theory of transtextuality. According to Genette transtextuality is formed when two texts have the same element or elements. The presence of one element of one text in another text or the presence of several elements of one text in another text or the presence of several elements of several texts in a specific text.
 

Discussion

The obtained results show that Baizai and Al-Khatib's insight into the story of Sennemar and the Building of Khowarnaq is a reflection of the adaptation. Qualitative, transtextual elements such as motivation, value, personality, use of myth, characters’ nationality in both Persian and Arabic plays, in comparison with Nizami’s poem, in order to produce and reproduce the narrative, are found in the narrative approaches of both playwrights.
 

Conclusion

Using para-narray elements in Baizai's play is adapted to reflect the relations of collective and intellectual identification in Iranian society and in Al-Khatib's play to the current issues and the suffering of Iraqi society, furthermore, the power of fertility and narrative reproduction in order to produce a lasting narrative in Baizai’s play which is mostly mixed with historical analysis and the creation of psychological scenes, is more effective than Al-Khatib's work. Both authors employed deconstructed language to reinterpret Senemmar’s story by expanding the narrative. Additionally, they explore the conceptual distinctions underlying their plays through diverse approaches.
 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله تراروایت,پیراآرایه‌,بیضائی,سنمّار,الخطیب
نویسندگان مقاله طیبه امیریان |
دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

علی سلیمی |
استاد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

فرناز نقی زاده |
استادیار زبان و ادبیات فارسی، بخش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسلام آباد غرب، کرمانشاه، ایران

نشانی اینترنتی https://jcl.uk.ac.ir/article_4589_2563785b8b67f296fe2ff45328f4e4b4.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات