پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا)، جلد ۱۸، شماره ۲، صفحات ۳۹-۵۶
عنوان فارسی تحلیل بوطیقایی ادبیات و آیین‌های عاشورایی (میانه گزارش و تحریف) مطالعه موردی ترکیب‌بند محتشم کاشانی
چکیده فارسی مقاله این پژوهش درصدد تبیین این مسئله است که ظرفیت بوطیقایی موجود در ادبیات و برخی نمودهای آیینی شکل‌گرفته پیرامون نهضت عظیم عاشورا، امری مرتبط با ماهیت این قیام بزرگ است. بازآفرینی این جنبش شگفت در عرصۀ بیان، آن را عملاً از حیث تحلیل «ژانری ادبی» به «حماسه» تبدیل کرده است. برخی از دلایلی که می‌توان دراین‌باره برشمرد، عبارت‌اند از: 1. عظمت و سترگی حادثه ازنظر ظهور اراده‌ای خلل‌ناپذیر و مقدّس در نبردی بسیار نابرابر؛ 2. عمق معنوی این نهضت از آغاز تا پایان؛ از مقدمات تا امواج اجتماعی، فرهنگی و تبدیل‌شدن به نمودها و مظاهری انسان­شناسانه در ادبیات عمومی و شفاهی اقشار گوناگون مردم. بنابراین، عملاً از منظر ‌‌ژانرشناسی ادبی در عرصۀ نوشتارها و گفتارها، ظرفیتی حماسی (epic) به این حرکت پرعظمت بخشیده شده است؛ ازاین‌رو، طبعاً در فرایند ورود به ساحت هنری حماسه، عناصر بوطیقایی ویژه در آن راه یافته است. این جستار می‌خواهد حد واسط میان «گزارش صرف» از عاشورا و تحریف‌های اغراقآمیخته از آن را بشناساند. این حد واسط فقط می‌تواند ادبیات باشد و از زاویۀ نگاه ادبی، بوطیقایی و هنری، متناسب با این واقعۀ خارق‌العاده است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی است و بر پایۀ چهارچوب نظری محاکات و بوطیقایی ارسطو بنا شده است. اجمالاً، نتیجۀ تحقیق ضمن تأیید ضرورت به رسمیت شناختن این نگاه نسبت به ادبیات و آیین‌های عاشورا، هم غلوّهای افراطی و تحریف و هم گزارشگری معمولی غیرادبی مرتبط با عاشورا را نقد می­کند و در ادامه با تبیین عناصر بوطیقایی، ازطریق تجزیه و تحلیل مشهورترین شعر عاشورایی فارسی، یعنی ترکیب‌بند محتشم کاشانی، این مرزها را بازشناسی می‌کند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله ادبیات عاشورایی،تحلیل بوطیقایی و فهم ادبی،عناصر ادبیت،تحریف،تأویل،
عنوان انگلیسی Analysis of Poetic Techniques in Ashura Literature and Rituals: An Intermediary Between Pure Reporting and Distortion (A Case Study of Mohtasham Kashani’s Composition)
چکیده انگلیسی مقاله This research aims to explain that the artistic capacity in literature and some ritual manifestations formed around Ashura is a reflection of the nature of this great uprising. In terms of literary genre, recounting this amazing movement has turned it into an "epic". The reason for this is primarily the greatness of the event in terms of the emergence of an unbreakable and holy will in a very unequal war. It can also be attributed to the spiritual depth of this movement, from beginning to end, from its backgrounds to its social and cultural impacts, turning into cultural representation and manifestations in everyday life and folk literature. Therefore, practically from the perspective of literary genres, an epic capacity has been given to this great movement. Therefore, in the process of entering the artistic field of the epic, special literary elements have found their way into it. This study seeks to introduce a middle ground between the "mere report" of Ashura and the exaggerated distortions that have been added to it. This intermediate boundary can only be literary and, from a literary, philosophical, and artistic perspective, is suitable for this extraordinary event. The research method is descriptive-analytical and is based on the theoretical framework of Aristotle’s poetics. This research, while confirming the artistic and literary approaches to Ashura, scrutinizes extreme exaggerations and distortions as well as non-aesthetic reports of Ashura. Furthermore, this research reconceptualizes these distinctions by analyzing the literary elements of the most famous Ashura Persian writings, Mohtasham Kashani's poem.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله ادبیات عاشورایی,تحلیل بوطیقایی و فهم ادبی,عناصر ادبیت,تحریف,تأویل
نویسندگان مقاله حسینعلی قبادی |
استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

نشانی اینترنتی https://jpll.ui.ac.ir/article_29215_08c8153e7240107226d0951b02d78f56.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات