باغ نظر، جلد ۲۲، شماره ۱۴۳، صفحات ۵۳-۷۲

عنوان فارسی واکاوی اثربخشی آسایش حرارتی در مطلوبیت شکل‌گیری قلمرو فضایی (مطالعه موردی: پیاده‌راه صف (سپه‌سالار) تهران)
چکیده فارسی مقاله بیان مسئله: انسان‌ها موجوداتی منزوی نیستند و همواره با محیط اطراف خود در ارتباط‌اند. آن‌ها، چه به‌صورت فردی و چه اجتماعی، فضایی برای خود طلب می‌کنند و مرزهایی تعریف می‌نمایند تا به حالت مطلوبی از این مفهوم دست یابند. می‌توان ادعا کرد که قلمرو نقش اساسی در زندگی انسان دارد و این امکان را فراهم می‌آورد تا انسان فضای اطراف خود را ســاماندهی کرده و به آن هویت فردی یا جمعی ببخشد. تأمین ابعاد قلمرو در فضا نخسین گام در هویت‌بخشی به فضا و مکانمندی آن به شمار می‌آید. دستیابی به مطلوبیت در مفهوم ذهنی قلمرو، در گرو شفاف‌سازی شاخص‌های شکل‌گیری آن است که می‌توان برمبنای مفاهیمی از سوی نظریه‌پردازان، آن را تعمیم داد. فقدان آسایش حرارتی به‌عنوان یکی از عوامل شکل‌گیری قلمرو فضایی، باعث ایجاد حس ازدحام در فرد می‌شود. باتوجه به حداقل امکان شخصی‌سازی فضا توسط کاربر در فضاهای عمومی، این پژوهش فضای عمومی را به‌عنوان بستر مطالعه‌ی‌موردی انتخاب کرده است‌ تا اثر بخشی آسایش حرارتی در قلمروهای فضایی آن بررسی شود. 
هدف پژوهش: هدف از این پژوهش، آزمون فرضیه‌ای است که در پی واکابی شاخص آسایش حرارتی در مطلوبیت شکل‌گیری قلمروفضایی، به‌عنوان پیش‌فرضی برای شکل‌گیری قلمرو انسانی است. همچنین، بررسی ارزش‌های پنهان شاخص‌های مؤثر در شکل‌گیری قلمرو در بستر مطالعه‌موردی، از دیگر اهداف این تحقیق به شمار می‌آید.
روش پژوهش: پژوهش حاضر، از نظر هدف دارای ماهیتی کاربردی مبتنی‌بر راهبردی استقرایی است و از نظر روش، رویکردی ترکیبی دارد. الگوی نظری و شاخص‌های شکل‌گیری، از طریق جمع‌آوری داده‌ها و مرور ادبیات موضوع با رویکرد کیفی و بر پایه مطالعات کتابخانه‌ای استخراج شده‌اند. با شبیه‌سازی آسایش حرارتی مطالعه‌موردی تمرکز بر شاخص UTCI، محدوه‌های آسایش حرارتی در قلمروهای طراحی شده ارائه شده‌اند. برای پاسخ به این پرسش که آیا انسان از محدوده‌های فاقد آسایش حرارتی به‌عنوان قلمرو مطلوب استفاده می‌کند، از روش ردیابی مستقیم و نمونه‌گیری اشباع با قیاس تطبیقی استفاده شده است. نتایج نشان داد برخی از محدوده‌ها با توجه‌به عدم آسایش حرارتی، مورد استفاده کاربران قرار گرفته‌اند. در این مرحله از پژوهش به نتایج بسنده نکرده و در جهت کشف اهمیت و ارزش پنهان شاخص‌های شکل‌گیری قلمرو به روش آزمون T تک نمونه‌ای و همچنین در جهت دخالت جنسیت و بررسی افتراق ایشان از روش آزمون T دو گروه مستقل استفاده شد.
نتیجه‌گیری: برخلاف فرض پژوهش، گام‌های پژوهش حاکی از آن بود که قلمروهای مطلوب آزمودنی‌ها در بستر مطالعه‌موردی فاقد آسایش حرارتی است. روش آزمون T در جهت کشف اهمیت و ارزش پنهان شاخص‌های شکل‌گیری به تفاوت تمایل زنان و مردان در اهمیت شاخص‌های شکل‌گیری قلمرو فضایی مطلوب اشاره دارد. 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله قلمرو،آسایش حرارتی،فضای عمومی،مطلوبیت سنجی،آزمون t،

عنوان انگلیسی Examining the Impact of Thermal Comfort on the Desirability of Spatial Territorial Formation (Case Study: Saf (Sepahsalar) Pedestrian Street, Tehran)
چکیده انگلیسی مقاله Problem statement: Humans are inherently social and require personal space to maintain comfort, both individually and in groups. Territoriality is essential for structuring one’s environment and expressing identity. Defining territorial boundaries is a key step in placemaking and spatial identity. Understanding how territoriality forms involves examining theoretical indicators. Among these, thermal discomfort can cause a sense of congestion and influence how people define their space. This research investigates how thermal comfort impacts spatial territoriality, using public space as the study context due to its limited options for personalization.
Research objective: The purpose of this research is to validate the hypothesis that thermal comfort, a territoriality prerequisite in human environments, is a determining factor of spatial territorial formation desirability. It also explores the underlying values of indicators of territorial formation in the case study environment.
Research method: The present research is based on an inductive methodology and adopts a mixed-methods research design. The metrics regarding territorial formation and the underlying theory were established through qualitative data collection and an extensive literature review. The research incorporates thermal comfort simulations based on the Universal Thermal Climate Index (UTCI) for identifying thermal comfort zones within given territories. In response to the research question of how people prefer thermally uncomfortable spaces as attractive territories, a comparative analysis was conducted using both direct tracking and saturation sampling approaches. The findings show that users interact with thermally uncomfortable areas. The research goes further beyond these findings by trying to uncover the underlying meaning of indicators of territorial construction through a one-sample T-test, and it also examines gender differences using an independent-sample T-test.
Conclusion: As opposed to the initial study hypothesis, the study findings reveal that the preferred areas of the case study participants are not thermally comfortable. The T-test also shows gender differences in relation to the perceived importance of signs of territorial formation.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله قلمرو,آسایش حرارتی,فضای عمومی,مطلوبیت سنجی,آزمون t

نویسندگان مقاله الهام شهابی |
دانشجوی دکتری معماری اسلامی، گروه معماری، دانشکدۀ هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.

یاسر شهبازی |
دانشیار، گروه فناوری معماری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران

آزیتا بلالی اسکویی |
استادتمام، گروه معماری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.


نشانی اینترنتی https://www.bagh-sj.com/article_218879_5eae97ccdf8cdf53cd83b3d567659b6a.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات