این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
کتابداری و اطلاع رسانی، جلد ۲۷، شماره ۴، صفحات ۸۱-۱۰۵
عنوان فارسی بررسی تحلیلی مراکز و کانون‌های تولید نسخه‌های خطی فقهی در نیمه دوم دوره صفویه و تطبیق آن با آثار فقهی نیمه اول با استناد به نسخه‌های خطی کتابخانه‌های ایران
چکیده فارسی مقاله هدف: بررسی تحلیلی مراکز و کانون‌های تألیف و کتابت آثار فقهی دوره دوم صفوی و تعیین مراکز استنساخ منابع و تطبیق آن با آثار فقهی دوره اول است.
روش پژوهش: این پژوهش به روش پیمایشی از نوع تحلیل محتوا به شیوه سرشماری انجام می‎شود.
یافته‌ها: در میان 672 اثر فقهی تاریخ‌دار دوره دوم صفوی، محل کتابت 59 عنوان اثر فقهی در 22 شهر در انجامه نسخه مشخص شده است که بیشترین فراوانی آن مربوط به شهر اصفهان است؛ همچنین فقط در 11 نسخه فقهی این دوره، کانون کتابت ذکر شده که بیشترین فراوانی مربوط به مدرسه است. در دوره اول صفوی، در میان 392 نسخه فقهی، محل کتابت 190 عنوان اثر فقهی در 6 شهر در انجامه نسخه تعیین شده که بیشترین فراوانی مربوط به شهرهای مشهد مقدس و اصفهان است؛ همچنین در دوره نخست صفویه، فقط در 86 نسخه، کانون استنساخ ذکر شده که بیشترین فراوانی مربوط به مدرسه با فاصله معنی‌داری از کانون‌های دیگر است.
نتیجه‌گیری: در دوره نخست صفویه چون در شهر مشهد تعداد زیادی مدارس شیعی فعالیت داشت که 10 مدرسه از آن‌ها فقط در دوره صفویه ساخته شده، بیشترین فراوانی استنساخ آثار فقهی در آن شهر به عنوان پایتخت معنوی با 52 عنوان و سپس در شهر اصفهان به عنوان پایتخت سیاسی ایران صورت گرفته است؛ در حالی که در نیمه دوم صفویه با توجه به گسترش مدارس شیعی در اصفهان که 8 مدرسه فقط در نیمه دوم صفویه احداث شده، بیشترین استنساخ آثار فقهی با 25 عنوان نسخه در این شهر انجام شده است. به جز مدارس، در دوره صفویه کانون‌های مدرسه، قلعه، دولتخانه و قریه نشیمن، حرم، مسجد، منزل و خانه، نظامیه، خانقاه و محله در امر استنساخ آثار فقهی فعالیت داشته‌اند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله مراکز تولید و استنساخ نسخه‌های خطی،مراکز کتابت در اصفهان و مشهد،کانون‎های استنساخ نسخ خطی،نسخ خطی فقهی،نیمه دوم دوره صفویان،
عنوان انگلیسی Analytical Study of Centers and Foci of Jurisprudential Manuscripts Production in the Second half of the Safavid Period and its Comparison with Jurisprudential Works of the First Half with Reference to the Manuscripts of Iranian Libraries
چکیده انگلیسی مقاله Objective: The purpose of this research project was the analytical examination of the centers of authoring and writing of jurisprudence works of the second Safavid period and determining the centers and schools of copying jurisprudence sources in the second half of the Safavid period from the reign of Shah Safi (1038 AH) until the fall of this dynasty (1135 AH) and its comparison with the jurisprudential works of the first period.
Methodology: This research is conducted using a content analysis survey method. The checklist, is used in this research as a tools and the research is done in a census way.
Findings: The research findings are:

In the second Safavid period, only in 50 of jurisprudence manuscripts, the place of authorship has been determined by the author or copywriter in 11 cities, the most abundant of which belongs to Isfahan (with 25 titles), followed by the cities of Behbahan, Qazvin and Najaf Ashraf with 5 titles each and Mashhad Razavi with 4 titles and then other cities.
The place of writing of 59 copies in this era has been determined in 22 cities in the end of the copy, the most frequent of which is related to the city of Isfahan, where 27 copies (with the location of writing determined) were written.
In 11 jurisprudential manuscripts of this period, the book center is mentioned, which is the most frequent (7 copies) related to the madrasah, and other centers include the castle, the government house and the sultan's residential.
Among the jurisprudential manuscripts of the second Safavid era, the place of writing of 59 titles of jurisprudential works in 22 cities has been specified in the end of the edition, the most frequent of which is related to the city of Isfahan; Also, only in 11 jurisprudential manuscripts of this period, the center of writing is mentioned, which is the most frequent (7 copies) related to madrassa.

In the first Safavid period, the place of writing of 190 jurisprudential works was determined in 6 cities at the end of the manuscript, the most frequent being the holy cities of Mashhad (the spiritual capital) and Isfahan (the political capital of Iran); Also, in 86 copies of that, the book center is mentioned, which is the most frequently related to madrassa, with a significant distance from other centers.
Conclusion: In the first period of Safavid era, because there were many Shiite schools in Mashhad, the most frequent copying of jurisprudence works took place in that city as the spiritual capital and then in Isfahan city as the political capital of Iran, while in the second half of the Safavid era, due to the expansion of Shiite schools in Isfahan, the most copying of jurisprudence works has been done in this city. In addition to schools, during the Safavid era, centers of schools, castles, government houses and residential villages, shrines, mosques, houses, military structures, monasteries, and neighborhoods were active in copying jurisprudence works.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله مراکز تولید و استنساخ نسخه‌های خطی,مراکز کتابت در اصفهان و مشهد,کانون‎های استنساخ نسخ خطی,نسخ خطی فقهی,نیمه دوم دوره صفویان
نویسندگان مقاله حبیب الله عظیمی |
دانشیار پژوهشی، گروه نسخه شناسی و نسخه پژوهی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، تهران، ایران

نشانی اینترنتی https://lis.aqr-libjournal.ir/article_211025_687ab24640d7145392214958fab5d7bc.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات