پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا)، جلد ۳، شماره ۲، صفحات ۲۱-۵۰

عنوان فارسی زنان و سیر و سلوک عرفانی
چکیده فارسی مقاله عرفان شیوه‌ای از زندگی عارفانه است که در آن، ارتباط بین عابد و معبود یا خالق و مخلوق از طریق طی مقامات معنوی و گذراندن مراحل سلوک عرفانی میسر می‌گردد. در فرهنگ اسلامی،‌ عرفان حالت دریافت شهودی، قلبی و اشراقی و راهی برای وصول به حقیقت، با تأکید بر کشف و شهود و ریاضت و تزکیه نفس است. در نگرش عارفانه که اساس آن دین محوری است، به گواهی شواهد تاریخی متعدد، مفهوم فراجنسیتی مشاهده می‌شود و نادیده انگاری تاریخی زنان در چنین نگرشی نامفهوم می‌نماید. در جامعه مردمَدار که زنان کمتر از مردان، امکان حضور در عرصه‌های اجتماعی، اقتصادی، دینی و سیاسی را داشته‌اند و معمولاً از متن به حاشیه رانده شده‌اند، طبیعی است که ورود زنان به سلک عارفان و طی مراحل کمال عرفانی با دشواری‌های متعدد صورت گرفته است؛ اما سرانجام زنان به طی مراحل سلوک عرفانی راه یافته و در بسیاری موارد گوی سبقت را از مردان ربوده‌اند. این مقاله با بررسی تاریخی سرگذشت زنان عارف و چگونگی ورود آنان به سلک عارفان، به این نتیجه می‌رسد که عواملی چند در راه‌یابی زنان به سلوک عرفانی از اهمیت برخوردار بوده است که مهمترین آنها رابطه خویشاوندی است. در قرون اولیه تصوف، زنان بـه صورت مریدان غیررسمی در خانقاه‌ها در جمع عارفان حضور داشته‌اند و از طریق خدمت به صوفیان و تأمین هزینه‌های خانقاه‌ها تحت عنوان «خیرات و مبرات» و... نقش حمایت‌کنندگی داشته‌اند و در بعضی فرقه‌ها نیز تنها به شرکت در مجالـس وعظ و گاهی روایت حدیث بسنـده می‌کرده‌اند؛ اما اندک اندک مراحل سلوک عرفانی را طی نموده، به تربیت مریدان، برگـزاری مجالس وعظ، رهبـری خانقاه‌ها، اجـرای مراسـم سماع، همکاری و همیاری از طریق تشکیلات فتیان و... پرداخته‌انـد و بعضی حتی به مقـام ولیه اللهی نیز دست یافته‌اند. همچنین به نظر می‌رسد تفاوت مشرب‌ها و طریقت‌های عرفانی، باعث ایجاد تفاوت نگرش‌ها و اختلاف در شیوه‌های عارفانه زنان بوده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله زنان صوفی، سیر و سلوک عرفانی، عرفان،

عنوان انگلیسی Females in mysticism
چکیده انگلیسی مقاله Mysticism is a special lifestyle in which the relationship between the Lord and the servant or the creator and the creature is made possible by walking in certain mystical and spiritual paths. In the Islamic culture, mysticism, as mental and cordial acquisition, is a means of attaining the truth through revelations and self-purification. There is enough historical evidence that mysticism which is based on religious attitudes has been practiced by both sexes, it is, hence, unreasonable to ignore the role of ladies in that regard . In patriarchal societies, females with quite limited presence in social, economic, religious, and political arenas had a marginal role to play and many difficulties to enter the circle of mystics. They finally, however, managed to find their way in and even to surpass males. The present article aims at female mystics in the history and how they got to enter mystics. It is concluded that a number of factors are there to account for this . The most important one is family relationships. In the early era of mysticism, females attended monasteries as eager auditors. They served mystics and supported monasteries by raising charity to meet their expenses. In some sects, they would just attend sermons and make quotation. Little by little, however, they took steps in mystical development and began to train pupils, give sermons, manage monasteries, hold sufi-dance (Sama) ceremonies, set up solidarity organizations for the sake of cooperation, and the like. Some of those females even get to be divine patrons. The difference between attitudes held by lady-mystics seem to be due to the difference between the ways and manners they adapt to practice mysticism.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله female mystics, mystical practice, Mysticism

نویسندگان مقاله مهری زینی |
دانشگاه یزد
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه یزد (Yazd university)

یداله جلالی پندری | jalali pandari
دانشگاه یزد
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه یزد (Yazd university)


نشانی اینترنتی http://jpll.ui.ac.ir/article_16348_c9d1b71c62430525841c839ac7d32f55.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1349/article-1349-344396.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات