بلورشناسی و کانی شناسی ایران، جلد ۲۵، شماره ۱، صفحات ۴۹-۶۶
عنوان فارسی زمین شیمی و تبادل جرم واحدهای بوکسیتی مختلف در کانسار بوکسیت مومبی (جنوب غرب ایران)
چکیده فارسی مقاله کانسار بوکسیت مومبی در 160 کیلومتری شمال­غرب دهدشت و در منطقه­ی ساختاری زاگرس چین­خورده­ی ساده قرار گرفته است. این ذخیره بوکسیتی از نوع کارستی بوده و دارای بافت اووئیدی و پیزولیتی است. توده معدنی از نظر کانی­شناسی حاوی فراوانی بالاتری از بوهمیت نسبت به دیاسپور، هماتیت، کائولینیت و آناتاز است. در این پژوهش ژئوشیمیایی عناصر نامتحرک به­منظور محاسبه­ی مبادله­های جرمی طی فرآیندهای هوازدگی و بوکسیتی شدن استفاده شده است. نتایج نشان داد که طی این فرایندها عناصری مانند Si، Fe، Mg، P، K، Ba، Sr و Zn دارای تبادلات جرم منفی بوده درحالیکه عناصر Al، Zr، V، Cr، Ni، Ga، Y و LREE تبادلات جرمی مثبتی را نشان می­دهند. علاوه بر این عناصر Nb، Hf، Ta، Rb، Cs، U و HREE نسبتا نامتحرک بوده و تبادلات جرم بسیار اندکی را از خود به نمایش می­گذارند. تحلیل روابط بین عنصری کانه­ها با استفاده از روش تحلیل عاملی نوع R (R-mode factor analysis) چند یافته­ی مهم را آشکار می­کند: (1) برخی عناصر کم محلول در زیرکن­های آواری (Zr)، آناتاز (Ti) و احتمالا در بوهمیت، هماتیت و کانی­های آواری (Ga) طی مرحله نهایی بوکسیتی شدن تمرکز یافته­اند؛ (2) تمرکز Fe طی شرایط آب و هوایی مرطوب رخ داده است در حالیکه انباشت Al طی دوره­های خشک­تر آب و هوایی صورت گرفته است؛ (3) وزن­های مشابه و معنی­دار U و Th نشان می­دهند که فراوانی کانی­های سنگین عناصر (HFSE) ممکن است به صورت محلی در کنترل رفتار اورانیوم مهم باشند؛ (4) توزیع عناصر خاکی نادر سبک و سنگین در اثر میزان پایداری همبافت­های حمل­کننده REE و حضور فازهای کانیایی REEدار کنترل می­شود؛ و (5) نسبت n(La/Yb) نشاندهنده­ی تفکیک جزئی LREE/HREE طی بوکسیت­زایی بوده و نوسان­های موجود در این نسبت ممکن است نشاندهنده­ی نوسان­های pH در خاک باشد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Geochemistry and mass changes at the Mombi Bauxite Deposit, SW Iran
چکیده انگلیسی مقاله The Mombi bauxite deposit is located about 160Km northwest of Dehdasht in the Zagros Simply Folded Belt. The bauxite deposit exhibits an ooilitic and pisolitic texture. It contains higher amount of boehmite than those of diaspore, hematite, kaolinite, and anatase. This study uses the geochemistry of immobile elements in order to calculate the mass changes that took placed during weathering and bauxitization. The results reveal that elements such as Si, Fe, Mg, P, K, Ba, Sr and Zn are depleted, while Al, Zr, V, Cr, Ni, Ga, Y and LREEs indicate positive mass changes during the weathering and bauxitization processes. In addition, Nb, Hf, Ta, Rb, Cs, U and HRRE exhibit little changes, suggesting relatively immobile features. Interelemental relationship analyses of the ores, by using R-mode factor analysis, revealed a number of key findings: (i) some low solubility elements were concentrated in detrital zircon (Zr), in anatase (Ti), and possibly in boehmite, hematite and detrital minerals (Ga) during the later stages of bauxitisation; (ii) Fe was concentrated during humid climatic conditions, whereas Al accumulated during dry conditions; (iii) similar and meaningful weightings for U and Th suggest that heavy minerals frequency would be locally important in controling the uranium behavior; (iv) distributions of LREEs and HREEs are controlled by the stability of the carrier complexes of REEs and the existence of REE-bearing mineral phases; and (v) (La/Yb)n ratio values suggest that little LREE/HREE fractionation occurred during bauxite formation and (La/Yb)n ratio fluctuations may also be indicative of fluctuations of pH in soil solution.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله حسن زمانیان |
department of geology, faculty of sciences, lorestan university, khoram abad, iran
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه لرستان (Lorestan university)

فرهاد احمدنژاد |
department of geology, faculty of sciences, lorestan university, khoram abad, iran
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه لرستان (Lorestan university)

علیرضا زراسوندی |
faculty of earth sciences, shahid chamran university, ahvaz, iran.
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه شهید چمران (Shahid chamran university)

پریسا شاهکرمی |
department of geology, faculty of sciences, lorestan university, khoram abad, iran
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه لرستان (Lorestan university)

منا صامتی |
department of geology, faculty of sciences, lorestan university, khoram abad, iran
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه لرستان (Lorestan university)

نشانی اینترنتی http://ijcm.ir/browse.php?a_code=A-10-2-5&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/653/article-653-335824.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات