این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
نامه هنرهای نمایشی و موسیقی، جلد ۱۵، شماره ۳۸، صفحات ۱۱۹-۱۳۸
عنوان فارسی راهیابی دوبیتی‌های بوشهر به کارگان موسیقی دستگاهی و تغییرات آنها در آواز دشتی
چکیده فارسی مقاله انتقال و دگردیسی کارگان موسیقی مردمی به موسیقی کلاسیک همواره موضوع مهمی بوده است. یکی از این موارد به بخشی از کارگان موسیقی مردمی بوشهر، موسوم به شَروه برمی‌گردد که به شکل‌گیری آواز دشتی (دستگاه کوچک) انجامید. بی‌شک دیگر فرهنگ‌ها نیز بر ساختار دشتی تأثیر داشته‌اند و در مناطق مختلف ایران، آوازهایی شبیه به آوازهای دشتی وجود دارد اما سهم شروه‌های بوشهر در این‌جا اهمیت خاصی دارد و تحولات تاریخی بیان‌گر آن است که اساس آواز دشتی (دستگاه کوچک) برگرفته از شروه‌های بوشهر است. مهم‌ترین سؤالات این تحقیق، نقش بسترهای فرهنگی و اجتماعی در انتقال آوازهای شروه به موسیقی کلاسیک ایرانی و همچنین تغییرات و دگردیسی‌های صورت گرفته در ساختار این آوازها جهت انطباق با کارگان نظام دستگاهی در راستای شکل‌گیری آواز دشتی است. روش تحقیق در این مقاله توصیفی-تحلیلی، و روش گردآوری منابع کتابخانه‌ای و بررسی در منطقه‌ی بوشهر است. محوریت مطالعه در این مقاله بر اساس کارگان آواز دشتی ردیف میرزاعبدالله به روایت نورعلی برومند از قدیمی‌ترین روایت‌های ردیفی است. در رساله‌ها و دیگر متون پیش از دوران صفوی اشاره‌ای به دشتی نشده است؛ بااین‌همه به‌نظر می‌رسد که مقدمات این فرآیند به پیش از دوران قاجار برگردد. تحولات اجتماعی از دوران صفوی به بعد با رسمی‌شدن مذهب تشیع دوازده‌امامی و اهمیت برگزاری مناسک عزادارای در این مذهب سبب توجه به «خوانندگی» در عراق عجم شد و نیاز به آوازهای محزون برای برگزاری این مناسک را بیشتر کرد. انتقال پایتخت از اصفهان به شیراز در دوران زند نزدیکی بیشتری را با بوشهر ایجاد کرد. در این ارتباط، شروه‌ها مورد توجه قرار گرفتند و به‌تدریج به‌عنوان بخشی از کارگان موسیقی دستگاهی محسوب شدند. سازگاری این آوازها با آوازهای دستگاه شور سبب شکل‌گیری آواز دشتی شد. از مهم‌ترین تغییرات مُدال شروه‌ها در فرآیند دگردیسی به آواز دشتی، فونکسیونل‌شدن نغمه‌ی متغیر در درجه‌ی شاهد و اضافه‌شدن مُد اوج/ عشاق به این آواز است. تغییرات وزنی و استفاده از آن‌ها در قالب‌های غزل و مثنوی از دیگر تغییراتی است که می‌توان نام برد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله آوازهای دوبیتی، شروه، دشتی، موسیقی مردمی بوشهر، موسیقی کلاسیک ایرانی،
عنوان انگلیسی The Arrival of Bushehr's Dobeity to Dastgahi music repertoire and their changes in Avaz Dashti
چکیده انگلیسی مقاله The transfer and transformation of folk music repertoire to classical music is always considered an important issue. One of these cases goes back to a part of Bushehr's folk music repertoire, known as Sharveh, which led to the formation of Avaz Dashti. Undoubtedly, other cultures have also influenced the structure of Dashti But the contribution of Bushehr's Sharveh_ha_i is particularly important here and historical developments show that the basis of the Avaz_ha_i Dashti is derived from Bushehr's songs. The most important questions of this research are the role of cultural and social contexts in the transfer of Sharveh songs to classical music, as well as the changes and metamorphoses created in the structure of these songs in order to adapt to the repertoire of Dastgah in the direction of the formation of Avaz Dashti. The research method in this article is descriptive-analytical and the method of collecting library resources and research in Bushehr region is used. The focus of the study in this article is on the repertoire of Mirza Abdallah's Avaz Dashti narrated by Nur Ali Broumand, one of the oldest narrations of Radifi. In treatises and other texts before the Safavid era, there is no mention of Dashti; however, it seems that the beginnings of this process go back to before the Qajar era. The importance of holding mourning religious rites related to Twelve Imam Shi'ism from the Safavid era onward attracted attention to “singing” in Ajam Iraq and highlighted the need for sad songs to hold these rituals. The transfer of the capital from Isfahan to Shiraz during the Zand period created a closer relationship with Bushehr. In this connection, Sharveh gradually received attention and was gradually considered as a part of Dastgah music repertoire. Their compatibility and similarity with the songs of Dastgah Shur gradually provided the basis for the creation of an independent Avaz. Sharveh_ ha after establishing their position in the internal structure of Dastgah Shur, when the Pentateuch Avaz-ha-i of the Dastgah Shur were formed, played a significant role in the formation of Avaz Dashti. The most important modal changes of Sharve_ ha in the process of transformation into a Avaz Dashti are the functionalization of the variable tone and the addition of the Owj/Oshagh mode to this song. Metrical changes and their use in Ghazal and Masnavi forms are also other changes.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله آوازهای دوبیتی, شروه, دشتی, موسیقی مردمی بوشهر, موسیقی کلاسیک ایرانی
نویسندگان مقاله رعنا زارع پور |
دانشگاه هنر تهران، تهران، ایران

سید حسین میثمی |
عضو هیأت علمی دانشگاه هنر تهران

نشانی اینترنتی https://dam.journal.art.ac.ir/article_1354_01e34b30a466de87fb0fbe104c9bb19a.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات