پژوهش و توسعه جنگل، جلد ۱۰، شماره ۲، صفحات ۲۸۱-۲۹۳
عنوان فارسی معرفی پارازیتوئیدهای پروانه گالزای صنوبر Paranthrene tabaniformis (Rott.) (Lepidoptera: Sesiidae) در شهرستان ارومیه
چکیده فارسی مقاله مقدمه و هدف: صنوبرها از جمله درختان تندرشدی هستند که در جنگلکاری و تولیدات چوبی کشور اهمیت زیادی داشته و عنصر اصلی سامانه­های بیشه­زراعی محسوب می­شوند. گونه­ها و کلن­های مختلف این درختان میزبان گونه­های زیادی از حشرات آفت و عوامل بیمار­یزای گیاهی هستند که باعث ایجاد خسارت در روی آنها می­شوند. پروانه گال­زای صنوبر Paranthrene tabaniformis (Rottemburg, 1775) (Lep: Sesiidae)  یکی از مهم­ترین آفاتی است که با تغذیه از نهال­های روبه­رشد این درختان، به­ویژه در نهالستان­ها، خسارت زیادی را به تولید این محصول با ارزش وارد می­کند. پارازیتوئیدها از مهم­ترین دشمنان طبیعی آفات مختلف هستند و به­عنوان یکی از عناصر کلیدی و تأثیرگذار نقش مهمی در تنطیم جمعیت آفات مختلف دارند. آنها با جلوگیری از افزایش انبوهی جمعیت آفات مانع از خسارت و ضرر و زیان اقتصادی در زیست­بوم­های زراعی، جنگلی و مرتعی می­شوند. شناسایی پارازیتوئیدهای پروانه گال­زای صنوبر موضوع تحقیق و بررسی محققان مختلف به­ویژه در کشورهای مجارستان و چین بوده است. آنها در تحقیقات خود چندین گونه از زنبورهای خانواده Braconidae و Ichneumonidae و دو گونه از مگس­های خانواده Tachinidae را به­عنوان پارازیتوئید این آفت جمع­آوری، شناسایی و گزارش کرده­اند. هدف از انجام این بررسی جمع­آوری و شناسایی پارازیتوئیدهای پروانه گال­زای صنوبر در زیست­بوم­های کشاورزی اطراف ارومیه است.  
 مواد روش­ها: به­منطور جمع­آوری و شناسایی پارازیتوئیدهای پروانه گال­زای صنوبر، گال­های محتوی لاروهای زمستان­گذران پروانه در اسفند ماه سال­های 1395 و 1396 از نهالستان­ها و بیشه­زارهای اطراف ارومیه جمع­آوری  و بعد از آغشته کردن آنها با پارافین مایع، در شرایط آزمایشگاهی در درون قفس­های پرورش نگهداری شدند. قفس­ها روزانه بازدید و با ظهور تدریجی حشرات کامل پروانه و پارازیتوئیدها از گال­های درون قفس­ها، پارازیتوئیدها جمع­آوری و برای شناسایی آماده­سازی شدند.
یافته­ها: براساس نتایج به­دست­آمده مشخص شد که لاروهای پروانه گال­زای صنوبر توسط زنبورهایی از خانواده­های Braconidae و Ichneumonidae به شرح زیر در منطقه ارومیه پارازیته می­شوند:

Bracon (Bracon) intercessor laetus (Wesmael, 1838) (Hymenoptera: Braconidae)
Bracon (Bracon) intercessor fulvus (Szépligeti, 1896) (Hymenoptera: Braconidae)
Iconella (Hym.: Braconidae)
Pristomerus vulnerator (Panz.) (Hym.: Ichneumonidae)
Liotryphon 1 (Hym., Ichneumonidae)

برای تمامی پارازیتوئیدهای شناسایی شده، پروانه گال­زای صنوبر به­عنوان میزبان جدید در ایران معرفی می­شود.
نتیجه­گیری کلی: پارازیتوئیدها به­عنوان عوامل فرادستی در شبکه­های غذایی زیست­بوم­ها، با پارازیته کردن و از بین بردن حشرات آفت نقش موثری در تنطیم و کاهش جمعیت آفات دارند. در این بررسی چهار جنس، دو گونه و دو زیرگونه شناسایی شدند که پارازیتوئید پروانه گال­زای صنوبر در منطقه ارومیه هستند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله پروانه گال‌زای صنوبر،پارازیتوئید،ارومیه،
عنوان انگلیسی An introduction to parasitoids of poplar clear-wing moth, Paranthrene tabaniformis (Rottemberg, 1775) (Lep., Sesiidae) in Urmia region, northwest Iran
چکیده انگلیسی مقاله Poplars are the fast- growing trees that are very important in forestry and wood production of the country. The poplar clear-wing moth, Paranthrene tabaniformis (Rottemburg, 1775) (Lep.: Sesiidae) is one of the most important pests that feed on the growing seedlings of these trees, especially in nurseries, causing great damage to the production of this valuable product. In order to collect and identify the biocontrol agents of this pest, the galls containing the overwintering larvae of the moth were collected in March 2015 and 2016 from the nurseries and forests around Urmia. After collection, infested poplar cuttings were transported to the laboratory of the Plant Protection Department of Urmia University and covered with paraffin. Cuttings were kept under laboratory conditions. With the gradual emerging of adult moths and parasitoids from the galls inside the cages, the parasitoids were collected and prepared for identification. Based on the obtained results, it was determined that the larvae of the poplar clear-wing moth were parasitized by parasitoids as follow:
- Bracon (Bracon) intercessor var. laetus (Wesmael, 1838) (Hymenoptera: Braconidae)
- Bracon (Bracon) intercessor var. fulvus (Szépligeti, 1896) (Hymenoptera: Braconidae)
- Iconella sp. (Hym.: Braconidae)
- Pristomerus vulnerator (Panz.) (Hym.: Ichneumonidae)
- Liotryphon sp.1 (Hym., Ichneumonidae)
Key words: Urmia, poplar clear-wing moth, parasitoids
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله پروانه گال‌زای صنوبر,پارازیتوئید,ارومیه
نویسندگان مقاله سامان ملکی |
کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

یونس کریم پور |
استاد، گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

نشانی اینترنتی https://jfrd.urmia.ac.ir/article_121513_97fc407b56f779908620d12bd766f523.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات