پژوهش و برنامه ریزی شهری، جلد ۷، شماره ۲۶، صفحات ۱-۲۰

عنوان فارسی سنجش و رتبه‌بندی شاخص‌های مؤثر در تقسیمات محله‌ای (مورد: محله‌های درکه و قیطریه منطقه یک کلانشهر تهران)
چکیده فارسی مقاله محله‌ها به‌عنوان یکی از عناصر اصلی مدیریت شهری و نمادی از یک شهر سنتی اسلامی از گذشته تا امروز موردتوجه برنامه ریزان قرارگرفته‌اند. تقسیمات محله‌های شهری از دوره اسلامی تا دوره جدید دستخوش تغییر و تحول شده است. محله بندی درگذشته بر اساس شاخص‌های اجتماعی و اقتصادی صورت گرفته است و در دوران معاصر بر اساس شاخص‌های کالبدی، سیاسی و اقتصادی صورت گرفته است. منطقه 1 شهر تهران نیز که شامل روستاهای قدیمی تغییر شکل یافته و محله‌های جدید شهری است، با توجه به شرایط پیش‌آمده، ناشی از مرزبندی‌های جدید با مشکلاتی چون جدایی گزینی اجتماعی، تفکیک فضایی درون محله، درهم‌ریختگی کاربری‌ها و محدودیت‌ها و مشکلات خدمات‌رسانی روبرو است. پژوهش حاضر با تحلیل شاخص‌های تقسیمات محله‌ای تدوین‌شده است. روش بکار گرفته‌شده توصیفی- تحلیلی است که از روش چندمعیاره (تاپسیس) جهت مرزبندی محلات موردمطالعه استفاده‌شده است. نتایج حاصل از مدل تاپسیس منعکس‌کننده این مطلب است که در بین مؤلفه‌های موردسنجش در بین دو گروه ساکنان محله و مسئولان، ویژگی اجتماعی و فرهنگی بیشترین نقش را در مرزبندی محلات داشته است تلفیق آن‌ها با شاخص‌های سیاسی، اداری، کالبدی و اقتصادی که کارایی بیشتری در مرزبندی محلات به همراه خواهد داشت. در نتیجه شاخص‌های مورد ارزیابی با در نظر گرفتن شرایط بومی، تأکید بر عناصر طبیعی محلات، ویژگی‌های مشترک فرهنگی ساکنان، ویژگی‌های اجتماعی و اقتصادی محلات، منافع مشترک مادی و معنوی با توجه به نشانه‌های هویت زا و با در نظر گرفتن مشارکت مردم در تعیین حدود محله حائز اهمیت است.محله‌ها به‌عنوان یکی از عناصر اصلی مدیریت شهری و نمادی از یک شهر سنتی اسلامی از گذشته تا امروز موردتوجه برنامه ریزان قرارگرفته‌اند. تقسیمات محله‌های شهری از دوره اسلامی تا دوره جدید دستخوش تغییر و تحول شده است. محله بندی درگذشته بر اساس شاخص‌های اجتماعی و اقتصادی صورت گرفته است و در دوران معاصر بر اساس شاخص‌های کالبدی، سیاسی و اقتصادی صورت گرفته است. منطقه 1 شهر تهران نیز که شامل روستاهای قدیمی تغییر شکل یافته و محله‌های جدید شهری است، با توجه به شرایط پیش‌آمده، ناشی از مرزبندی‌های جدید با مشکلاتی چون جدایی گزینی اجتماعی، تفکیک فضایی درون محله، درهم‌ریختگی کاربری‌ها و محدودیت‌ها و مشکلات خدمات‌رسانی روبرو است. پژوهش حاضر با تحلیل شاخص‌های تقسیمات محله‌ای تدوین‌شده است. روش بکار گرفته‌شده توصیفی- تحلیلی است که از روش چندمعیاره (تاپسیس) جهت مرزبندی محلات موردمطالعه استفاده‌شده است. نتایج حاصل از مدل تاپسیس منعکس‌کننده این مطلب است که در بین مؤلفه‌های موردسنجش در بین دو گروه ساکنان محله و مسئولان، ویژگی اجتماعی و فرهنگی بیشترین نقش را در مرزبندی محلات داشته است تلفیق آن‌ها با شاخص‌های سیاسی، اداری، کالبدی و اقتصادی که کارایی بیشتری در مرزبندی محلات به همراه خواهد داشت. در نتیجه شاخص‌های مورد ارزیابی با در نظر گرفتن شرایط بومی، تأکید بر عناصر طبیعی محلات، ویژگی‌های مشترک فرهنگی ساکنان، ویژگی‌های اجتماعی و اقتصادی محلات، منافع مشترک مادی و معنوی با توجه به نشانه‌های هویت زا و با در نظر گرفتن مشارکت مردم در تعیین حدود محله حائز اهمیت است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله

عنوان انگلیسی Defining neighborhood Division Indices in District, Tehran municipality (Darake, Niavaran and Gheytariye neighborhood)
چکیده انگلیسی مقاله Neighborhoods, as one of the key elements of city management and a symbol of the traditional Islamic city have been considered to date for planners. Urban neighborhoods division has changed from the Islamic period to the contemporary period. Neighborhoods Division in the past has based on social and economic indicators but contemporary neighborhoods divisions based on physical, political and economic indices. The region 1 of Tehran which includes the old deformed villages and new urban neighborhoods that faces with the problems of new neighborhood division such as social segregation, spatial separation within the neighborhood, land clutter and constraint of services. Use descriptive and analytical methods used in the multi-criteria method (TOPSIS) is used to guard neighborhoods studied. The results of TOPSIS reflects the fact that Among the components of Mvrdsnjsh in between neighborhood residents and authorities, social and cultural characteristics have the most important role in border areas Integrating them with indicators of political, administrative and economic framework that will bring more efficiency in border areas. The result of his research after the studying and analysis in neighborhoods divisions changes in region 1 of Tehran municipality especially in Gheytariye and Darake neighborhood is suggested the creation of sub neighborhoods model with observation of social and cultural cohesion. Modulation of social and cultural Indices with administrative and political Indices has more efficiency in neighborhoods divisions. In neighborhoods boundaries is important the consideration of local conditions, emphasizing the natural elements (river valleys and mountains), the common features of cultural inhabitants, the socio-economic characteristics of neighborhoods, common material and spiritual interests, identity signs and consider the public participation in determining the limit of neighborhood.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله

نویسندگان مقاله جمیله توکلی نیا |
عضو هیأت علمی جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه شهید بهشتی (Shahid beheshti university)

فرانک سعیدی فرد |
کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری و مدرس دانشگاه غیرانتفاعی آبا، تهران، ایران

نوبخت سبحانی |
دانشجوی دکتری برنامه ریزی شهری، واحد علوم تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات (Islamic azad university science and research branch)


نشانی اینترنتی http://jupm.miau.ac.ir/article_2084_f9c5d749739289122334a091a0270605.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1450/article-1450-315142.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات