|
|
رودکی ( پژوهش های زبانی و ادبی در آسیای مرکزی )، جلد ۷، شماره ۱۲، صفحات ۹۳-۱۰۲
|
|
|
| عنوان فارسی |
کلیات صدرالدین عینی و احیای لغت‌نامۀ او لغت نیم‌تفصیلی تاجیکی برای زبان ادبی تاجیک |
|
| چکیده فارسی مقاله |
پس از وفات صدرالدین عینی مسئلۀ نشر کلیات آثار او به‌میان آمد و طی دو سال، بایگانی آثار او به‌دقت مورد بررسی قرار گرفت. در سال‌های 1954-1956م، در میان دست‌خط‌های آرشیو شخصی عینی یک دسته مسوّده از کارهایی که در طی سالیان طولانی برای تألیف لغت‌نامۀ تاجیکی انجام داده بود، پیدا شد. به گفتۀ خود مؤلف، در کتاب مختصر ترجمۀ حال خودم، این لغت‌نامه 15هزار لغت را دربردارد؛ اما چون نسخۀ کامل آن در دست نیست، دقیقاً معلوم نیست عنوان آن چه بوده است. فقط در یکی از اوراق مسوّده که در آرشیو عینی باقی مانده، این اثر لغت نیم‌تفصیلی تاجیک برای زبان ادبی تاجیک نامیده شده است. در مقالۀ حاضر، نگارنده به‌تفصیل به تبیین روش خود برای تهیه و تکمیل علمی این لغت‌نامه پرداخته است. طبق گفتۀ او، مندرجات این کتاب بیش از 11هزار لغت است که 50 درصد این لغت‌ها از زبان زندۀ خلق تاجیک و 50 درصد دیگر از کتاب‌های لغت و ادبیات گرفته شده‌اند. نیمۀ 50 درصد دوم لغت‌هایی هستند که برای فایده بردن از ادبیات کلاسیک تاجیک به‌کار برده می‌شوند و نیمۀ دیگر نیز لغت‌هایی هستند که فعلاً در ادبیات نفیسۀ امروز تاجیک به‌کار می‌روند؛ اما معناهای آن‌ها برای عامۀ نوسوادان روشن نیست. نگارنده در پایان یادآور شده است که لغت‌های زبان زندۀ تاجیک که در این کتاب گرد آمده، خزانه زبان زندۀ خلق است که هنوز دست‌نارسیده است. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
|
|
| عنوان انگلیسی |
Куллиёти Садриддин Айнї ва эњёи луѓатномаи ў–«Луѓати нимтафсилии тољикї барои забони адабии тољик» |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Пас аз вафоти Садриддин Айнї масъалаи нашри Куллиёти осори ў ба миён омад ва тайи ду сол бойгонии осори ў ба диќќат мавриди баррасї ќарор гирифт. Дар солњои 1954-1956 м. дар миёни дастхатњои архиви шахсии Айнї як даста мусаввада аз корњое, ки дар тайи солиёни тўлонї барои таълифи луѓатномаи тољикї анљом дода буд, пайдо шуд. Ба гуфтаи худи муаллиф дар китоби «Мухтасари тарљумаи њоли худам» ин луѓатнома 15 њазор луѓатро дар бар дорад. Аммо чун нусхаи комили он дар даст нест, даќиќан маълум нест, унвони он чї будааст. Фаќат дар яке аз авроќи мусаввада, ки дар архиви Айнї боќї монда, ин асар «Луѓати нимтафсилии тољик барои забони адабии тољик» номида шудааст. Дар маќолаи њозир нигоранда ба тафсил ба табйини равиши худ барои тањия ва такмили илмии ин луѓатнома пардохтааст. Тибќи гуфтаи ў мундариљоти ин китоб беш аз 11њазор луѓат аст, ки 50 дарсади ин луѓатњо аз забони зиндаи халќи тољик ва 50 дарсади дигар аз китобњои луѓат ва адабиёт гирифта шудаанд. Нимаи 50 дарсади дувум луѓатњое њастанд, ки барои фоида бурдан аз адабиёти классики тољик ба кор бурда мешаванд ва нимаи дигар низ луѓатњое њастанд, ки феълан дар адабиёти нафисаи имрўзи тољик ба кор мераванд, аммо маъноњои онњо барои оммаи навсаводон равшан нест. Нигоранда дар поён ёдовар шудааст, ки луѓатњои забони зиндаи тољик, ки дар ин китоб гирд омада, хизонаи забони зиндаи халќ аст, ки њанўз дастнорасида аст. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
|
|
| نویسندگان مقاله |
کمال الدین عینی |
استادیار
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://www.rudaki.org/article_20632_138343ba44e5bafe9341ea9495eda83a.pdf |
| فایل مقاله |
اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/2416/article-2416-307990.pdf |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|