|
|
مطالعات میان رشته‌ای در علوم انسانی، جلد ۱۵، شماره ۳، صفحات ۵-۳۷
|
|
|
| عنوان فارسی |
هستی‌شناسی مسطح، فلسفه‌ای برای پژوهش‌ها و تصمیم‌سازی‌های همکاری رشته‌ای در دوران کنونی؛ گامی به سوی فرارشتگی |
|
| چکیده فارسی مقاله |
«دیدگاه‌های رابطه‌ای» از دهه 1990 به‌منزله رویکردی بدیل به بنیان‌های فلسفی علوم اجتماعی، با رد دوگانه‌انگاری و تفکر سلسله‌مراتبی سنت‌های مرسوم و همچنین اجتناب از کاستی‌های نظریه‌پردازی‌های میانه‌گرا مطرح شده‌اند. این دیدگاه‌ها با تأکید بر «پیچیدگی»، «به‌هم‌پیوستگی» و «عدم‌قطعیت» هستی، در پی تشریح فرایندهای «شوند» و پویایی‌های جامعه‌ای و انسانی‌اند. «هستی‌شناسی مسطح» یا «ژرف‌رابطه‌گرایی» متأخرترین این دیدگاه‌هاست. این مقاله قصد دارد با روش سنتزپژوهی، به‌طور جامع به معرفی و بسط مفهوم، ایده‌های کلیدی و پیش‌فرض‌های بنیادین هستی‌شناسی مسطح و ره‌آوردهای به‌کارگیری آن برای همکاری‌های رشته‌ای -که مبتلا به شکاف‌های متعدد التقاطی و نبود چارچوب روش‌شناختی منسجم است- بپردازد. «هستی‌شناسی مسطح» معتقد به «رابطه‌مندی»، «چندگانگی»، «ناهمگنی»، «پیشایندی‌بودن» و «فضا-زمان‌مندیِ» واقعیت است؛ و موجودیت‌ها را به‌شیوه‌ای ژرف‌رابطه‌ای، به‌مثابه همبستگی‌ها و پیکربندی‌های درهم‌تنیدهٔ پویا درنظر می‌گیرد که وجودشان وابسته به روابطِ درونی و بینابینی‌شان است. این دیدگاه خوانشی سیال از «قدرت» -خواه بین انسان‌ها، خواه بین گونه‌های انسانی و غیرانسانی- طرح می‌کند که پاسخگوی دغدغه‌های انتقادی درباره لزوم دربرگیرندگی اجتماعی و محیط‌زیستی است. بحران اخیر شیوع جهانی ویروس کرونا و چالش‌های تغییرات آب‌وهوایی گواه ادعاهای این دیدگاه‌اند. بنا بر انگاره‌های این دیدگاه، حوزه‌های دانشی عمیقاً به‌هم‌پیوسته‌اند و این نشان‌دهنده ضرورت همکاری‌رشته‌ای -اعم از چندرشته‌ای و میان‌رشته‌ای- است. از سوی دیگر، هستی‌شناسی مسطح بنیان‌های فلسفی همکاری‌رشته‌ای را اساساً به شیوه‌ای یکپارچه بازتعریف می‌کند و می‌تواند گامی به سوی شکل‌گیری فرارشته‌ها باشد. چنین دیدگاهی، هم در حوزه علوم اجتماعی و انسانی که با درک پدیده‌ها سروکار دارند، و هم در حوزه تصمیم‌سازی و سیاست‌گذاری عمومی که با رویکردی همکاری‌رشته‌ای به تجویز می‌پردازند، بایسته و شایستهٔ به‌کارگیری است. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
شوند،
پیشایند،
ژرف‌رابطه‌گرایی،
ناهمگنی،
چندگانگی،
رابطه‌مندی،
فضا-زمان‌مندی، |
|
| عنوان انگلیسی |
Flat ontology as a philosophy for co-disciplinary research and decision-making in present times: A step towards transdisciplinarity |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
"Relational perspectives" have been proposed since the 1990s as an alternative approach to the philosophical foundations of social sciences, rejecting hierarchical or binary modes of thought of conventional traditions and avoiding deficiencies of moderate theories. Emphasizing "complexity", "interconnectivity" and "uncertainty" of the world, these views provide accounts of human and social dynamics and processes of "becoming". The latest of these perspectives is "flat ontology" or "deep relationalism". This article provides a comprehensive account of the "flat ontology" concept, its key ideas, and fundamental assumptions through the Research Synthesis, and explores its contributions to co-disciplinary, often suffering from eclectic gaps and the absence of a coherent methodological framework. "Flat ontology" implies "relationality," "multiplicity," "heterogeneity," "contingency," and "spatiotemporality" of reality; and regards entities in a deeply relational way, as dynamic intertwined associations and configurations. This perspective proposes a fluid interpretation of "power", whether among humans or between human and non-human entities, and responds to critical concerns about the necessity of social and environmental inclusiveness. Recent global crises such as the Coronavirus pandemic and climate change confirm the validity of this perspective. According to this view, knowledge fields are deeply interconnected, underscoring the necessity of the co-disciplinary, including multidisciplinary and interdisciplinary. Furthermore, flat ontology redefines the philosophical foundations of the co-disciplinary, towards the transdisciplinarity. Applying such a perspective is important and necessary both in social sciences, which deal with social phenomena, and in public decision -making which prescribes generally in a co-disciplinary way. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
شوند,
پیشایند,
ژرف‌رابطه‌گرایی,
ناهمگنی,
چندگانگی,
رابطه‌مندی,
فضا-زمان‌مندی |
|
| نویسندگان مقاله |
راضیه موسوی خورشیدی |
دکتری شهرسازی، گروه برنامه‌ریزی و طراحی شهری و منطقه‌ای، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
محمدحسین شریف زادگان |
استاد گروه برنامه‌ریزی و طراحی شهری و منطقه‌ای، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://www.isih.ir/article_442_3dad36db9be9032f8a4f1bd3ba6d5ee0.pdf |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|