مهندسی آبیاری و آب ایران، جلد ۱۱، شماره ۴، صفحات ۱۴۱-۱۵۹
عنوان فارسی بررسی تغییرات نوسانات سطح آب زیرزمینی در حوضه آبریز هلیل رود جیرفت
چکیده فارسی مقاله دشت جیرفت با اقلیم خشک و نیمه‌خشک یکی از دشت‌هایی است که با افزایش برداشت چشمگیر آب زیرزمینی در سال‌های اخیر روبرو بوده است. هدف از این مقاله ارزیابی اثرات بارندگی و شرایط اقلیمی بر نوسانات سطح آب زیرزمینی دشت جیرفت است. برای این منظور از داده­های بارندگی 6 ایستگاه باران‌سنجی و تبخیرسنجی در طول دوره 95-1370 استفاده شد و با روش تیسن بندی و استفاده از داده‌های ماهواره Chirps مقدار متوسط بارندگی دشت محاسبه گردید. نتایج نشان داد همبستگی پیرسون بین بارش و سطح آب زیرزمینی 23/0 است. برای یافتن اثرات خشک‌سالی و ترسالی بر سطح آب زیرزمینی، از شاخص بارندگی استانداردشده (SPI) استفاده شد. نتایج تحلیل‌ها به‌صورت سری زمانی متوالی نشان داد که، SPI با مقیاس زمانی بلندمدت 7 ماهه از همبستگی بیشتری (35/0) با هیدروگراف سطح آب زیرزمینی دشت برخوردار است. بررسی داده‌های هیدروگراف دشت جیرفت در دوره آماری 95-1381 نشان داد که در این مدت سطح آب زیرزمینی به ‌اندازه 65/8 متر افت داشته و میزان متوسط افت سالانه 61/0 متر می­باشد. همچنین نتایج نقشه­های پهنه­بندی به روش کریجینگ در دوره‌های زمانی 5 ساله نشان داد که بخش­های جنوبی و مرکزی دشت دارای افت سطح آب زیرزمینی بیشتری هستند. در ادامه با استفاده از تحلیل خوشه‌ای وارد، دشت جیرفت به چهار خوشه تقسیم شد که برای خوشه 1 پیزومتر کلرود، خوشه 2 پیزومتر ساغری، خوشه 3 پیزومتر کُنارصندل و خوشه 4 پیزومتر چهره آباد انتخاب شدند. همبستگی بارش متوسط در هر خوشه با نوسانات سطح آب زیرزمینی با پیزومترهای منتخب آن خوشه به ترتیب کلرود (51/0r=)، ساغری (37/0r=)، کنارصندل (38/0r=) و چهره آباد (55/0r=) به دست آمد. با توجه به افت شدید سالانه و اضافه برداشت از دشت چنانچه اقدام جدی و مؤثری در این زمینه صورت نگیرد، این دشت در آینده نه‌تنها با تشدید پیامدهای زیست‌محیطی، بلکه با مشکلات اقتصادی و اجتماعی نیز مواجه خواهد ‌شد
کلیدواژه‌های فارسی مقاله آب زیرزمینی، شاخص SPI، جیرفت، خشک‌سالی،
عنوان انگلیسی Investigating the Groundwater Fluctuations Level in Basin of Halil River, Jiroft
چکیده انگلیسی مقاله Jiroft Plain with arid and semi-arid climate is one of the plains that experienced a significant increase in groundwater depletion in recent years. In the present study, to investigate the effects of precipitation and climatic conditions on the fluctuations of groundwater level, precipitation data of 6 rain-gage and evaporation stations during 1992-2014 were used and the average amount of precipitation of plain was calculated by Thiessen polygon method using Chirps satellite data. The results of the Pearson correlation between precipitation and level of groundwater showed a correlation of 0.23. However, the Standardized Precipitation Index was used to find the effects of drought and wet periods on the groundwater level. The results of consecutive time series analysis showed that SPI7 with 7 months long term scale has more correlation (0.35) with the groundwater level of plain. Evaluation of the hydrographic data of Jiroft plain in the statistical period of 2003-2014 showed that during this period, the groundwater level dropped by 8.65 meters and the average annual decrease is 0.61 meters. Also, the results of zoning maps using the Kriging method over 5-year intervals showed that the groundwater level decrease in the south and central parts of the plain had more drop. Then, using Ward analysis, Jiroft plain was divided into four clusters, which for cluster 1 Kalroud piezometer, for cluster 2 Saghari piezometer, for cluster 3, Konarsandal piezometer and Finally for cluster 4, Chehre Abad piezometer were selected. The correlation of average precipitation in each cluster with groundwater level fluctuations with the selected piezometers of that cluster were 0.51, 0.37, 0.38 and 0.55 for Kalroud, Saghari, Konarsandal and Chehre Abad respectively. Due to the sharp annual decline and over-depletion of the plain, if serious and effective action is not taken in this regard, this plain will not only by exacerbate environmental consequences but also will face economic and social problems in the future.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله آب زیرزمینی, شاخص SPI, جیرفت, خشک‌سالی
نویسندگان مقاله محمد نادریان فر |
عضو هیات علمی دانشگاه جیرفت

ارسلان فاریابی |
گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، گروه مهندسی آب

شاپور کوهستانی |
گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت

مریم صفوی گردینی |
دانشجوی دکتری، دانشکده کشاورزی، گروه مهندسی آب، دانشگاه بیرجند، خراسان جنوبی، ایران

نشانی اینترنتی https://www.waterjournal.ir/article_133694_8ca2829cac06686da181a042b98d467c.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات