این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
علوم زمین، جلد ۲۹، شماره ۱۱۶، صفحات ۲۵۳-۲۶۴
عنوان فارسی رسوب شناسی و محیط‌های رسوبی تالاب های جنوب و جنوب غرب دریاچه ارومیه
چکیده فارسی مقاله دریاچه ارومیه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین دریاچه‌های فوق اشباع از نمک جهان واقع در شمال‌غرب ایران است. تعداد زیادی تالاب در حواشی دریاچه ارومیه به­ویژه در بخش جنوب دریاچه واقع شده است. تالاب­ها به عنوان یکی از بسترهای ثبت وقایع محیطی و اقلیمی حائز اهمیت هستند. بررسی رسوب­شناسی و پارامترهای آماری رسوب­شناسی در تحلیل محیط‌های رسوبی مختلف در رسوبات تالاب­های جنوبی اطراف دریاچه ارومیه شامل تالاب کانی برازان و سولدوز، موضوع پژوهش حاضر می‌باشد. هدف از این پژوهش بازسازی نوسانات سطح آب دریاچه ارومیه و تأثیر آن بر محدوده­های تالابی در دوره هولوسن است. به این منظور تعداد 24 مغزه رسوبی با بیشینه ژرفای 12 متر و مجموع عمق حدود 200 متر با استفاده از مغزه‌گیر دستی و تعداد 8 مغزه دست نخورده توسط ویبراکورر برداشت و بررسی شد.ر خساره‌های رسوبی براساس بافت و ساخت رسوب، ترکیب رسوبات تخریبی و مواد آلی، رنگ، وجود بقایای گیاهی و صدفی و سایر مؤلفه­های ماکروسکوپی شناسایی و تفکیک شدند. نمونه برداری براساس تغییر در نوع رسوبات و رخساره‌های رسوبی انجام گرفت. تعداد 150عدد نمونه رسوبی جهت انجام آنالیز دانه‌بندی تفکیک شد.دانه‌بندی نمونه­ها به دو روش الک مرطوب و ذرات ریزتر از ماسه (سیلت و رس) توسط دستگاه لیزر (Laser particle Sizer Analysette) انجام شد و با استفاده از نرم افزار سدی لایزر (Sedilizer) پارامترهای آماری رسوب­شناسی محاسبه شد و در نرم‌افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. تعداد 2 نمونه از بقایای گیاهی به روش ایزوتوپ C14-AMS، برای آنالیز سن سنجی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج، گویای وجود 8 رخساره، متعلق به 3 محیط‌ رسوبی دریاچه‌ای، تالابی و رودخانه‌ای است. نتایج سن­سنجی نیز نشانگر نرخ متوسط رسوب‌گذاری در بخش جنوبی دریاچه ارومیه حدود 5/0 میلی­متر در سال می­باشد. با این وجود نرخ رسوب‌گذاری برای عمق­های مختلف رسوبات متفاوت است. براساس تحلیل­های مغزه­های مختلف، بازسازی جغرافیای قدیمه جنوب دریاچه ارومیه و میزان گسترش آن در 20 هزار سال گذشته انجام گرفت. این مطالعه نشان می‌دهد که در کواترنری پایانی دریاچه ارومیه تا ابتدای دلتای فعلی سیمینه­رود گسترش داشته است. در انتهای پلیستوسن و ابتدای هولوسن پسروی خطوط ساحلی در بخش جنوبی و پیشروی رسوبات آبرفتی رودخانه زرینه­رود و سیمینه­رود در جنوب منطقه اتفاق افتاده است. هولوسن پایانی، با کاهش سطح تراز آب و ایجاد شرایط کمی خشک (در حدود 4 هزار سال گذشته) و گسترش پلایای حاشیه‌ای همراه بوده است. از حدود 2 هزار سال پیش نیز شرایط امروزی بر منطقه حاکم بوده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله دریاچه ارومیه، تالاب کانی برازان، تالاب سولدوز، رسوب‌شناسی، محیط‌های رسوبی، مغزه رسوبی،
عنوان انگلیسی Sedimentology and sedimentary environments of South and southwestern wetlands of Lake Urmia
چکیده انگلیسی مقاله Lake Urmia is one of the largest salt supersaturated lakes in the world that is located in northwestern Iran. Many wetlands are located around of Lake Urmia, especially in the southern part of the lake. Wetlands are important as a platform for recording environmental and climatic events. The subject of this research is studying sedimentology and statistical parameters of sedimentology in the analysis of different sedimentary environments in the sediments of southern wetlands around Lake Urmia, including Kani Barazan and Solduz wetlands. The purpose of this study is reconstructing the fluctuations of the water table of Lake Urmia and its effect on wetland areas in the Holocene period. For this purpose, sedimentary cores with maximum depth of 12 meters and total depth of about 200 meters using a handi auger and 8 hole cores by a vibra corer were collected and examined. Sedimentary facies were identified and separated based on texture and sediment structure, composition of destructive sediments and organic matter, color, presence of plant remnant and shell residues and other macroscopic components. Sampling was performed based on changes in the type of sediments and sedimentary facies. 150 sediment samples were separated for grain size analysis. The samples were analyzed using two methods, wet sieving and particles smaller than sand (silt and clay) by laser device (Laser particle Sizer Analysette). Statistical parameters of sedimentology were calculated using Sedilizer software and were analyzed by SPSS software. Two samples of plant remnant were dated by C14-AMS isotope method. The results indicate that there are 8 facies, belonging to 3 sedimentary environments of lake, wetland and alluvial. The dating results show the average sedimentation rate in the southern part of Lake Urmia is about 0.5 mm per year. However, sedimentation rates vary in different sediment depths. According to the analysis of different cores, the reconstruction of the paleogeography of the south of Lake Urmia and it`s extention had been done in the last 20,000 years. This study shows that in the late quaternary Lake Urmia has expanded to the beginning of the current Siminehrud. At the late Pleistocene and the early Holocene, the coastline regression in the southern part and the alluvial sediments of the Zarrinehrood and Siminehrood rivers occurred in the south of the region. The late Holocene was associated with decreasing water table, slightly dry conditions (around 4000 years ago) and the expansion of marginal playa. The situation in the region has been permanent for about 2000 years.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله دریاچه ارومیه, تالاب کانی برازان, تالاب سولدوز, رسوب‌شناسی, محیط‌های رسوبی, مغزه رسوبی
نویسندگان مقاله بیتا میرزاپور |
دانشجوی دکتری ، گروه علوم زمین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

راضیه لک |
دانشیار، پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

سید محسن آل علی |
استادیار، گروه علوم زمین، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

مرتضی جمالی |
دکتری زمین شناسی، عضو مرکز ملی تحقیقات فرانسه، CNRS- پاریس- فرانسه

رضا شهبازی |
دکتری زمین‌شناسی، گروه مخاطرات، زمین شناسی مهندسی و زیست محیطی، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

نشانی اینترنتی http://www.gsjournal.ir/article_114221_5addec49a6bfc71e95fa9abf54dccfe9.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات