پژوهشنامه ادیان، جلد ۱۶، شماره ۲، صفحات ۲۰۲-۲۲۹

عنوان فارسی کنش دوسویۀ دین و خرد براساس سلسله مراتب ظهور در عوالم هستی در زردشتی متأخر
چکیده فارسی مقاله از مهم‎ترین جلوه‎های خرد خداوند، کنش دوسویۀ دین و خرد است. این پژوهش به‎روش توصیفی تحلیلی با بررسی شواهدی از متون زردشتی، درصدد تحلیل و ارزیابی رابطۀ متقابل دین و خرد است: خرد خداوند، خیمِ جاودانیِ اوست و دین در گوهر خود، خردمندی خداست. خداوند از راه خرد، آفرینش را بنیان نهاده و فلسفۀ هستی براساس نبرد کیهانی است؛ پیروزی در این نبرد براساس پیمانی است که خاستگاه‎اش «آسن خرد» ایزدی است و مبارزه همیشگی با افراط و تفریطی که برآمده از بی‎خردی است. کنش متقابل دین و خرد در زردشتی جلوه‎های گوناگونی دارد که به‎مراتب در عوالم سریان دارد. این جستار ابتدا کنش‎های دوسویۀ دین و خرد در زردشتی را مورد کنکاش قرار داده، آنگاه با تحلیل این جریان‎ها به‎این نتیجه نائل شده‎ است که بنیاد همه آنها، همه‎آگاهی اورمزد می‎باشد که سبب سازگاری دین و خرد است. با ژرف‎نگری این مؤلفه‎ها به‎آغاز اصلی (خرد خداوند) باز می‎گردیم که گواه حقیقی آن در آدمی، دادگری یا خرد ایزدی داشتن (yazadān-xradīs) است که عالی‎ترین تجلی خرد اوست.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله به‎دین مزدیسنی، همه‎آگاهی هرمزد، خردخواهی، میان‎اندیشی، دادگری،

عنوان انگلیسی Mutual Interaction between Religion and Wisdom Based upon the Hierarchy of Appearance in the Worlds of Existence in the Later Zoroastrianism
چکیده انگلیسی مقاله The article explores the significant interaction between religion and wisdom in Zoroastrianism, with a focus on certain evidences from Zoroastrian texts. According to the research, God's wisdom is his fundamental nature (xēm), and religion is essentially God's wisdom. The authors also emphasize that God has created the world through his wisdom and based on the cosmic war, where to be the winner is rooted in a covenant between the Good and the Evil to fight against ignorance and extremism. This mutual interaction between religion and wisdom is hierarchical and manifested throughout the world. The research investigates the processes and concludes that their foundation is xradīharwisp-āgāh, which is the philosophical interdependence of religion and wisdom. By delving into these grounds, the research returns to the primary origin of God's wisdom, which is denoted by Justice or yazadān-xradīs, the highest manifestation of his wisdom in humans.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله به‎دین مزدیسنی, همه‎آگاهی هرمزد, خردخواهی, میان‎اندیشی, دادگری

نویسندگان مقاله سیده سوزان انجم روز |
استادیار ادیان و عرفان تطبیقی دانشگاه تهران

محمدکاظم علمی |
دانشیار گروه فلسفه دانشگاه فردوسی مشهد

قربان علمی |
دانشیار گروه ادیان و عرفان تطبیقی، دانشکده الهیات دانشگاه تهران


نشانی اینترنتی https://jrs.srbiau.ac.ir/article_22245_82164383d975a3ed13e9945072bcb4ec.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات