تاریخ و تمدن اسلامی، جلد ۱۹، شماره ۱، صفحات ۱۱۹-۱۴۵

عنوان فارسی تجربه استعمار انگلیس در هند و رویکرد ضداستعماری ایرانی: علل آغاز و رواج باورهای ضداستعماری در میان ایرانیان
چکیده فارسی مقاله ایران تجربه مستعمره­ شدن را نداشت، اما رویکرد ضداستعماری در میان ایرانیان رواج داشته‌است. ریشه چنین رویکردی اغلب در بستر تاریخ روابط ایران با قدرت‌های اروپایی نظیر انگلیس و روسیه و دخالت این کشورها در مسائل داخلی ایران مورد مطالعه قرار گرفته‌است. فرض بر این است که ایرانیان برای ترویج افکار ضداستعماری، وقتی خود تجربه استعمار را نداشتند، از یک نمونه تاریخی سرزمین مستعمره برای ترویج دیدگاه‌های خود بهره برده‌اند. در این میان، استعمار انگلیس در هند، سرزمین همسایه، مورد توجه ایرانیان بود. مسئله این است که آیا تجربه استعمار هند، می‌توانسته به عنوان الگویی از تجربه استعمار در نظر ایرانیان باشد و یکی از عوامل شکل‌گیری رویکرد ضداستعماری‌شان شده باشد؟ این مسئله در این پژوهش با توصیف و تبیینی تاریخی و بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای دنبال شده‌است. ازاین‌رو، آراء ایرانیانی که در موضوعات مختلف به حضور انگلیس در هند واکنش نشان دادند مورد ارزیابی قرار گرفته‌است. نتیجه این مقاله نشان می‌دهد که تجربه استعمار هند یکی از سرچشمه‌های آغاز رویکرد ضداستعماری ایرانی بوده‌است و ایرانیان با ترس از نابودی هویت دینی و ملی، همواره از تاریخ هند تحت تسلط انگلیس برای ترویج افکار ضداستعماری بهره می‌بردند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله ایرانیان و استعمار، رویکرد ضداستعماری، هند بریتانیا، استعمار انگلیس،

عنوان انگلیسی British India and Anti-Colonial Discourse in Contemporary Iran: The Causes of the Beginning and Spread of Anti-Colonial Beliefs among Iranians
چکیده انگلیسی مقاله Although Iran has never been formally colonized, the anti-colonial ideology was disseminated there. The root of Iranian anti-colonial thoughts, often, has been studied in the context of the history of the relations between Iran and European powers such as Britain and Russia. The current research suggests a new opinion and assumes that Iranian used the experience of British colonial in India to form and propagate the anti-colonial discourse. Since the second half of 19th century, a variety of texts concerning British rule in India has written in Persian. A content analysis of these works and the social conditions in which they were embedded indicate that the anti-colonial discourse in Iran was because of fear of loss of national and religious identity and so, they tried to use the British colonial adventures in India for publicizing the anti-colonial ideology.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله ایرانیان و استعمار, رویکرد ضداستعماری, هند بریتانیا, استعمار انگلیس

نویسندگان مقاله فرهاد حاجری |
دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

عبدالرحیم قنوات |
دانشیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

محسن معصومی |
دانشیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران


نشانی اینترنتی https://jhcin.srbiau.ac.ir/article_22306_1734da48cba02157d220e0cb96a1d33d.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات