پژوهشنامه تاریخ اسلام، جلد ۱، شماره ۴۴، صفحات ۶۵-۸۲
عنوان فارسی اهمیت گزارش مورخان ارمنی در ثبت حوادث فتوحات اعراب در دو قرن اول هجری (با استناد به دو کتاب تاریخ سبئوس و تاریخ غِوُند)
چکیده فارسی مقاله آغاز فتوحات اعراب مسلمان و فروپاشی امپراتوری ساسانی نقطه عطفی در تاریخ ایران و مناطق پیرامون آن است. فتوحات اسلامی سرفصل جدیدی از حوادث تاریخ اسلامی را رقم زده است. ثبت این حوادث توسط مورخان عرب و ایرانی با دو قرن تأخیر انجام شد. در این حین مورخان ارمنی به‌ویژه سبئوس و غوند که در قرن 7 و 8 میلادی به ثبت و ضبط این وقایع پرداختند، اولین مورخان غیرمسلمان در حوزه تاریخ‌نگاری فتوحات اسلامی هستند. در حوزه فتوحات اعراب خصوصاً فتح ایران، گزارش‌های گوناگونی به قلم مورخان عرب و ایرانی ارائه شده­است. این گزارش­ها با فاصله زمانی بسیار زیاد پس از وقوع حوادث، روایت شفاهی چند نسل و تحت تأثیر باورهای اعتقادی و هویتی راویان ارائه شده­است. سؤال پژوهش حاضر این است که گزارش­های منابع ارمنی سده 7 و 8 میلادی درباره فتوحات اعراب مسلمان حاوی چه ویژگی‌هایی است؟ فرضیه پژوهش حاضر این است که گزارش­های منابع دست اول ارمنی در مورد استفاده مورخان مسلمان قرار گرفته است. پژوهش حاضر که به روش توصیفی و تطبیقی و با استناد به گزارش­های تاریخ سبئوس و تاریخ غِوُند انجام شده نشان می‌دهد که گزارش‌های مورخان ارمنی درباره فتوحات اعراب از لحاظ زمانی هم‌عصر فتوحات اسلامی و از نظر اعتقادی و هویتی بی‌طرفانه‌تر نوشته شده­است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تاریخ‌نگاری اسلامی، تاریخ سبئوس، تاریخ غِوُند، فتح ایران، فتوحات اسلامی، منابع ارمنی.
عنوان انگلیسی The importance of Armenian historians’ reports in recording the events of the Arab conquests in the first two centuries of Hijri (with reference to the two books of Sebeos history and Ghevond history)
چکیده انگلیسی مقاله The beginning of the Muslim Arab conquests and the collapse of the Sassanid empire is a turning point in Iran's history and its surrounding regions. Islamic conquests have marked a new chapter in the events of Islamic history. These events were recorded by Arab and Iranian historians two centuries later. Meanwhile, Armenian historians especially Sebeos and Ghevond, who recorded these events in the 7th and 8th centuries AD, are the first non-Muslim historians in the field of the historiography of Islamic conquests. In the field of Arab conquests especially the conquest of Iran, various reports have been presented by Arab and Iranian historians. These reports have been presented long after the events, the oral narrative of several generations, and influenced by the narrators' beliefs and identity. The question of the present research is what are the characteristics of the reports of the Armenian sources of the 7th and 8th centuries AD about the conquests of Muslim Arabs? The hypothesis of the research is that the reports of Armenian first-hand sources have been used by Muslim historians. This research using a descriptive and comparative method and based on historical reports of Sebeos and Ghevond indicates that the Armenian historians' reports about the Arab conquests were written at the same time as the Islamic conquests and more impartial in regards to belief and identity.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Islamic historiography, Sebeos history, Ghevond history, Iranian conquests, Islamic conquests, Armenian sources.
نویسندگان مقاله بهمن زینلی | bahman zeinali
Assistant professor, Department of history, University of Isfahan
دانشگاه اصفهان

علی اکبر جعفری | ali akbar jafari
Accociate professor, Department of history, University of Isfahan
دانشگاه اصفهان

هایک ساریان | Hayek sarian
Master of Iran history in Islamic period, Department of history, University of Isfahan
دانشگاه اصفهان

نشانی اینترنتی http://journal.isihistory.ir/browse.php?a_code=A-10-98-3&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات