تحقیقات مرتع و بیابان ایران، جلد ۲۹، شماره ۳، صفحات ۲۰۱-۲۱۰
عنوان فارسی تأثیر قرق و تغییرات آب و هوایی بر خصوصیات پوشش گیاهی در رویشگاه‌های شور حاشیه کویر میقان اراک
چکیده فارسی مقاله تخریب مداوم پوشش گیاهی و خاک مراتع عمدتاً ناشی از عوامل طبیعی یا انسانی مانند چرای بی‌رویه دام است و شناخت میزان تغییرات انجام شده در اکوسیستم‌های مرتعی و علت آنها برای مدیریت مراتع ضروریست. بر این اساس پایش و بررسی روند تغییرات پوشش گیاهی و خاک در دو سایت قرق و تحت چرای دام در رویشگاه‌های شور حاشیه کویر میقان اراک طی سال‌های 1396 تا 1400 انجام شد. در هر سایت برای اندازه­گیری پارامترهای گیاهی مانند درصد پوشش، تراکم و تولید از روش نمونه‌برداری تصادفی- سیستماتیک در طول شش ترانسکت به فواصل 100 متر از یکدیگر استفاده شد و نمونه‌برداری خاک نیز در طول ترانسکت‌های آماربرداری پوشش گیاهی انجام گردید. نتایج نشان داد که میزان تاج پوشش گیاهی سایت چرا شده در طول دوره آماربرداری از 43/23 تا 67/28 درصد و در سایت قرق از 8/32 تا 40 درصد در سال‌های مختلف متغیر بوده است. میانگین تولید کل علوفه سایت قرق در طول دوره آماربرداری از 6/174 تا 5/203 کیلوگرم در هکتار و میانگین تولید کل علوفه سایت چرا شده از 2/117 تا 1/139 کیلوگرم در هکتار در سال‌های مختلف متغیر بود. بیشترین مقادیر درصد پوشش و تولید علوفه کل سالانه در سال پرباران‌تر 1398 با 490 میلیمتر بارندگی و کمترین مقادیر پارامترهای مذکور در سال کم باران‌تر 1400 با 223 میلیمتر بارندگی سالانه مشاهده گردید. وضعیت مرتع به روش چهار فاکتوره در سایت قرق از درجه ضعیف تا خوب و در سایت چرا شده از درجه ضعیف تا متوسط در سال‌های مختلف متغیر بود. گرایش مرتع در سال‌های مختلف در سایت قرق مثبت یا ثابت و در سایت چرا شده منفی بود. بررسی شاخص­های خاک نشان داد که در طول دوره ارزیابی در سایت قرق و چراشده تغییرات شاخص‌های کربن آلی، پتاسیم و نیتروژن در سطح پنج درصد معنی‌دار بوده و تغییرات سایر شاخص‌ها معنی‌دار نشد. نتایج آزمون همبستگی و رگرسیون نیز نشان داد که میزان بارندگی سالانه و بارندگی فصل رویش بیشترین همبستگی مثبت را با تغییرات میزان تاج پوشش و تولید علوفه گیاهان منطقه دارند و بعد از آن فاکتورهای کربن آلی، نیتروژن، فسفر و پتاسیم همبستگی بالایی با نوسانهای تاج پوشش و تولید گیاهان داشتند. به‌طورکلی دو عامل چرای دام و نوسانهای اقلیمی به‌ویژه تغییرات میزان بارندگی سالانه بیشترین تأثیر را بر تغییرات خصوصیات پوشش گیاهی مراتع مورد مطالعه داشتند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله استان مرکزی، پایش مرتع، تولید علوفه، گرایش مرتع، مدیریت مرتع،
عنوان انگلیسی The effect of exclosure and climate changes on vegetation characteristics in the saline habitats of Meyghan playa margin, Arak
چکیده انگلیسی مقاله
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله استان مرکزی, پایش مرتع, تولید علوفه, گرایش مرتع, مدیریت مرتع
نویسندگان مقاله علی فراهانی |
استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران

علیرضا افتخاری |
استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

حمید رضا میرداودی |
استادیار، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران

غلامرضا گودرزی |
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران

نشانی اینترنتی https://ijrdr.areeo.ac.ir/article_127631_2c61a26483d00595e6a7522fc7888046.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات