تحقیقات آب و خاک ایران، جلد ۵۳، شماره ۶، صفحات ۱۳۵۹-۱۳۷۲
عنوان فارسی ارزیابی محصول WaPOR فائو و الگوریتم PYSEBAL در تخمین مقدار نیاز آبی دشت قزوین بر اساس هوش‌مصنوعی
چکیده فارسی مقاله تبخیر-تعرق یک جزء اساسی از چرخه هیدرولوژی و به‌عنوان یک عنصر کلیدی مدیریت منابع آب به­ویژه در مناطق خشک و نیمه­خشک است. امروزه فناوری سنجش‌ازدور امکان برآورد تبخیر - تعرق در سطوح وسیع را فراهم نموده است بنابراین استفاده از این فناوری می­تواند به‌عنوان یک روش امیدوارکننده به‌منظور کاهش تغییرات مکانی تبخیر-تعرق به شمار آید. در این پژوهش به بررسی تغییرات روزانه، ماهانه و فصلی تبخیر-تعرق واقعی با استفاده از مدل جهانی محصول WaPOR و الگوریتم PYSEBAL در دشت قزوین طی بازه زمانی 2015 تا 2021 پرداخته شد. نتایج به‌دست‌آمده در این پژوهش با روش هارگریوز و سامانی که به‌عنوان روش تجربی دقیق­ در منطقه است مورد مقایسه قرار گرفت. بررسی انحراف میانگین مقادیر برآورد­شده از مقادیر مشاهده­شده در مقیاس روزانه در هر دو مدل نشان داد که الگوریتم PYSEBAL از اختلاف کمتری برخوردار بوده و در بیشتر مواقع به مقادیر به‌دست‌آمده از روش تجربی نزدیک­تر بود درحالی‌که در محصول WaPOR تقریباً در تمام طول بازه مورد بررسی با کم­برآوردی نسبت به روش تجربی همراه بود. محصول WaPOR توانست تا حد مناسبی میزان تغییرات تبخیر-تعرق فصلی را نمایش دهد اما از دقت مناسبی برخوردار نبود این محصول در فصل بهار و تابستان تا حدود مناسبی دقت قابل‌قبول داشت اما در فصل پاییز و زمستان از میزان دقت آن کاسته می­شود. نتایج نشان داد که محصول WaPOR می­تواند امکان تعیین نیاز آبی برای هر بازه زمانی را فراهم آورد، بنابراین می­تواند نقش مهمی در مدیریت منابع آب، تعیین آب مصرفی موردنیاز ارائه دهد. الگوریتم PYSEBAL نتایج دقیق­تری را نسبت به محصول WaPOR ارائه داد، به­طوری که مقدار ضریب همبستگی در الگوریتم PYSEBAL و مدل WaPOR به ترتیب برابر با مقدار 51/1 و86/2 میلی­متر بر روز و مقدار ضریب همبستگی نیز به­ترتیب با 87/0 و 64/0 همراه بود. بنابراین درصورتی‌که مطالعات برآورد مقدار تبخیر-تعرق برای مساحت­های بزرگ (همچون حوضه) و بازه‌های زمانی بلندمدت مدنظر باشد استفاده از محصول WaPOR نیز با توجه به عدم وجود خلأ داده­ای می­تواند نقش مناسبی در مدیریت منابع آب و نیاز آبی منطقه یا حوضه ارائه دهد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تبخیر-تعرق واقعی،مدل جهانی،بیلان انرژی سطحی،مدیریت منابع آب،سنجش از دور،
عنوان انگلیسی Evaluation of FAO WaPOR product and PYSEBAL algorithm in estimating The amount of water consumed
چکیده انگلیسی مقاله Evapotranspiration is an essential component of the hydrological cycle and a key element of water resources management, especially in arid and semi-arid regions. Today, remote sensing technology has made it possible to estimate evapotranspiration on a large scale, so using this technology can be considered as a promising method to reduce the spatial variation of evapotranspiration. In this study, the daily, monthly and seasonal changes of actual evapotranspiration were investigated using the global model of WaPOR product and PYSEBAL algorithm in Qazvin plain during the period from 2015 to 2021. The results obtained in this study were compared with Hargreaves and Samani evapotranspiration data, which is an accurate empirical method in the region. The mean deviation of the estimated and observed data in the daily scale in both models shows that the PYSEBAL algorithm has a more negligible difference and, in most cases, is close to the data obtained from the empirical method. While in WaPOR product, it was associated with underestimation compared to the empirical method during the almost entire period. WaPOR product was able to show the amount of seasonal evapotranspiration changes to a good extent, but it did not have good accuracy. This product had acceptable accuracy in spring and summer, but in autumn and winter, its accuracy decreases. The results showed that the WaPOR product can provide water needs for each time period, so it can play an important role in managing water resources, determining the required water consumption. PYSEBAL algorithm presented more accurate results than WaPOR product, so that the correlation coefficient values in PYSEBAL algorithm and WaPOR model are equal to 1.51 and 2.86 mm / day and the correlation coefficient values were 0.87 and 0.64, respectively. Therefore, if the studies on estimation of the amount of evapotranspiration for large areas (such as basins) and long periods are considered, the use of WaPOR products due to the lack of missing data can play a suitable role in managing water resources and water needs for the region or basin.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله تبخیر-تعرق واقعی,مدل جهانی,بیلان انرژی سطحی,مدیریت منابع آب,سنجش از دور
نویسندگان مقاله محدثه السادات فخار |
گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران.

عباس کاویانی |
عضو هیات علمی گروه مهندسی آب دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

نشانی اینترنتی https://ijswr.ut.ac.ir/article_90257_ea68325e6db6f870e07898f9d590c4cb.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات