یافته های نوین زمین شناسی کاربردی، جلد ۸، شماره ۱۶، صفحات ۹۸-۱۰۷
عنوان فارسی عوامل موثر بر روند ریزشوندگی به سوی پایین دست در رودخانه های با بستر گراولی: نمونه هایی از باختر و شمال ایران
چکیده فارسی مقاله روند ریزشونده به سمت پایین­دست رودخانه­ها در اثر جورشدگی هیدرولیکی و سایش دانه­ها ایجاد می­شود. افت سرعت و قدرت جریان به سوی پایین­دست باعث حمل انتخابی رسوبات و در نتیجه کاهش اندازه دانه­ها در این راستا می­شود. با این وجود، ناپیوستگی­هایی در این روند رخ می­دهد. در این پژوهش، هفده رودخانه کشور واقع در پهنه­های ساختاری ایران مرکزی، سنندج-سیرجان و زاگرس برای شناخت اثر شش عامل ایجاد ناپیوستگی در روند ریزشوندگی به سوی پایین دست رودخانه­ها آزموده شده­اند: ورود منابع کناری، تغییر لیتولوژی، برداشت شن و ماسه رودخانه­ای، وجود گسل در مسیر و افزایش شیب بستر. اولین عامل موجب دو نوع ناپیوستگی:­ 1- به صورت پرش ناگهانی (در صورت ورود شاخه فرعی با بار گراولی، تغییر لیتولوژی به سنگ­های نامقاوم­تر به سوی پایین­دست، تغییر شیب و یا وجود گسل در مسیر) و 2- روند درشت شونده موقتی اندازه دانه (در صورت وجود منابع واریزه در مسیر) می­شود.برداشت شن و ماسه رودخانـه­ای موجب شدت موقـتی روند ریز شـوندگی می­شود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله ریزشوندگی، رودخانه، ایران،
عنوان انگلیسی Controlling factors of downstream-fining trend in gravel-bed rivers: examples from western and northern Iran
چکیده انگلیسی مقاله The downstream-fining trend in river-bed sediments occurs due to the hydraulic sorting and grain erosion. Downward decrease in velocity and stream power causes selective sediment entrainment which results in a fining trend in the grain size. However, some discontinuities occur in this trend. In this study, five controlling factors which cause these discontinuities were tested in the studied rivers: side sediment sources, change in the basin lithology, mining, fault and basin slope. The first factor causes two types of discontinuities: 1- abrupt increase in the grain size (due to confluence of a gravel-bed side channel) and 2- a temporary coarsening trend (in case of side-channel screes). Mining (i.e. river sand and granule) results a temporary increase in the fining trend and occurrence of fault (causes abrupt increase in the grain size). Change in the basin lithology also causes abrupt increase in the grain size )if the downstream rocks are less resistant to erosion(.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Fining trend, river, Iran
نویسندگان مقاله سعید خدابخش |
دانشگاه بوعلی سینا، دانشکده علوم، گروه زمین شناسی
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه بوعلی سینا (Bu ali sina university)

نشانی اینترنتی http://nfag.basu.ac.ir/article_939_d028e9611289a3564cde1a6fa0f21a0b.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1541/article-1541-255042.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات