پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، جلد ۳۱، شماره ۳، صفحات ۶۷۵-۷۰۳
عنوان فارسی تحلیل و مقایسه ساختار میان‌رشته‌ای «علم اطلاعات و دانش‌شناسی» بر اساس خوشه‌بندی روابط استنادی آن در دو دوره قبل و بعد از پیدایش وب
چکیده فارسی مقاله هدف پژوهش حاضر تحلیل روابط میان‌رشته‌ای «علم اطلاعات و دانش‌شناسی» است. بدین‌منظور با بررسی و مقایسه حوزه‌های موضوعی استنادکننده و استنادگیرنده مجلات این رشته در پایگاه JCR طی دو بازه زمانی 1997-1987 و 2013-2003 و مقایسه نتایج به‌دست‌آمده، تأثیر پیدایش و توسعه فناوری اطلاعات بر روابط میان‌رشته‌ای آن بررسی شد. این پژوهش با استفاده از روش تحلیل هم‌استنادی مجلات انجام شد که در آن از فنون رایج در علم‌سنجی شامل توزیع فراوانی قانون «برادفورد» و خوشه‌بندی سلسله‌مراتبی با رویکرد Ward در نرم‌افزار آماری SPSS، و همچنین، سنجه شباهت ساختار همجواری خوشه‌بندی بهره گرفته شده است. جامعه پژوهش حوزه‌های موضوعی استنادکننده و استنادگیرنده 56 مجله علم اطلاعات و دانش‌شناسی در دوره 1997-1987 و 83 مجله در دوره 2013-2003 در پایگاه اطلاعاتی JCR است. یافته‌های پژوهش نشان داد که حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی بیش از آنکه مؤثر بر حوزه‌های دیگر باشد، متأثر از آن‌ها بوده است به‌نحوی که تعداد مجلات استنادگیرنده از آن‌ها از 1758 عنوان در دوره اول به 5303 عنوان در دوره دوم افزایش پیدا کرده است. ماتریس هم‌آیندی استنادهای حوزه‌های موضوعی تحلیل، و سه خوشه اصلی مشترک (استنادکننده و استنادگیرنده) در دوره اول و هفت خوشه مشترک (استنادکننده و استنادگیرنده) در دوره دوم ترسیم شدند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که به‌طور کلی میزان و نحوه هم‌آیندی حوزه‌های علمی مختلف در خوشه‌بندی‌ها نشان از گسترده‌ترشدن دامنه حوزه‌های موضوعی تأثیرگذار و تأثیرپذیر از این حوزه دارد. شباهت ساختاری خوشه‌بندی‌های حاصل از محاسبه رابطه بین حوزه‌های موضوعی تأثیرگذار و تأثیرپذیر از آن‌ها در دوره دوم به‌طور متوسط 10 درصد بیشتر از شباهت ساختاری آن‌ها در دوره اول بوده است. همچنین، شباهت ساختار همجواری حوزه‌های موضوعی تأثیرگذار بر علم اطلاعات و دانش‌شناسی بیشتر از شباهت ساختاری حوزه‌های موضوعی تأثیرپذیر از آن است. بررسی تفاوت موجود بین هر یک از گروه‌های حوزه‌های موضوعی تأثیرگذار و تأثیرپذیر از این رشته با آزمون آماری ANOVA و آزمون تعقیبیTukey نشان داد که تفاوت معناداری در تعداد استنادهای حوزه‌های علمی مختلف تأثیرگذار و تأثیرپذیر از علم اطلاعات و دانش‌شناسی وجود دارد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Analysis and Comparison of Interdisciplinary Relations of Library Science and Information Science Based on Citation Clustering in The Period of Before and After the Appearance of the Web
چکیده انگلیسی مقاله The purpose of the present study was to analyze the interdisciplinary relations of “Library Science and Information Science”. For this purpose the subject categories of citing and cited journals of these fields were investigated in JCR database during the period of 1987-1997 and 2003-2013, and through the comparsion of obtained results the impact of information technology on the development of “LIS” interdisciplinarity was investigated. Methedology of the research was co-citation analysis of journals in scientometrics studies. Also the research was performed using the conventional techniques of scientometrics including Bradford law, Ward hierarchical clustering approach in statistical software SPSS, and the new measure including Proximity index. Research community includes citing and cited journals of 56 “LIS” journals during 1987-1997 and 83 journals during 2003-2013 in Journals Ctiation Report (JCR) database. The results showed that “LIS” has been influenced by other subject categories more than affecting them. For example, the number of journals which “LIS” cited from 1758 (in the first period) has increased to 5303 (in the second period). Co-occurrence matrix of core citing and cited subject categories was analyzed, and three main clusters in the first period and seven clusters in the second period were drawn. In general, the amount and quality of co-occurrence of subject categories in clusters showed that the domain and variety of affecting and affected subject categories were expanded in the second period. Structural similarity of clusters for affecting and affected subject categories calculated. Results showed that structural similarity of clusters in the second period was %10 higher than in the first period. Also, the Structural similarity of affecting clusters of “LIS” was more than affected clusters. Assessment of difference between subject categories groups by ANOVA and Tukey Post hoc tests showed that there were differences between all numbers of citing and cited groups.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله فریده عصاره | farideh osareh
shahid chamran university of ahwaz
اهواز
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه شهید چمران (Shahid chamran university)

غلامرضا حیدری | gholamreza heidari
shahid chamran university of ahwaz
اهواز
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه شهید چمران (Shahid chamran university)

محمد توکلی زاده راوری | mohammad tavakolizadeh ravari
yazd university
یزد
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه یزد (Yazd university)

اسماعیل مصطفوی | ismael mostafavi
shahid chamran university of ahwaz
اهواز
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه شهید چمران (Shahid chamran university)

نشانی اینترنتی http://jipm.irandoc.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-490-4&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1504/article-1504-252210.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده کتابداری و اطلاع رسانی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات