|
|
تاریخ و تمدن اسلامی، جلد ۱۶، شماره ۱، صفحات ۱۴۱-۱۷۴
|
|
|
| عنوان فارسی |
ابن‌صفار و پیشبرد نجوم اسلامی در اندلس: قبلهیابی در کتاب العمل بالاسطرلاب و ساعت آفتابی «بلاطه» |
|
| چکیده فارسی مقاله |
ابن صفار (حدود 370- 426ﻫ) منجم و ریاضیدان مسلمان اندلسی (اسپانیایی) آثار چندی در علم نجوم تألیف کرده است. مشهورترین اثر او کتاب العمل بالاسطرلاب و ذکر آلاته واجزائه است که در این پژوهش معرفی، بررسی و برخی نوآوری‌های آن عرضه خواهد شد. هم‌چنین ساعتی آفتابی به نام «بلاطه» از این منجم برجای مانده که قدیم‌ترین ساعت آفتابی در اندلس است. توجه این نجومدان اندلسی به زیج خوارزمی(د 235ﻫ) که خود متأثر از زیج سندهند بودهو نیز جغرافیای بطلمیوس نشان از اتکا و اعتنای او به علوم ایرانی، هندی و یونانی دارد. توجه به این نکات البته به معنای نادیدن تأثیرپذیری او از استادش، ابوالقاسم مسلمه بن احمدمجریطی (د 398ﻫ) نیست. افزون بر این‌ها، تعیین قبله قرطبه با مقدار 30 درجه جنوب شرقی و یافتن مسافت و جهت تا مکه در این اثر حاکی از اهتمام او به موضوع قبلهیابی است. نویسندگان نوشتار پیش رو با تمرکز بر کتاب العمل بالاسطرلاب و نیز ساعت آفتابی «بلاطه» به بحث درباره نقش ابن‌صفار در نجوم پرداخته و به مبحث قبلهیابی و تعیین وقت نیمروز در اندلس هم اشاراتی کرده‌اند. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
ابن‌صفار، اسطرلاب، ساعت آفتابی بلاطه، قبلهیابی، منجمان اندلس، |
|
| عنوان انگلیسی |
Ibn Saffār and the Development of Islamic Astronomy in Andalusia: Finding Qibla Direction in Kitāb al-‘amal bi-l-asṭurlāb and Balāta Sundial (at the Cordova Museum) |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Ibn Saffār(370-426 AH), was an Andalusian Muslim astronomer and mathematician who authored several works on astronomy and also constructed the oldest-Sundial of Andalusia called Balāta To determine the time of prayer in noon and possibly afternoon. Since the Qibla is one of the sacred symbols of Islam, which has been at the center of Muslim attention for the centuries, finding the Qibla was especially important for this Muslim scholar. The question is how and in what way the qibla and the distance between Andalusia and Mecca have been obtained in the most famous work of Ibn Saffār, the Kitāb al-‘amal bi-l-asṭurlāb and also what were the characteristics of his “Balata” sundial? To study this subject, it is necessary to know the mathematical methods in finding the Qibla as well as the sundials.The authors of the present paper focus on Kitāb al-‘amal bi-l-asṭurlāb and also Balata sundial discuss about Ibn Saffar's role in the Andalusian astronomy and finding Qibla direction and determination of noon time there and based on the newly found chapters of her treatise, it has been concluded that he set the Cordoba qibla in the southeast direction and at an angle of 30 degrees to the rising sun during the winter solstice. The influence of this Astronomer from his master, “Maslama al‐Majrīṭī” (398 AH) and his attention to Kharazim's zīj, which was influenced by Zīj al-Sindhind and as well as Ptolemy's Geography indicates his reliance on Iranian, Indian and Greek sciences. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
ابن‌صفار, اسطرلاب, ساعت آفتابی بلاطة, قبلهیابی, منجمان اندلس |
|
| نویسندگان مقاله |
فاطمه رضایی |
دانش‌آموخته دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
یونس فرهمند |
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران
موسی اکرمی |
استاد گروه فلسفه، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
قنبرعلی رودگر |
استادیار گروه آموزش الهیات، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران
|
|
| نشانی اینترنتی |
https://jhcin.srbiau.ac.ir/article_16297_16fa8ea391affb3cd42eae189f122d7c.pdf |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|