تاریخ و تمدن اسلامی، جلد ۱۷، شماره ۱، صفحات ۱۵۹-۱۸۷
عنوان فارسی جریانهای متمهدیانه در هند و ایران: مورد مطالعه، مهدویه و نوربخشیه
چکیده فارسی مقاله هم­زمان با اوج­گیری کنش های جریان های متمهدیانه ایرانی هم­چون نوربخشیه در عصر تیموری، حرکت­هایی مشابه از اواخر سده نهم هجری در شبه قاره هند آغاز شد که هدف اصلی رهبران آن­ها مانند سیدمحمد جونپوری، مؤسس جریان مهدویه که به اهل سنت نزدیک بودند، جریان­سازی اجتماعی حول محور ادعاهای مهدویت­شان بود. سؤال پژوهش حاضر این است که تشابهات و تفاوت­­های احتمالی دو جریان مهدویه و نوربخشیه کدام­اند؟ در این مقاله مهم­ترین تشابهات و تفاوت­­های دو جریان از منظر باورها، روش­های تعامل اجتماعی و کنش­های سیاسی و نظامی مقایسه می­شوند. در این پژوهش نشان داده شده­است که رهبران مهدویه و نوربخشیه در مواردی مانند تلاش برای جلب حمایت بزرگان صوفیه، تحریف برخی اصول طریقت­­های­ صوفیانه­شان و تشکیل گروه­­های مسلح به­هم شباهت دارند. در عین­حال، تلاش رهبران مهدویه برای جلوگیری از علم­آموزی و ارتباط مریدان با غیرمهدویان و اعتقاد نوربخشیه به تقدم شریعت بر طریقت و به­نوعی تناسخ، مهم­ترین تفاوت­­های دو جریان است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله ایران عصر تیموری، تصوف هند، جریانهای متمهدیانه، مهدویه، جونپوریه، نوربخشیه، هند عصر گورکانی،
عنوان انگلیسی -Islamic Messianic in India and Iran: A Study on Mahdawīyya and the Nūrbakhshīyya
چکیده انگلیسی مقاله With the rising of Iranian Mahdīsts as the Nūrbak̲h̲s̲h̲īyya in the Tīmūrids era, similar movements were started in Indian sub-continent from late of the ninth century A.H. that the main goal of their leaders like Sayyid Muḥammad D̲j̲awnpūrī, the founder of Mahdawīyya Current who was close to the Sunnis, was to create social flow around their claims of Mahdīsm. The question of this research is what are the possible similarities and differences between the two Currents of the Mahdawīyya and the Nūrbak̲h̲s̲h̲īyya? In present article their beliefs, methods of social interaction and political and military actions have been compared and shows that in some cases, the leaders of the Mahdawīyya and the Nūrbak̲h̲s̲h̲īyya pretended to have the support of the leaders of Ṣūfism. Both sometimes promoted their conception of Ṣūfism instead of some principles of their own tarāʾiḳa and formed armed groups. Yet, the efforts of the Mahdawīyya leaders to preventing disciples from learning science and communicating with Non-Mahdawīs and the belief of the Nūrbak̲h̲s̲h̲īyya to primacy of Sharīʿa over Ṭarīka and to kind of Transmogrification are most important differences between the two Currents
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله ایران عصر تیموری, تصوف هند, جریانهای متمهدیانه, مهدویه, جونپوریه, نوربخشیه, هند عصر گورکانی
نویسندگان مقاله حسام الدین حجت زاده |
دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

محمد باغستانی کوزه گر |
استادیار گروه هنر و تمدن اسلامی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، مشهد، ایران

شهربانو دلبری |
استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

نشانی اینترنتی https://jhcin.srbiau.ac.ir/article_17617_508f5813fc85eec373d9a6052889c3fb.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات